Được tiến hành từ 3 năm trước, quá trình điều tra của EC kết luận rằng hãng bán lẻ trực tuyến Mỹ đã hưởng lợi từ một thỏa thuận thuế ưu đãi, cho phép Amazon nhận được những hỗ trợ “đi đêm” từ chính quyền Luxembourg trong gần một thập kỷ qua.
Thỏa thuận “đi đêm”?
Trọng tâm của vụ kiện Amazon là dự án Goldcrest – chương trình tái cấu trúc lại các hoạt động của Amazon tại châu Âu vào năm 2004 và chuyển quyền sở hữu trí tuệ về phần mềm và dữ liệu khách hàng thành một phần thỏa thuận hợp tác được miễn thuế với chính quyền Luxembourg.
Trước đó, vào năm 2003, Luxembourg đã “ngỏ lời” với Amazon về một chính sách thuế đặc biệt, theo đó đánh thuế trên một mức lợi nhuận nhất định của hãng này.
Quyết định trên đã được hai bên thống nhất trước khi Amazon thành lập các công ty con chủ lực tại Luxembourg, mà hiện nay là trung tâm điều phối các hoạt động của hãng ở châu Âu. Ủy ban điều tra của châu Âu cho rằng hành vi này giúp Amazon có được lợi thế cạnh tranh đáng kể so với đối thủ.
Các chuyên gia của tờ Financial Times đã phân tích báo cáo tài chính của Amazon tại Luxembourg và phát hiện ra rằng trong vòng 10 năm sau đó, các trang web ở EU đã trả gần 4 tỷ USD tiền bản quyền để sử dụng tên gọi và bí quyết công nghệ của Amazon.
Trong cùng thời gian này, các công ty tại châu Âu của Amazon báo lãi 11 triệu euro trên doanh thu ròng khoảng 60 tỷ euro.
Một điểm đáng chú ý nữa là ông Jean-Claude Juncker - Chủ tịch đương nhiệm của EC - lại là nguyên Thủ tướng Luxembourg trong giai đoạn 1995 – 2013.
|
Amazon bị cáo buộc vi phạm các quy định về thuế lên tới hàng trăm triệu euro
Vụ việc của Amazon là vụ thứ tư trong số khoảng gần chục cuộc điều tra thuế mà EC tiến hành từ năm 2013. Cơ quan này đã ra quyết định đối với Apple ở Ireland, Starbucks ở Hà Lan, Amazon và Fiat tại Luxembourg, trong khi chính quyền Bỉ được yêu cầu phải truy thu thuế từ khoảng 35 công ty.
Quá trình điều tra chuỗi thức ăn nhanh McDonald’s cũng gần kết thúc, trong khi đó, một cuộc điều tra khác liên quan đến công ty năng lượng Engie (Pháp) tại Luxembourg vẫn đang diễn ra.
Chiến dịch truy thu thuế đầy hăng hái của EC làm gia tăng căng thẳng xuyên Đại Tây Dương vốn đã rất nóng, nay lại càng sôi sục hơn, khi Nhà Trắng có kế hoạch cải tổ chính sách thuế theo hướng mở đường cho các công ty đa quốc gia của Mỹ chuyển lợi nhuận về nước.
Căng thẳng xuyên Đại Tây Dương
Cộng đồng doanh nghiệp và Quốc hội Mỹ từng rất bất bình với án phạt 13 tỷ euro của EU dành cho Apple năm ngoái, cáo buộc EC đứng sau loạt điều tra vượt thẩm quyền và hành động như thể họ là “một cơ quan thuế siêu quốc gia”. Mỹ lo ngại các nước khác có thể đi theo tiền lệ của EU và cảnh báo nếu Brussels không thay đổi, họ sẽ xem xét khả năng trả đũa.
Đáp lại những lời chỉ trích từ Mỹ, EC từng khẳng định cuộc điều tra của họ chỉ nhằm mục đích bảo đảm ứng xử bình đẳng cho tất cả doanh nghiệp, bằng cách giải quyết “những lợi thế thuế bất hợp pháp” mà một số công ty được hưởng.
Các công ty đa quốc gia bị “săm soi” khá nhiều kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, vì thói quen luân chuyển lợi nhuận giữa các công ty con nhằm lợi dụng mức chênh lệch thuế giữa các quốc gia để giảm thiểu tối đa số thuế phải nộp. Theo ước tính, đến cuối năm ngoái, các tập đoàn của Mỹ có tới khoảng 1.300 tỷ USD tiền mặt vẫn đang cất trữ ở nước ngoài.
Với riêng Amazon, dù đã “hồi hương” khoảng 1 tỷ euro tiền bản quyền trở lại Mỹ, nơi hãng bị đánh thuế, song vẫn còn tới 3 tỷ USD ở nước ngoài.
Tháng 3 vừa rồi, một tòa án Mỹ đã ra phán quyết buộc Amazon phải tính toán lại các khoản thu ở châu Âu và chuyển một phần trong số 3 tỷ USD này về Mỹ để chịu thuế. Quyết định này chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến số tiền mà Luxembourg cần truy thu theo yêu cầu của EC.
Hải Châu
