Đó là một trong những điểm đáng chú ý nhất của kế hoạch chính sách thời gian tới mà EU hướng đến, nhằm đối phó mạnh tay hơn với vấn nạn trốn thuế doanh nghiệp diễn ra nhan nhản ở châu Âu, nơi mà chính phủ các nước đang nỗ lực giảm thâm hụt ngân sách thời hậu khủng hoảng tài chính.
Hết lý do chần chừ
Theo nội dung dự thảo đề xuất, các công ty EU có doanh thu hàng năm trên 750 triệu EUR sẽ phải công bố rộng rãi báo cáo về kết quả lãi lỗ và nghĩa vụ thuế phải nộp tại từng nước mà mình tiến hành sản xuất kinh doanh. Quy định này áp dụng tới cả công ty con của những công ty thành lập ngoài EU nhưng hoạt động ở EU.
Đề xuất của EC cần nhận được sự đồng thuận của chính phủ các nước EU và Nghị viện châu Âu trước khi có thể chính thức trở thành luật – một quá trình dự kiến sẽ mất đến hàng tháng.
Đầu năm nay, Ủy ban châu Âu (EC) từng đưa ra một loạt đề xuất nhằm ngăn chặn tình trạng trốn thuế, gian lận thuế; trong đó có quy định bắt buộc doanh nghiệp công bố thông tin kết quả kinh doanh và số thuế phải nộp tại bất kỳ nước nào mà doanh nghiệp có hoạt động. Tuy nhiên, đối tượng được tiếp cận thông tin chỉ giới hạn ở các cơ quan quản lý thuế.
Yêu cầu trên tiếp tục được nâng cao hơn, tức doanh nghiệp phải đăng tải thông tin rộng rãi cho công chúng, sau khi hồ sơ Panama bị phanh phui trên hầu hết tất cả các mặt báo thế giới, bóc trần sự thật về hàng trăm nghìn công ty được sử dụng làm bình phong cho hoạt động rửa tiền, trốn thuế.
Ông Pierre Moscovici, Ủy viên phụ trách các vấn đề chính sách thuế của EU khẳng định: “Sau bê bối về hồ sơ Panama, không còn ai có lý do gì để do dự nữa”.
Đề xuất mới của EU, nếu được thông qua sẽ tác động tới gần 6.500 công ty trên toàn thế giới, và xấp xỉ 2.000 trong số đó đặt trụ sở tại châu Âu. Tuy nhiên, phạm vi điều chỉnh của nó vẫn hạn chế trong khuôn khổ nội khối; đối với các hoạt động bên ngoài EU, doanh nghiệp chỉ cần công bố thông tin chung chứ chưa phải bóc tách theo từng quốc gia riêng lẻ.
Chính điều này đã khiến những người ủng hộ chủ trương minh bạch đến cùng cảm thấy thất vọng bởi họ cho rằng không nên để lọt lưới các thiên đường thuế, nơi đang cất giữ số lợi nhuận khổng lồ của rất nhiều công ty.
|
Đề xuất mới của EU sẽ tác động tới gần 6.500 công ty trên toàn thế giới, và xấp xỉ 2.000 trong số đó đặt trụ sở tại châu Âu
Cần quyết liệt hơn nữa
Việc phát hiện ra nhiều công ty đa quốc gia thỏa hiệp với một số nước như Luxembourg để hưởng ưu đãi thuế vào năm 2014 đã khiến giới chức EU phải tức tốc vào cuộc điều tra trên quy mô lớn từ đó đến nay.
Cơ quan nghiên cứu Nghị viện châu Âu (EPRS) ước tính hành vi thuế của doanh nghiệp đã khiến các nước khối EU thiệt hại tới 50 – 70 tỷ EUR nguồn thu ngân sách mỗi năm.
Trước ý kiến cho rằng chính sách mới của EC tưởng là mạnh tay nhưng thực ra vẫn chưa giải quyết được lỗ hổng thuế đã bị vạch ra trong hồ sơ Panama, ông Moscovici cho biết nội dung dự thảo quy định vẫn có thể điều chỉnh vào phút chót, không để sổng những hoạt động bất chính của doanh nghiệp tại các thiên đường thuế.
Những người theo quan điểm quyết liệt cho rằng chính sách tương lai của EU cần phải nhiều tham vọng hơn, bởi ngưỡng doanh thu 750 triệu EUR vẫn để lọt lưới rất nhiều công ty đa quốc gia; đồng thời khối lượng thông tin mà EU muốn doanh nghiệp phải công bố vẫn còn khá sơ sài.
Tuy nhiên, quan chức EU bảo lưu quan điểm rằng việc bắt buộc doanh nghiệp phải tiết lộ thông tin nhạy cảm có thể ảnh hưởng đến sức cạnh tranh, nhất là khi các công ty đối thủ ở những nơi khác không có nghĩa vụ tương tự.
Bà Irene Yates, Phó Chủ tịch McDonald, từng ra sức thuyết phục cơ quan lập pháp EU rằng yêu cầu doanh nghiệp cung cấp thông tin lợi nhuận hoạt động và nghĩa vụ thuế cũng được nhưng chỉ nên dừng lại ở cấp cơ quan quản lý thuế và phải đảm bảo “giữ bí mật thông tin trong quá trình chia sẻ giữa các cơ quan thuế với nhau”.
Hùng Anh
