“Trung Quốc đã đưa ra các cam kết kiềm chế phá giá cạnh tranh, đồng thời thúc đẩy tính minh bạch và trách nhiệm giải trình”, ông Steven Mnuchin - Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ, cho hay.
Chìa khóa cho “hòa bình” lâu dài
Động thái này đảo ngược quyết định gây tranh cãi của Mỹ vào mùa hè năm ngoái, khi Trung Quốc bị gán mác là quốc gia thao túng tiền tệ, trong bối cảnh quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh khi đó xấu đi rõ rệt.
Trong báo cáo mới nhất trình Quốc hội Mỹ về chính sách tỷ giá hối đoái của các đối tác thương mại, Bộ Tài chính cho biết Trung Quốc “đã đồng ý công bố thông tin liên quan đến tỷ giá hối đoái và cán cân thương mại”.
Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc dự kiến sẽ đến Washington trong tuần này, để tham gia buổi lễ ký kết thỏa thuận thương mại tại Nhà Trắng với các quan chức Mỹ mà nhiều khả năng có sự xuất hiện của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Thỏa thuận này có một chương về tiền tệ, với nội dung là Bắc Kinh cam kết không phá giá đồng tiền của mình để cạnh tranh.
Đây có thể là chìa khóa mang lại “hòa bình” lâu dài hơn giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, vì nó giải quyết một trong những nguồn cơn gây xích mích giữa Trung Quốc với Mỹ.
Đồng Nhân dân tệ (NDT) đã liên tục mất giá so với đồng đô la (USD) trong suốt cuộc chiến thương mại của hai nước thời gian qua, khiến chính sách thuế xuất nhập khẩu của Mỹ không phát huy được tác dụng và gây khó chịu cho giới chức Mỹ. NDT đã tăng giá trở lại trong những tháng gần đây khi hai nước có tín hiệu xuống thang và đặc biệt là tới gần thời điểm lễ ký kết hiệp định song phương.
Bộ Tài chính Mỹ từng hứng chịu nhiều chỉ trích vì gán mác Trung Quốc là quốc gia thao túng tiền tệ. Một số cựu quan chức Mỹ cho rằng đây là một động thái chính trị nhằm trừng phạt Bắc Kinh và gây áp lực lên đoàn đàm phán thương mại, còn cái “mác” đó không dẫn tới bất kỳ hậu quả cụ thể nào như áp đặt trừng phạt hay tăng thuế.
Tuy nhiên, quyết định thu hồi có thể phải đối mặt với một phản ứng dữ dội từ “phe diều hâu”, bao gồm những quan chức Mỹ muốn giữ nguyên áp lực lên Bắc Kinh.
 |
|
Đồng Nhân dân tệ đã liên tục mất giá so với đồng đô la trong suốt cuộc thương chiến |
Mỹ có bị “hớ” hay không?
“Tôi đã thấy tác động của việc thao túng tiền tệ của Trung Quốc tại Wisconsin. Nó xảy ra dưới nhiều hình thức như người lao động mất công ăn việc làm, nhà máy đóng cửa và tiền lương không được cải thiện”, Thượng nghị sĩ Tammy Baldwin của đảng Dân chủ cho hay.
“Bằng cách đưa Trung Quốc ra khỏi danh sách các nước thao túng tiền tệ, Nhà Trắng đã tự trói mình vào một tỷ giá hối đoái “sai lầm”. Tổng thống Trump đã sai, khi trao cho Trung Quốc cơ hội tạo ra sự bất bình đẳng cho công nhân Mỹ trong nhiều năm nữa”, bà Baldwin lập luận.
“Trung Quốc là một nước thao túng tiền tệ - đó là sự thật”, ông Chuck Schumer - lãnh đạo đảng Dân chủ tại Thượng viện nói. Mặc dù không còn xem Trung Quốc là nước thao túng tiền tệ, song báo cáo của Bộ Tài chính Mỹ vẫn để Trung Quốc trong danh sách cần theo dõi về các hoạt động tiền tệ, bên cạnh các đối tác thương mại khác như Đức, Ai-len, Italia, Nhật Bản, Hàn Quốc...
Ông Brad Setser - một quan chức Bộ Tài chính dưới thời Tổng thống Barrack Obama, hiện là thành viên Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, cho rằng hiệu lực của thỏa thuận với Bắc Kinh về tính minh bạch sẽ phụ thuộc vào những gì Trung Quốc cam kết sẽ công bố. Dữ liệu của ngân hàng trung ương Trung Quốc về ngoại hối đã không còn phù hợp với dữ liệu quốc tế như trước đây và có thể một số hoạt động đó đã được ẩn đi trên bảng cân đối kế toán của các ngân hàng quốc doanh Trung Quốc.
Ông Setser quan ngại chính quyền Mỹ đã “trót” đồng ý với một cam kết không có nhiều tác dụng thực tế và chưa giải quyết được triệt để các băn khoăn về hoạt động của Trung Quốc trên thị trường ngoại hối.
Động thái của chính quyền Mỹ diễn ra trong bối cảnh có một số tín hiệu khác cho thấy hai nước hướng tới một năm yên bình hơn trong mối quan hệ thương mại. Hai bên cũng đang lên kế hoạch nối lại đối thoại kinh tế chính thức, tương tự như các cuộc họp bán niên thường được tổ chức dưới thời các tổng thống trước của Mỹ.
Hải Châu
