Theo tuyên bố của Bộ Thương mại Mỹ, thời gian tới, nước này sẽ tăng thuế chống trợ giá đối với mặt hàng gỗ mềm nhập khẩu từ Canada với mức dao động trong khoảng 3 - 24,1%.
Cứng rắn đối với gỗ mềm
Trước đó, một nhóm doanh nghiệp, đương nhiên có cả các công ty sản xuất gỗ của Mỹ, đã đâm đơn đến Bộ Thương mại Mỹ để yêu cầu đánh thuế mạnh tay với các sản phẩm gỗ mềm nhập khẩu từ Canada với lý do nước này trợ giá quá nhiều, ảnh hưởng xấu đến lợi nhuận và công ăn việc làm của doanh nghiệp cạnh tranh ngoài biên giới Canada.
Họ cáo buộc chính phủ Canada lợi dụng việc được tự quản lý và thu phí để đặt giá thấp hơn mức giá thị trường, tạo ra lợi thế không công bằng, trong khi ở Mỹ, gỗ mềm thường nằm trên đất tư nhân.
Bộ Thương mại Mỹ thì tính toán rằng Canada trợ giá cho các công ty xuất khẩu gỗ như Canfor Corp là 20,26%; West Fraser Mills là 24,12%; Tolko Marketing and Sales và Tolko Industries là 19,5%; Resolute FP Canada là 12,82%; J.D. Irving là 3,02%; còn các hãng khác “sơ sơ” là 19,88%. Đây là căn cứ để Mỹ áp các mức thuế chống bán phá giá mới.
Trên thực tế, vấn đề này không phải là mới, mà đã có cả một lịch sử vài chục năm. Từ đầu thập niên 80 của thế kỷ trước, Mỹ và Canada bắt đầu xuất hiện bất đồng về số lượng và giá cả gỗ mềm được phép xuất từ Canada.
Về sau, hai bên cùng nhún nhường, chấp thuận ký kết một số thỏa thuận tạm thời, nhưng đến khi ông Trump lên nắm quyền thì mọi việc lại dậm chân tại chỗ, vì Mỹ vẫn chưa bổ nhiệm xong trưởng đoàn đàm phán.
Trong khi Canada bức xúc với mức hành động của phía Mỹ, một số nhà phân tích lại từng đưa ra con số dự đoán cao hơn nhiều. Ông Hamir Patel, chuyên gia phân tích của CIBC, cho rằng tổng thuế chống trợ cấp và thuế chống bán phá giá có thể lên tới 45 - 55%, nếu xác định được chắc chắn các công ty Canada cố tình bán thấp hơn giá thị trường.
Gỗ mềm Canada được khai thác từ những cây như vân sam, thông và linh sam. Thị trường xuất khẩu lớn nhất của Canada chính là Mỹ, chủ yếu sử dụng làm vật liệu xây dựng. Gỗ mềm hiện chiếm khoảng 20% giá trị xuất khẩu lâm sản của Canada. Và theo Bloomberg Intelligence, quốc gia này xuất khẩu tới 68% sản lượng khai thác trong năm 2016, 78% trong số đó cập bến Mỹ.
|
Một nhà máy sơ chế gỗ ở Quebec, Canada
Sứt mẻ tình láng giềng
Một mặt hàng chiến lược và truyền thống như vậy lại đang trở thành tâm điểm xích mích kinh tế giữa hai nước láng giềng, có mối quan hệ bang giao thuộc hàng khăng khít nhất trên thế giới.
Bộ trưởng Ngoại giao Canada Chrystia Freeland và Bộ trưởng Tài nguyên Jim Carr tuyên bố, mức thuế mới mà Mỹ áp dụng là “không công bằng và mang tính trừng phạt”, dựa trên các cáo buộc “vô căn cứ”, sẽ gây tổn hại cho người lao động của cả hai nước và sẽ làm tăng giá nhà ở Mỹ.
Hai vị quan chức này mặc dù không loại trừ khả năng phải lôi Mỹ ra tòa để bảo vệ quyền lợi của ngành công nghiệp trong nước, song vẫn tin tưởng hai nước sẽ đàm phán thành công vì lợi ích đôi bên.
Ngay trong nội bộ nước Mỹ cũng không phải tất cả các công ty đều hưởng lợi và yêu thích chính sách thuế mới. Doanh nghiệp cung cấp gỗ xẻ của Mỹ có thể vui, nhưng các đơn vị thu mua gỗ như nhà thầu xây dựng hay sản xuất đệm nằm lại phải chịu chi phí nguyên liệu đầu vào cao hơn.
Ngoài mặt hàng gỗ, trước đó, Mỹ cũng “mặt nặng mày nhẹ” với chính sách mới của Canada về việc giảm giá nguyên liệu sữa, mà các doanh nghiệp Mỹ cho là vi phạm Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA).
Thậm chí Tổng thống Donald Trump còn lôi vụ việc lên Twitter: “Canada gây rất nhiều khó khăn cho việc làm ăn của nông dân chăn nuôi bò sữa ở Wisconsin và các bang biên giới. Thật không thể chịu được. Hãy chờ xem!”.
Hải Châu
