Sau khi thương vụ này hoàn tất, mạng xã hội vừa kỷ niệm sinh nhật 10 năm tuổi có trụ sở ở Menlo Park (California, Mỹ) sẽ nắm trong tay ứng dụng nhắn tin giá rẻ đang có 450 triệu người sử dụng. Nó thu hút người ta đến mức lượng tin nhắn gửi qua WhatsApp xấp xỉ số tin nhắn gửi qua các mạng viễn thông truyền thống trên toàn cầu.
Sáp nhập nhưng vẫn độc lập
Trong số 19 tỷ USD của thỏa thuận thì có 4 tỷ USD là tiền mặt, 12 tỷ USD cổ phiếu của chính Facebook và 3 tỷ USD cổ phiếu hạn chế chuyển nhượng trong vòng 4 năm kể từ khi thỏa thuận được ký kết. WhatsApp vẫn sẽ duy trì hoạt động một cách độc lập, trụ sở riêng vẫn ở Mountain View, California. Jan Koum, đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành của WhatsApp sẽ tham gia Hội đồng quản trị của Facebook.
Mark Zuckerberg, CEO của Facebook, lần đầu tiên tiếp cận WhatsApp là mùa xuân năm 2012. Trong phát biểu của mình, Mark Zuckerberg đã giải thích lý do của quyết định này "WhatsApp đang trên con đường tiến tới mục tiêu kết nối 1 tỷ người dùng. Bất kỳ dịch vụ nào đạt được mốc này cũng đều vô cùng đáng giá".
Facebook đang cố gắng "sưu tầm" một bộ các ứng dụng trực tuyến để tìm cách thống trị mạng xã hội trong bối cảnh người sử dụng dần chuyển sang các thiết bị di động. Năm 2013 đã có thông tin Facebook tiếp cận Snapchat, cũng là một ứng dụng tin nhắn nhưng không đi đến kết quả nào. Trước đó một năm, Facebook đã chi hơn 1 tỷ USD để thâu tóm ứng dụng chia sẻ hình ảnh Instagram.
Với bản thân mình, Facebook cũng tiến hành phân tách các chức năng trên trang web theo từng ứng dụng khác nhau, trong đó rõ ràng nhất là việc tạo ra Facebook Messenger, được giới phân tích nhìn nhận là nỗ lực đầu tiên để thâm nhập thị trường ứng dụng chat. Và tới đây Facebook Messenger sẽ có thêm người bạn đồng hành "chất lượng" là WhatsApp.
![]() |
Chủ trương của Facebook là muốn tạo ra một môi trường mà ở đó các doanh nhân có đầu óc thỏa sức sáng tạo để gây dựng công ty của riêng mình, thiết lập hướng đi riêng trong khi vẫn được hưởng lợi từ nguồn tài nguyên và quy mô của Facebook. Cách tiếp cận này đang hoạt động hiệu quả với Instagram, và WhatsApp cũng sẽ đi theo hướng như vậy.
Sản phẩm đầu tiên tính phí
Với chính sách thu phí 1 USD/năm dịch vụ, WhatsApp trở thành sản phẩm đầu tiên không miễn phí của Facebook. Về tay Facebook nhưng WhatsApp sẽ không thay đổi nhiều vì Facebook muốn tập trung vào phát triển cơ sở khách hàng chứ không phải tái cơ cấu để kiếm tiền từ đó.
Cũng giống như Facebook, WhatsApp là sự gặp gỡ của những con người chuyên về kỹ thuật. Hai nhà sáng lập, Jan Koum và Brian Acton, biết nhau khi cùng làm việc tại Yahoo năm 1997.
Hiện nay, tỷ lệ số người sử dụng gửi tin nhắn trên WhatsApp mỗi ngày trong tổng số tài khoản đăng ký là khoảng 70%, cao hơn cả Facebook.
Trong năm 2013, trung bình 24 tiếng đồng hồ có 600 triệu bức ảnh, 200 triệu tin nhắn thoại và 100 triệu tin nhắn video được gửi qua WhatsApp, nghĩa là tăng hơn 100% so với một năm trước đó.
Theo phân tích của CEO Koum thì tỷ lệ người dùng rất cao của WhatsApp và tốc độ tăng trưởng nhanh chóng xuất phát từ sự đơn giản nhưng mạnh mẽ và tốc độ của dịch vụ nhắn tin.
Sau khi tin tức về vụ sáp nhập vào Facebook được công bố, ông Koum đã nhanh chóng đưa ra lời hứa trấn an người sử dụng rằng sản phẩm của WhatsApp sẽ không thay đổi gì, bởi vì đó cũng là nội dung cam kết trong thỏa thuận với Facebook. Theo ông, như vậy sẽ tạo điều kiện linh hoạt cho WhatsApp để phát triển và mở rộng, còn đội ngũ nhân lực thì có thêm thời gian để tập trung xây dựng một dịch vụ truyền thông tốc độ với giá cả phải chăng nhất có thể.
Trong trường hợp thỏa thuận giữa 2 bên không thành do những nguyên nhân khác nhau, trong đó chủ yếu vì không được cơ quan luật pháp phê chuẩn, thì Facebook sẽ phải trả WhatsApp khoản phí 1 tỷ USD bằng tiền mặt và phát hành cho WhatsApp một số cổ phiếu phổ thông loại A của mình tương đương 1 tỷ USD tính theo giá đóng cửa bình quân của 10 ngày giao dịch trước thời điểm chấm dứt đó.
Hai đơn vị đóng vai trò tư vấn cho Facebook trong thương vụ này là Allen & Company và Weil, Gotshal & Manges trong khi phía WhatsApp là Morgan Stanley và Fenwick & West.
Hùng Anh