Đây không khác gì gáo nước lạnh dội vào tham vọng làm "cách mạng" ngành công nghiệp xét nghiệm máu, mà CEO trẻ tuổi tài năng Elizabeth Holmes đang theo đuổi.
Chỉ được khai thác 1% năng lực
Elizabeth Holmes từng gây chấn động làng y học thế giới với phương pháp lấy máu độc quyền của mình, mà không phải nhân viên kỹ thuật nào cũng đủ trình độ để thực hiện.
Họ không cần kim tiêm thông thường, thay vào đó, chỉ sử dụng kim châm nhỏ để lấy máu từ trên đầu ngón tay, giảm tối đa cảm giác khó chịu trong quá trình lấy máu. Liều lượng lấy máu của phương pháp độc quyền này chỉ bằng 1/1.000 - 1/100 so với phương pháp thông thường. Chỉ cần 1 giọt máu, Theranos có thể thực hiện được 30 cuộc xét nghiệm khác nhau cho người bệnh.
Nhưng nay, khi bị Cơ quan Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) "tuýt còi", Theranos có nguy cơ biến thành một phòng thí nghiệm hết sức bình thường.
Thanh tra viên của FDA đã bất ngờ xuất hiện tại Theranos, khi cơ quan chức năng hoài nghi về những thông tin mà Theranos cung cấp, trong hồ sơ xin được phép tiếp tục sử dụng phương pháp xét nghiệm máu độc quyền. Một vấn đề còn khiến FDA băn khoăn là việc chiếc lọ bé xíu 1,25cc mà Theranos tự sản xuất để đựng máu xét nghiệm có phải là thiết bị y tế được cấp phép lưu hành hay chưa.
|
Elizabeth Holmes và mô phỏng ý tưởng
Chưa hết, một số nguồn tin còn đang "tố" Theranos thổi phồng thành tựu của mình, khi trên thực tế, số lượng xét nghiệm sử dụng công nghệ hiện đại theo lời tự quảng cáo, chiếm chưa đến 10% trong tổng số xét nghiệm đã tiến hành. Phần còn lại, chỉ được thực hiện bằng máy móc phổ thông.
Cho đến thời điểm hiện tại, FDA mới chỉ thông qua một trong tổng số hơn 100 xét nghiệm độc quyền mà Theranos đăng ký. Đối với loại xét nghiệm herpes được chấp thuận đó, Theranos vẫn có thể sử dụng kỹ thuật chích ngón tay và chiếc lọ đựng "có một không hai" của mình. Nhưng nếu muốn ứng dụng rộng rãi, Theranos nhiều khả năng phải tiến hành chỉnh sửa cho phù hợp với yêu cầu của FDA.
Một bước ngoặt ngành y
Elizabeth Holmes được nhiều người ca ngợi vì tầm nhìn của mình trong việc sáng tạo ra công nghệ mới giúp tiến hành hơn 240 xét nghiệm máu, từ chỉ số cholesterol cho đến ung thư. Điều lý thú là Theranos ra đời từ chứng sợ kim tiêm của chính nữ CEO 31 tuổi.
Được so sánh như một "phiên bản nữ của Steve Jobs", nữ doanh nhân Elizabeth Holmes đã trở thành tỷ phú tự thân trẻ tuổi thứ 3 trong danh sách những tỷ phú trẻ tuổi nhất nước Mỹ.
Khi mới 19 tuổi và đang là nữ sinh năm thứ hai ở Đại học Stanford, Elizabeth Holmes quyết định bỏ học để thành lập công ty Real-Time Cures ở Palo Alto, sau đó, công ty được đổi tên thành Theranos như hiện nay. Theranos được định giá khoảng 9 tỷ USD vào năm 2014 và với hơn 50% cổ phần, Elizabeth Holmes trở thành nữ tỷ phú trẻ tuổi nhất gây dựng nghiệp từ hai bàn tay trắng.
Phương pháp của cô được coi là bước đột phá so với cách xét nghiệm máu truyền thống, mang đến nhiều ích lợi cho y học nước Mỹ, như: chi phí thấp, không gây đau cho người bệnh, thời gian chờ kết quả ngắn và vết thương lấy máu là không đáng kể.
Phát minh của Theranos là một phương thức xét nghiệm máu với giá thành rẻ, trong khi vẫn đảm bảo tính công bằng và minh bạch. Nếu chỉ dựa vào chi phí bảo hiểm y tế và chi phí phụ cấp chăm sóc sức khỏe của Mỹ thì mức giá chưa đến 1/2 giá thành tiêu chuẩn. Các thông tin về giá cả được đăng tải chi tiết trên website của công ty, ví dụ như phân loại nhóm máu: 2,05 USD; Cholesterol: 2,99 USD; hàm lượng sắt: 4,45 USD.
Theranos cho rằng, nếu tất cả các xét nghiệm máu ở Mỹ đều áp dụng mức giá này thì trong khoảng 10 năm tới, sẽ tiết kiệm được 98 tỷ USD tiền bảo hiểm y tế và tiết kiệm được 104 tỷ USD phụ cấp khám chữa bệnh.
Mỗi năm, Theranos thực hiện gần 10 tỷ xét nghiệm và có đến 70% y bác sĩ sử dụng kết quả này làm căn cứ để quyết định cách điều trị bệnh cho bệnh nhân. Không chỉ vết thương lấy máu nhỏ, mà bộ phận phân tích xét nghiệm máu cũng chỉ chiếm một phần diện tích rất nhỏ so với phòng thí nghiệm thông thường như hiện nay. Trong tương lai, các phòng xét nghiệm máu có thể được đặt ngay cạnh phòng giải phẫu trong các bệnh viện, trên các máy bay, trên thuyền, trong tàu ngầm…
Hùng Anh
