Mục tiêu tham vọng mà Ả-rập Xê-út hướng đến là tăng gấp 3 số tiền thu được từ các khoản không liên quan đến dầu mỏ, lên 530 tỷ riyal vào cuối năm 2020, so với 163,5 tỷ riyal hiện nay.
Thời thế đổi thay
Trong giai đoạn thị trường năng lượng đang bất lợi cho hoạt động xuất khẩu, giới chức Ả-rập Xê-út phải xoay xở đủ cách để duy trì nền kinh tế, từ việc lần đầu tiên phát hành trái phiếu quốc tế, cho tới huy động sự “đóng góp” của người dân bản địa lẫn người nước ngoài đang sinh sống và làm việc tại đây.
Cụ thể, từ tháng 10/2016, người nước ngoài tới Ả-rập Xê-út công tác sẽ phải chịu khoản phí làm visa cao hơn. Ví dụ, visa hiệu lực 2 năm, nhập cảnh nhiều lần sẽ tốn tới 8.000 riyal (xấp xỉ 50 triệu đồng), trong khi đó, 500 riyal chỉ đủ cho loại visa tương tự có thời hạn 3 tháng thay vì 6 tháng như trước. Chi phí visa 6 tháng cũng bị điều chỉnh lên gấp 6 lần.
Bên cạnh đó, Ả-rập Xê-út cũng sẽ mạnh tay xử phạt vi phạm giao thông, trong đó có cả hành vi “drift” xe ôtô - một thú vui phổ biến của nam giới tại đất nước vốn nổi tiếng thừa “điều kiện” nhưng thiếu trò giải trí này. Những ai vi phạm lần đầu có thể phải nộp tới 20.000 riyal.
|
Đa phần công nhân ngành xây dựng ở Ả-rập Xê-út là người nước ngoài
Chưa hết, Chính phủ Ả-rập Xê-út còn dự định tăng các khoản thuế gián thu như thuế giá trị gia tăng, điều mà trước đây không ai “thèm” để ý tới. Thời thế thay đổi, đến phí quảng cáo trên các tấm bảng cỡ lớn ngoài đường phố giờ cũng tăng hơn 3 lần.
Quốc gia Tây Á ngày càng thấm thía cảnh phải chi tiêu eo hẹp là như thế nào. Hai năm dầu thô rớt giá đã gây thiệt hại nặng nề về kinh tế, khiến ngân sách Ả-rập Xê-út thâm hụt gần 100 tỷ USD năm 2015. Nhiều nhà phân tích dự báo, mức tăng GDP của nước này sẽ tụt xuống dưới 2% trong năm nay, trong khi mức bình quân của giai đoạn 2006 - 2015 là 5% mỗi năm.
Mục tiêu tham vọng
Các nước láng giềng vùng Vịnh của Ả-rập Xê-út cũng đang “chung số phận”, khi không còn cách nào khác là chấn chỉnh lại hoạt động chi tiêu, rà soát chính sách thuế theo hướng bớt “hào phóng” hơn.
Theo nhận định của nhiều người, dù áp dụng những biện pháp tăng phí và lệ phí kể trên nhưng Ả-rập Xê-út không lạc quan thái quá là sẽ lấp được ngay khoảng trống thâm hụt. Chuyên gia kinh tế cao cấp Tamer El Zayat của Ngân hàng Thương mại Quốc gia (NCB) cho rằng nó mang tính chất thông điệp nhiều hơn, thể hiện quyết tâm tận thu của chính phủ đối với nhiều hoạt động trong nền kinh tế; sau visa có thể sẽ là điện và nước sinh hoạt.
Hầu hết người dân Ả-rập Xê-út đồng tình với quan điểm tăng phí visa đối với người nước ngoài, nhưng cũng xuất hiện một số ý kiến lo lắng từ những gia đình có vợ hoặc chồng không phải là dân bản xứ, bởi họ sẽ bị phát sinh thêm chi phí mỗi năm (có thể lên tới 2.300 riyal/người) và việc di chuyển công tác hay thăm nom người thân sẽ trở nên tốn kém hơn. Theo số liệu do chính phủ Ả-rập Xê-út công bố, năm 2014, tổng số dân của Ả-rập Xê-ut là 30,8 triệu người thì có tới 10,1 triệu người nước ngoài.
Mục tiêu tham vọng mà Ả-rập Xê-út hướng đến khi triển khai chính sách mới là tăng gấp 3 số tiền thu được từ các khoản không liên quan đến dầu mỏ, lên 530 tỷ riyal vào cuối năm 2020 so với 163,5 tỷ riyal hiện nay. Rào cản phí và lệ phí được cho là cũng góp phần hạn chế người nước ngoài đến Ả-rập Xê-út tìm việc, từ đó khuyến khích doanh nghiệp sử dụng lao động trong nước. Đây cũng là một mục tiêu quan trọng trong kế hoạch cải cách kinh tế tại quốc gia này.
Để sớm đạt được cân bằng ngân sách, thời gian qua, chính phủ Ả-rập Xê-út đã phải tích cực cắt giảm chi tiêu, tăng giá các dịch vụ công ích như điện, nước và nhiên liệu; giảm 5% quỹ lương khu vực công bằng nhiều biện pháp khác nhau, trong đó có tinh giản biên chế.
Hải Châu
