Các quan chức Bộ Ngân khố Mỹ đang nghiên cứu “khoanh vùng” các lĩnh vực công nghệ mà doanh nghiệp Trung Quốc sẽ không được đầu tư vào, ví dụ như chất bán dẫn, hay mạng không dây 5G.
Đây có thể xem là động thái cứng rắn mới nhất trong kế hoạch của ông Trump nhằm trừng phạt Trung Quốc, vì những hành động được cho là vi phạm về quyền sở hữu trí tuệ của Mỹ.
Giới đầu tư chóng mặt
Tổng thống Trump đã yêu cầu Bộ trưởng Ngân khố Steven Mnuchin tính toán khả năng có biện pháp cụ thể, nhằm hạn chế đầu tư đối với các công ty Trung Quốc, sau khi kết thúc quá trình điều tra vào tuần trước.
Giới đầu tư còn chưa hết lúng túng trước quyết định của Mỹ về việc đánh thuế nhập khẩu cao đối với nhiều sản phẩm Trung Quốc, thì nay, những hạn chế mới có thể sẽ tiếp tục làm sụt giảm hơn nữa dòng vốn từ Trung Quốc chảy vào Mỹ kể từ khi ông Trump lên nắm quyền, khiến khả năng gọi vốn của doanh nghiệp Mỹ bị ảnh hưởng rõ rệt.
Trả lời phỏng vấn kênh truyền hình Fox Business Network, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross cũng cho biết: “Sẽ có những giới hạn nhất định về đầu tư nước ngoài”.
Quy định mới về tăng cường quyền hạn cho Ủy ban Đầu tư nước ngoài ở Mỹ (CFIUS) - cơ quan đầu mối rà soát các thương vụ thâu tóm của doanh nghiệp nước ngoài, cũng đang chờ Thượng viện và Hạ viện Mỹ thông qua. Ông Ross còn bổ sung thêm rằng ông Trump sẽ chưa dừng lại ở đó mà còn “có những quyết định khác nữa”.
Còn nhớ hồi đầu tháng, Tổng thống Mỹ đã lắc đầu đối với thương vụ Broadcom định nuốt chửng Qualcomm, ngầm đưa ra thông điệp rằng chính quyền của ông sẽ không nương tay với bất cứ thỏa thuận nào giúp Trung Quốc có thêm lợi thế cạnh tranh trong các công nghệ then chốt.
Mặc dù Broadcom có trụ sở tại Singapore, nhưng Trung Quốc lại gián tiếp được lợi lớn nếu thương vụ trên được thông qua, bởi Qualcomm đang là đối thủ trực tiếp của Huawei (Trung Quốc) trong cuộc đua phát triển công nghệ không dây thế hệ tiếp theo.
Năm 2017, Tổng thống Trump cũng từng nói “không” với ý định thâu tóm công ty bán dẫn Lattice Semiconductor của một doanh nghiệp đầu tư vốn cổ phần, mà thấp thoáng sau lưng có bóng dáng của chính phủ Trung Quốc.
|
Doanh nghiệp Trung Quốc đang thâu tóm nhiều lĩnh vực công nghệ nhạy cảm trên đất Mỹ
Ăn miếng, trả miếng
Tổng thống Trump giao cho ông Mnuchin thời hạn 60 ngày kể từ ngày 22/3 để đề xuất phương án đối phó với vấn đề đầu tư của Trung Quốc vào các ngành công nghiệp hoặc lĩnh vực công nghệ “được coi là quan trọng” đối với Mỹ.
Ngoài việc nghiên cứu vận dụng các quy định nhằm tranh thủ vai trò của CFIUS, các quan chức Bộ Ngân khố Mỹ còn tính đến khả năng sử dụng một đạo luật liên quan đến tình trạng khẩn cấp. Cụ thể, Đạo luật về quyền hạn kinh tế trong trường hợp khẩn cấp quốc tế (IEEPA), được ban hành vào năm 1977, cho phép Tổng thống Mỹ tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để đáp trả “một mối đe dọa bất thường”. Sau khi tuyên bố tình trạng khẩn cấp như vậy, Tổng thống có thể chặn các giao dịch và tịch thu những tài sản liên quan.
Theo phân tích của một số luật sư, IEEPA chưa bao giờ được áp dụng trong thực tiễn thương mại có yếu tố cạnh tranh không lành mạnh, nhưng phạm vi điều chỉnh của nó vẫn đủ rộng để có thể áp đặt hạn chế đối với nhiều loại giao dịch khác nhau.
Ngoài ra, chính quyền ông Trump dự kiến sẽ áp dụng nguyên tắc “có đi có lại” đối với các thương vụ thâu tóm của Trung Quốc, nghĩa là chỉ chấp thuận trong những lĩnh vực mà các công ty Mỹ được phép đầu tư vào Trung Quốc.
Hiện tại, Trung Quốc đang hạn chế hoặc thậm chí là cấm đầu tư nước ngoài trong nhiều lĩnh vực, từ sản xuất xe hơi cho đến dịch vụ viễn thông và thăm dò đất hiếm.
Theo số liệu của Bloomberg, tổng giá trị các thương vụ thâu tóm của doanh nghiệp Trung Quốc trên đất Mỹ đã giảm từ 53 tỷ USD năm 2016 xuống còn 31,8 tỷ USD năm 2017.
Hải Châu
