Theo báo cáo của Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, thị trường thẻ giai đoạn 2018-2021 có sự tăng trưởng tích cực, trên cả 4 mặt hoạt động là: phát hành thẻ, sử dụng thẻ, thanh toán thẻ và phát triển mạng lưới.
Cụ thể, tổng số lượng thẻ phát hành, đang lưu thông đến 30/6/2021 đạt 110 triệu thẻ các loại, tăng 28% so với cuối năm 2018; trong đó, 4 ngân hàng dẫn đầu về số lượng thẻ đang lưu hành là: Vietinbank với 16,9 triệu thẻ (chiếm 15%); BIDV với 15,3 triệu thẻ (chiếm 14%); Vietcombank với 15,1 triệu thẻ (chiếm 14%); MB với 7,6 triệu thẻ (chiếm 7%).
Tỷ lệ rút tiền mặt bằng thẻ ATM ngày càng giảm. |
Theo đánh giá của các ngân hàng, dịch vụ ngân hàng số phát triển mang lại nhiều dịch vụ tiện ích cho khách hàng, người dùng thẻ ngân hàng đã biết chi và tiêu qua app ứng dụng, thậm chí tiêu trước trả sau nhờ phát huy tối đa công năng dịch vụ tiện ích do tổ chức phát hành liên kết với các trung gian thanh toán mang lại.
Trong khi đó, tỷ trọng giao dịch rút tiền mặt tại ATM đã giảm dần. Cụ thể, 6 tháng đầu năm 2021, doanh số thanh toán thẻ đạt 1.781.251 tỷ đồng, tăng 10% so với cùng kỳ 2020 (trong đó, doanh số thanh toán chiếm 34% và doanh số rút tiền mặt chiếm 64% - con số này đã giảm so với cùng kỳ 2020 chiếm 79%).
Còn số liệu công bố từ Công ty Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS), đơn vị vận hành hạ tầng kết nối thanh toán cho biết, các giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt qua NAPAS trong năm 2020 đạt hơn 1,2 tỷ giao dịch, tương ứng 10 triệu tỷ đồng, tăng trưởng tương ứng 75% về số lượng và 121% về giá trị so với 2019. Trong đó, tỷ trọng giao dịch rút tiền mặt tại ATM qua NAPAS giảm rất mạnh, từ 42% năm 2019 xuống còn 26% năm 2020 thể hiện xu thế phát triển thanh toán không dùng tiền mặt theo đúng định hướng và chủ trương Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước (NHNN).
Mặc dù thị trường thẻ phát triển đã góp phần sớm hoàn thành mục tiêu thanh toán không dùng tiền mặt, nhưng theo ông Đào Minh Tuấn, Chủ tịch Hội thẻ Việt Nam, hoạt động thẻ ngân hàng trong thời gian qua còn gặp một số khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách cần được các cơ quan có thẩm quyền tháo gỡ như: Đến nay vẫn chưa có hướng dẫn việc doanh nghiệp có thể sử dụng các biên lai thanh toán hàng hóa dịch vụ in từ thiết bị thanh toán thẻ (ATM/POS) và/hoặc các bảng kê giao dịch bằng thẻ ngân hàng để làm chứng từ chứng minh việc sử dụng vốn.
Tình trạng đơn vị chấp nhận thẻ không tuân thủ quy trình đã được hướng dẫn, thực hiện giao dịch giả mạo, thanh toán khống mà không có giao dịch mua bán sản phẩm/dịch vụ nhằm rút tiền từ thẻ tín dụng hoặc rửa tiền; cung cấp thông tin về thẻ cho bên thứ ba để thực hiện hành vi giả mạo, rủi ro trong việc thông tin của chủ thẻ bị đánh cắp, thẻ giả sử dụng bất hợp pháp, đang diễn ra ngày càng tinh vi, phức tạp mà các ngân hàng đang khó kiểm soát và chưa có chế tài xử lý, gây tổn hại khôn lường về tài chính cũng như uy tín cho ngân hàng, chủ thẻ…
Tình trạng đơn vị chấp nhận thẻ không tuân thủ quy trình đã được hướng dẫn, thực hiện giao dịch giả mạo, thanh toán khống mà không có giao dịch mua bán sản phẩm/dịch vụ nhằm rút tiền từ thẻ tín dụng hoặc rửa tiền; cung cấp thông tin về thẻ cho bên thứ ba để thực hiện hành vi giả mạo, rủi ro trong việc thông tin của chủ thẻ bị đánh cắp, thẻ giả sử dụng bất hợp pháp, đang diễn ra ngày càng tinh vi, phức tạp mà các ngân hàng đang khó kiểm soát và chưa có chế tài xử lý, gây tổn hại khôn lường về tài chính cũng như uy tín cho ngân hàng, chủ thẻ…
Đặc biệt, lộ trình chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chíp cần có thời gian phù hợp nhất là trong giai đoạn dịch bệnh Covid-19 mới bước đầu thuyên giảm.
Liên quan đến vấn đề này, trong một bài viết mới đây của VnBusiness, đại diện Hội thẻ Việt Nam cho biết, hiện nay, gần như 100% ATM và POS chấp nhận thẻ chip. Nhưng tỷ lệ chuyển sang thẻ chip mới được khoảng 30-40%.
Vì vậy, khả năng chuyển đổi toàn bộ thẻ từ sang thẻ chip như theo Thông tư 41 quy định từ sau ngày 31/12/2021, thẻ ATM công nghệ từ sẽ phải được chuyển đổi sang công nghệ chip là không kịp. Do đó, Hội Thẻ Việt Nam sẽ kiến nghị NHNN cho phép kéo dài việc chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip thêm một thời gian nữa.
Thanh Hoa