Theo khảo sát của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) mới được công bố, 10% số hộ gia đình khu vực đồng euro sở hữu tới hơn một nửa tài sản của cả khu vực. Hệ số Gini - thước đo tiêu chuẩn của sự bất bình đẳng, tăng “nhẹ” từ 68 lên 68,5. Cần lưu ý rằng hệ số Gini tối đa là 100 và hệ số càng cao, xã hội càng thiếu công bằng. Con số của châu Âu như vậy không chỉ tăng, mà còn rất đáng quan ngại.
Bức tranh ảm đạm chung
Kết quả khảo sát cũng cho thấy, tình hình kinh tế của gần như tất cả các gia đình đều chuyển biến tiêu cực trong năm 2014, mốc thời điểm khảo sát, so với các cuộc thăm dò trước đó năm 2010.
Cụ thể, tài sản ròng của các hộ gia đình “thường thường bậc trung” trong eurozone là xấp xỉ 104.100 euro, giảm 10% so với năm 2010. Nhóm người giàu nhất, chiếm 10% dân số, có tài sản ròng lên tới 496.000 euro, trong khi 5% dân số là đối tượng nghèo nhất thì thậm chí còn “âm” tiền, vì nợ nần chồng chất.
Cũng trong bản báo cáo của ECB, người lao động tự do, hoặc chủ doanh nghiệp tư nhân, là nằm trong nhóm sung túc nhất, với tài sản ròng trung bình xấp xỉ 256.100 euro. Những người đủ điều kiện mua nhà để ở thì tài sản cũng phải tầm 226.700 euro, cho dù con số này giảm xuống còn 144.300 euro nếu trừ đi tiền thế chấp.
Trong khi đó, người phải đi thuê nhà thường là đối tượng “lo ăn từng bữa”, vì chỉ kiếm được 8.900 euro. Kết quả khảo sát cũng chỉ ra rằng độ tuổi 65 - 74 là thời kỳ đỉnh cao trong cuộc đời lao động kiếm tiền của người dân châu Âu.
Một điều đáng lưu ý, là phương pháp khảo sát của ECB đã không tính tới giá trị hiện tại của dòng tiền hưu trí của mỗi cá nhân. Bởi ECB cho rằng “đối với nhiều hộ gia đình, khoản tiền này chiếm một phần khá lớn trong tổng tài sản”.
|
Khoảng cách giữa người giàu và người nghèo không có vẻ gì là được thu hẹp lại
Khảo sát của ECB được tiến hành với 84.000 cuộc phỏng vấn tại 18 nước khu vực đồng euro, cùng với Ba Lan và Hungary. Và, kết quả của nó một lần nữa nhắc lại thông điệp về sự bất bình đẳng ở lục địa già. Nhìn chung, dù đều là “nghèo đi”, nhưng những người “đang nghèo” lại nghèo đi nhanh và nhiều hơn so với người giàu.
Những người có tài sản thế chấp cũng bị ảnh hưởng do sự sụt giảm giá bất động sản. Tài sản ròng của các hộ gia đình vay mua nhà cũng giảm 20%, so với 7,9% của người thuê nhà.
Khép lại một năm không yên ả
Khảo sát của ECB còn dựa trên dữ liệu thu thập trước khi ECB triển khai chương trình mua tài sản khổng lồ, mà nhiều chuyên gia quy kết là tác động xấu tới thu nhập của những người có tiền gửi tiết kiệm, trong khi lại kích giá của các tài sản tài chính và bất động sản.
Trước đây, cuộc khảo sát lấy mốc thời điểm 2010 đã gây ra ít nhiều bất bình tại Đức, khi kết luận rằng các hộ gia đình của nước này còn sống “túng thiếu” hơn nhiều so với người dân ở các nước Nam Âu như Hy Lạp, dù Hy Lạp thậm chí phải nhờ cậy các gói cứu trợ của cộng đồng quốc tế để khỏi phá sản.
Cuộc khảo sát 2014 cho thấy, khoảng cách trên đã được thu hẹp đáng kể sau khi giá bất động sản sụt giảm ở các nước nằm ở vùng rìa châu lục. Trong khi đó, người dân Đức thường ít khi mua bất động sản để sở hữu.
Kết quả nghiên cứu của ECB được công bố đúng thời điểm EU đang chờ khép lại một năm không mấy yên ả và có thể xem là nhiều biến động nhất trong vài năm trở lại đây: người Anh thì bỏ phiếu rời khỏi khối, hệ thống ngân hàng tiếp tục khủng hoảng, Thủ tướng Italia buộc phải từ chức, các vụ tấn công khủng bố diễn ra manh động và sát thương lớn... Năm tới, dường như sẽ không dễ thở hơn cho EU, khi Hà Lan, Pháp, Đức (và có thể là cả Italia và Hy Lạp) tổ chức bầu cử.
Quả thực, châu Âu đang tự lo ngại cho chính mình và thế giới cũng lo ngại cho châu Âu. Một hình mẫu về văn minh, thanh bình và dân chủ cứ dần dần trở nên rối ren, bất ổn hơn bao giờ hết.
Hải Châu
