Kể từ ngày 1/7, đạo luật đầu tiên trên lãnh thổ Mỹ yêu cầu doanh nghiệp dán nhãn GMO dự kiến sẽ có hiệu lực ở Vermont.
Doanh nghiệp xôn xao
GMO là thuật ngữ chung, dùng để mô tả các loại cây trồng có gien đã được điều chỉnh để tăng khả năng kháng sâu bệnh, khả năng chịu đựng thuốc diệt cỏ và nhiều điều kiện khắc nghiệt khác. Cơ quan chức năng liên bang Mỹ đã cho phép hạt giống biến đổi gien được lưu hành trên thị trường. Tuy nhiên, những người phản đối GMO thì cho rằng nó có thể gây ảnh hưởng xấu tới môi trường và khiến nông dân lạm dụng thuốc diệt cỏ, để rồi đối tượng chịu thiệt cuối cùng chính là người tiêu dùng.
Hầu hết các doanh nghiệp đều tỏ ra lo lắng, trước các quy định mới về dán nhãn GMO của bang Vermont. Theo đó, thực phẩm ở Vermont chỉ được miễn dán nhãn nếu đáp ứng nhiều tiêu chí, như có nguồn gốc trực tiếp từ động vật (thịt, trứng…) và được chứng nhận là không biến đổi gien; không có nguyên liệu biến đổi gien; hoặc các thành phần biến đổi gien chỉ chiếm chưa đầy 0,9% trọng lượng của sản phẩm.
Một số doanh nghiệp ta thán quy định mới gây ra quá nhiều phiền phức, mất thời gian và tốn kém, vì họ sẽ phải xây dựng một mạng lưới phân phối riêng biệt cho bang Vermont, dù đây chỉ là một thị trường nhỏ bé với 626.000 dân.
Số khác thì lo ngại việc công khai thông tin trên bao bì như vậy có thể khiến người tiêu dùng quay lưng, nên đã phải lên kế hoạch thay thế nguồn nguyên liệu đầu vào. Đơn cử như Vermont Fresh Pasta, không “dám” dùng dầu cây cải dầu nữa vì thường chứa GMO, để chuyển sang dầu ô liu, chấp nhận tăng thêm 10% chi phí.
Tuy nhiên, nhiều trường hợp không phải cứ muốn thay thế nguyên liệu GMO là được. Chỉ một số ít các loại cây trồng ở Mỹ là giống biến đổi gien, nhưng lại là những nông phẩm rất phổ biến, như ngô, đậu nành, củ cải đường… với hơn 90% là GMO. Hiệp hội các nhà sản xuất hàng tạp hóa (GMA) ước tính 70 - 80% thực phẩm đóng gói tại Mỹ chứa thành phần biến đổi gien, là các nguyên liệu như xi-rô ngô hay phụ gia làm từ đậu nành.
Văn phòng Chưởng lý bang Vermont, cơ quan chịu trách nhiệm thi hành pháp luật cấp bang, đã nhận được vô số câu hỏi, đến mức phải đăng thông báo trên trang web về việc sẽ không trả lời các thắc mắc qua email về ghi nhãn GMO nữa và yêu cầu doanh nghiệp ngừng gọi điện chất vấn.
Than vãn thì cứ than vãn, song đứng trước nguy cơ phải nộp phạt lên đến 1.000 USD/ngày cho mỗi sản phẩm vi phạm, các công ty thực phẩm, dù nhỏ như Vermont Fresh Pasta hay to như General Mills, đều đang rục rịch thay đổi, thậm chí phạm vi ảnh hưởng còn lan tỏa sang nhiều bang khác ngoài Vermont.
|
Kể từ ngày 1/7, đạo luật về nhãn GMO sẽ có hiệu lực ở Vermont
Tự xoay sở để tuân thủ
Freedom Foods - hãng sản xuất sản phẩm hữu cơ không gluten, đã chấp nhận loại bỏ toàn bộ yếu tố GMO khỏi bánh và ngũ cốc ăn sáng mà công ty này cung cấp cho các cửa hàng tạp hóa Vermont. Một công ty thực phẩm khác, không ở trong bang này, nhưng có sản phẩm do Freedom Foods sản xuất, vẫn lo xa tới mức hoãn luôn cả kế hoạch bán hàng ở Vermont.
Chuỗi cửa hàng tạp hóa Price Chopper quyết định sẽ vẫn sử dụng nguyên liệu GMO trong thành phần các sản phẩm mang thương hiệu của mình và sử dụng nhãn đặc biệt cho một số loại thức ăn như kem và bỏng ngô. Tuy nhiên, Price Chopper phải chạy đôn chạy đáo để bảo đảm các nhà cung cấp cũng tuân thủ quy định mới của bang, đồng thời tính toán khối lượng hàng hóa tại 15 cửa hàng ở Vermont cho phù hợp trước thời điểm tháng 7.
Bên cạnh đó, đạo luật mới ở bang Vermont có áp dụng cho tất cả các sản phẩm chứa GMO hay không cũng gây khó hiểu cho doanh nghiệp. Lý do là bởi bất kỳ loại thực phẩm nào đáp ứng tiêu chuẩn của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), bao gồm cả thực phẩm chế biến có chứa thịt chiếm 2% cân nặng trở lên, có thể không bị điều chỉnh bởi luật pháp bang Vermont.
Vì thế mới có chuyện sản phẩm SpaghettiOs đóng hộp của Campbell Soup Inc sẽ cần nhãn đặc biệt ở Vermont nhưng SpaghettiOs thịt viên thì không. Lúng túng không biết làm thế nào, “thừa còn hơn thiếu” doanh nghiệp đã quyết định tự nguyện dán nhãn GMO trên toàn quốc.
Hùng Anh
