Lộ trình và kế hoạch triển khai thì phải chờ đến cuối tháng 11/2016 mới được cụ thể hóa, khi các nước một lần nữa nhóm họp ở Vienna (Áo).
Sự đồng thuận hiếm có nêu trên là kết quả của cuộc họp kéo dài 4 tiếng rưỡi ở thủ đô Algiers của Algeria. Theo Wall Street Journal, thể hiện sự thừa nhận chung của OPEC rằng khối này cần phải hành động để giải quyết bài toán giá dầu đã và đang tàn phá nền kinh tế của các nước thành viên.
Quyết định đặc biệt của OPEC
Đây là quyết định không ai ngờ tới, bởi giới quan sát dự đoán OPEC sẽ tiếp tục theo đuổi chính sách “mạnh ai nấy bơm” đã thực hiện từ năm 2014 đến nay.
Theo lời Bộ trưởng Dầu mỏ Iran - ông Bijan Zanganeh, OPEC dự kiến sẽ cắt giảm sản lượng tập thể từ 33,2 triệu thùng/ngày xuống còn 32,5 - 33 triệu thùng/ngày và ông xem đây là “một quyết định đặc biệt của OPEC”.
Kết quả cuộc họp cũng là tín hiệu tích cực về giai đoạn mới trong quan hệ giữa Ả-rập Xê-ut và Iran, hai quốc gia có nhiều bất đồng về chính sách dầu mỏ kể từ năm 2014 và được cho là đứng về hai phía đối lập trong cuộc nội chiến ở Syria và Yemen. Có vẻ như nhờ vai trò trung gian hòa giải của Nga, Algeria và Qatar, mà Ả-rập Xê-ut và Iran đã vượt qua những khác biệt từng khiến một ý tưởng về mức trần sản lượng bị lâm vào ngõ cụt hồi đầu năm.
Sản lượng của OPEC hiện đã lên cao chưa từng có, khi các thành viên chỉ mải cạnh tranh với nhau, thân ai nấy lo, thay vì phối hợp để cùng tháo gỡ khó khăn. Iran, Libya, Nigeria, Venezuela hay Algeria đều tìm cách đẩy mạnh khai thác để đảm bảo nguồn thu ngân sách. Ả-rập Xê-ut - nước xuất khẩu lớn nhất của OPEC, thì tăng công suất bơm lên mức kỷ lục trong những tháng qua.
Chi tiết về lộ trình và cách thức cắt giảm sản lượng của OPEC sẽ phải chờ đến tháng 11/2016, khi các nước một lần nữa nhóm họp ở Vienna (Áo). Trong thời gian đó, một ủy ban sẽ được thành lập, để xác định xem mỗi quốc gia sẽ phải cắt giảm bao nhiêu trước khi báo cáo lên hội nghị.
Hàng tỷ thùng dầu thừa thãi của thế giới bị tồn kho
Trước mắt, OPEC còn phải thuyết phục các nước xuất khẩu dầu mỏ bên ngoài khối, trong đó quan trọng nhất là Nga - nước xuất khẩu dầu thô lớn nhất thế giới - hạn chế sản lượng. Tháng 9/2016, Nga sản xuất 11,1 triệu thùng/ngày, tăng 400.000 thùng so với tháng 8.
Cuộc họp vừa qua cũng thiếu sự tham gia của Nga. Nga không phải là một thành viên của OPEC, nhưng đã tham gia rất tích cực trong các cuộc đàm phán cắt giảm sản lượng.
Hiệu ứng tạo “sóng” thị trường
Viễn cảnh về việc OPEC, với 14 thành viên kiểm soát hơn 1/3 sản lượng dầu thế giới, sẽ giảm sản lượng để tăng giá dầu - một “thói quen” bị lãng quên 2 năm qua - ngay lập tức tạo “sóng” trên thị trường dầu thô. Giá dầu đã tăng hơn 5%, lên trên 49 USD/thùng.
Cuộc họp của OPEC hôm 28/9 diễn ra trong trong bối cảnh ảm đạm của ngành dầu khí. Sau nhiều năm dao động quanh mức 100 USD/thùng, giá dầu cứ lừ lừ giảm dần và lần đầu tiên sau hơn một thập kỷ đã xuyên thủng đáy 30 USD/thùng trong năm nay, trước khi quay đầu một chút lên 40 - 50 USD và mắc kẹt ở đó hàng tháng trời.
Người tiêu dùng thì vui vẻ vì chi phí nhiên liệu giảm đáng kể, nhưng hàng chục nghìn người trong lĩnh vực dầu khí bị mất việc làm vì doanh nghiệp làm ăn khốn khó, nền kinh tế các nước thì đồng loạt lao đao.
Mặc cho thế giới chờ đợi, OPEC đã không có bất kỳ hành động cụ thể nào để hỗ trợ thị trường kể từ khi giá dầu bắt đầu lao dốc năm 2014. Ả-rập Xê-ut lấy lý do rằng trào lưu khai thác dầu đá phiến dầu của Mỹ khiến việc OPEC giảm sản lượng trở nên kém tác dụng. Và, quẳng gánh trách nhiệm sang một bên, Ả-rập Xê-ut cũng như các thành viên OPEC khác lao vào cuộc chạy đua sản lượng để tranh giành thị phần.
Quan điểm trước đây của giới chức Ả-rập Xê-ut là giá dầu thấp sẽ khiến những nhà sản xuất dầu đá phiến không chịu nổi và “bật bãi” khỏi thị trường và sớm muộn gì giá cả thị trường cũng sẽ tăng lên khi cầu vượt cung.
Thế nhưng sản lượng dầu mỏ của Hoa Kỳ lại càng ngày càng lớn mạnh ngoài dự kiến, khiến hàng tỷ thùng dầu thừa thãi của thế giới bị tồn kho và cái ngày cầu vượt cung bị kéo lùi vô thời hạn.
Hải Châu