Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ cũng đã bắt tay vào cuộc điều tra thỏa thuận ngầm này.
Quá trình điều tra của Ủy ban châu Âu (EC) được tiến hành từ năm 2015 và tập trung vào giai đoạn 2011 - 2016, thời kỳ Qualcomm thống trị thị trường chipset (nhóm các chip hay mạch tích hợp) phục vụ nền tảng 4G dùng cho kết nối băng thông rộng di động tốc độ cao.
Trói khách hàng bằng tiền
Bà Margrethe Vestager - Cao ủy viên phụ trách vấn đề cạnh tranh của EC, cho biết Qualcomm đã chi hàng tỷ USD cho khách hàng ruột của mình, là Apple, để công ty này không mua chip từ các đối thủ khác.
Khoản “kinh phí” mà Apple được nhận không chỉ là giảm giá bán đơn thuần, mà còn đi kèm điều kiện Apple chỉ được sử dụng chipset băng thông rộng của Qualcomm trong tất cả các sản phẩm iPhone và Ipad.
Apple thậm chí còn phải trả lại cho Qualcomm phần lớn khoản tiền đã nhận trước đó, nếu quyết định chuyển sang nhà cung ứng khác.
“Chính những ràng buộc này khiến cho không có đối thủ nào, dù sản phẩm có tốt đến đâu, có thể cạnh tranh sòng phẳng với Qualcomm”, bà Vestager thông tin thêm.
Trên thực tế, nhiều giấy tờ nội bộ của Apple cho thấy hãng này đã từng cân nhắc rất nghiêm túc khả năng chuyển sang hợp tác với Intel, thay vì Qualcomm trong một số trường hợp. Tuy nhiên, điều kiện độc quyền khiến Apple phải chùn bước và cuối cùng không thay đổi cho tới khi thỏa thuận kết thúc.
Những vụ việc như thế này không phải điều gì mới lạ với EU. Trước đó, vào năm 2009, một đối thủ của Qualcomm là Intel từng bị cơ quan chống độc quyền EU phạt 1 tỷ euro cũng vì hành vi tương tự, tức là trả tiền cho các nhà sản xuất máy tính để họ trang bị chip do mình sản xuất cho hầu hết các sản phẩm bán ra thị trường.
Cơ quan này cũng dự kiến sẽ ra phán quyết về một vụ kiện Qualcomm khác từ nhà sản xuất phần mềm điện thoại Icera của Anh (đã bị hãng Nvidia Corp mua lại). Trong vụ việc này, Qualcomm bị cáo buộc bán phá giá chipset để hất cẳng Icera ra khỏi thị trường. Theo tính toán, phần tiền phạt mà Qualcomm phải gánh chiếm khoảng 4,9% doanh thu năm 2017.
Tất nhiên công ty này không dễ gì cúi đầu nhận lỗi. Qualcomm quả quyết thỏa thuận với Apple không vi phạm quy định của EU và đã ngay lập tức kháng cáo, vì tự tin “có đủ cơ sở pháp lý”. Trong khi đó, cơ quan chống độc quyền của EU cũng khẳng định mình làm đúng quy trình.
|
Qualcomm đã chi hàng tỷ USD cho Apple
Tiền mất tật mang
Trong giai đoạn chờ kháng cáo, Qualcomm được yêu cầu vẫn phải tạm nộp phần tiền phạt, tương tự như khi kháng cáo án phạt 774 triệu USD của cơ quan chức năng Đài Loan vào năm ngoái.
Quyết định phạt của EU không chỉ tác động lên giá cổ phiếu của Qualcomm (giảm 1,35%) mà còn khiến Qualcomm suy giảm vị thế trước lời đề nghị mua lại trị giá 103 tỷ USD của hãng chế tạo vi mạch Broadcom. Broadcom vốn rất tự tin có đủ khả năng làm vui lòng các khách hàng khó tính, kể cả Apple và xoa dịu những khó chịu từ phía cơ quan quản lý đối với tình hình hiện nay của Qualcomm.
Dù không thể vui nổi với phán quyết của EU, song Qualcomm cũng nhận được tin tích cực, là EU đã bật đèn xanh cho họ mua lại NXP Semiconductors với giá 38 tỷ USD.
NXP là công ty sản xuất chip thanh toán NFC dùng trong smartphone và từng là nhà cung cấp đồng vi xử lý theo dõi chuyển động mà Apple dùng cho iPhone).
Thương vụ này còn chờ cơ quan chức năng Trung Quốc phê duyệt và một số cổ đông chưa bán vì chê giá thấp.
Trong vụ việc của Qualcomm, Apple có vẻ may mắn hơn khi không bị EU sờ tới. Dù bị cáo buộc có thỏa thuận ngầm với nhau như vậy, nhưng trên thực tế, hai công ty này lại đang vướng vào một vụ xung đột pháp lý bắt nguồn từ một năm trước, khi Apple kiện Qualcomm gần 1 tỷ USD tiền bản quyền vì chiếm đoạt bằng sáng chế của họ.
Hải Châu
