Phát biểu trước Quốc hội trong phiên thảo luận ngày 1/6, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho rằng, tín dụng tăng trưởng thấp không phải do chính sách, mà từ phía doanh nghiệp không có đơn hàng, không có đầu ra nên cầu tín dụng yếu.
Một số ngân hàng “đi ngược” với tăng trưởng tín dụng toàn ngành
Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tính đến ngày 9/5/2023, tín dụng toàn nền kinh tế đạt trên 12,24 triệu tỷ đồng, tăng 2,69% so với cuối năm 2022, tăng 9,56% so với cùng kỳ năm 2022.
Đây là mức tăng thấp đáng báo động. Lãnh đạo một ngân hàng cổ phần tại Hà Nội cho biết, các ngân hàng đang trong tình trạng 'tiến thoái lưỡng nan' vì huy động vốn lãi cao nhưng không cho vay được.
 |
|
Dư địa room tín dụng của các ngân hàng đang rộng rãi, nhưng nhiều doanh nghiệp không đủ điều kiện vay vốn khiến tín dụng tăng chậm. (Ảnh minh hoạ: Int) |
"Không cho vay ra được nhưng ngân hàng vẫn phải trả lãi cho người gửi. Nếu tình trạng này kéo dài thì ngân hàng "lỗ nặng". Đó là lý do vì sao các ngân hàng phải liên tục giảm lãi suất huy động thời gian qua, sẽ còn phải giảm tiếp vì các ngân hàng đang chịu sức ép phải giảm thêm lãi suất cho vay để đẩy nhanh tăng trưởng tín dụng", vị lãnh đạo này nói.
Báo cáo "Cập nhật ngành ngân hàng, bất động sản và tác động đến thị trường chứng khoán " do SSI Research vừa công bố cho thấy, nhu cầu tín dụng toàn nền kinh tế rất yếu 4 tháng đầu năm.
Trong nhóm 12 ngân hàng lớn và trung bình mà SSI nghiên cứu, tín dụng chỉ đạt 12% so với cùng kỳ, thấp hơn nhiều so với quý I/2022 (20%) và chỉ tương đương với thời điểm dịch bệnh bắt đầu (quý I/2020).
Có thể kể đến một loạt ngân hàng có mức tín dụng tăng trưởng âm trong quý đầu năm như: VietBank giảm 3,3%, ABBank giảm 3,1%, VIB giảm 1,2%, Eximbank giảm 0,33%, ACB giảm 0,6%...
Tuy nhiên, vẫn có một số ngân hàng “đi ngược” với xu hướng tăng trưởng tín dụng chậm lại của toàn ngành. Theo SSI Research: “Một số ngân hàng vẫn đạt mức tăng trưởng tín dụng đáng ngạc nhiên. Động lực tăng trưởng chính đến từ các khoản cho vay ngắn hạn cho doanh nghiệp. Dư nợ cho vay ngành bất động sản và xây dựng vẫn đạt tốc độ tăng trưởng nhanh nhất, có thể thấy rõ tại một vài ngân hàng. Trong khi tín dụng bất động sản vẫn tăng trưởng tốt thì tín dụng các lĩnh vực khác tăng chậm, do tình hình kinh tế thế giới và trong nước không mấy thuận lợi”.
Khảo sát báo cáo tài chính quý I/2023 cho thấy, MSB có dư nợ tăng trưởng tín dụng cao nhất tới 13,17%, theo đó ngân hàng đã sử dụng hết “room” tín dụng của cả năm 2023.
Ngoài MSB, một số ngân hàng đang có tốc độ tăng trưởng tín dụng cao gấp 3 - 4 lần mức tăng trưởng bình quân của toàn hệ thống là Techcombank (tăng 9,3%), VPBank (tăng 7%), TPBank (tăng 7,3%), SHB (tăng 6%)…
Nhiều ngân hàng khác cũng cho biết, sau khi NHNN đưa ra quyết định giảm trần lãi suất huy động kỳ hạn dưới sáu tháng lần thứ 2, các ngân hàng điều chỉnh hạ lãi suất huy động để giảm lãi suất nhằm đẩy nhanh tăng trưởng tín dụng.
Không thể nói tín dụng tăng thấp là do chính sách
Tại phiên thảo luận ở hội trường Quốc hội ngày 1/6, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng lý giải việc không điều chỉnh room tín dụng quý đầu năm khi hàng loạt ngân hàng khát room, bà cho biết, sự cố rút tiền hàng loạt xảy ra tại SCB tháng 10/2022 gây nguy cơ tác động lan truyền tới hệ thống ngân hàng. Trong bối cảnh đó, NHNN đã tập trung ưu tiên vừa ổn định thị trường ngoại hối và đặc biệt là đảm bảo an toàn hoạt động của các tổ chức tín dụng, đảm bảo chi trả cho người dân. Vì vậy, không thể điều chỉnh room tín dụng vào thời điểm đó, sau khi thanh khoản ổn định trở lại, NHNN mới điều chỉnh tăng trưởng tín dụng.
Từ việc đổ vỡ của nhiều ngân hàng Mỹ thời gian qua, Thống đốc cho rằng, ưu tiên đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng của NHNN và Chính phủ là lựa chọn đúng đắn.
Về tín dụng, Thống đốc thừa nhận tín dụng 5 tháng đầu năm nay tăng thấp (khoảng 3%). Tuy nhiên, người đứng đầu NHNN cho rằng, không thể nói tăng trưởng tín dụng thấp là do chính sách bởi thanh khoản tiền được duy trì dồi dào, thậm chí dư thừa. Sang nửa đầu năm nay, dư địa room tín dụng của các ngân hàng rất rộng rãi, dư thừa, không có lý do gì để các tổ chức tín dụng huy động tiền gửi, trả lãi cho người gửi tiền mà khi doanh nghiệp đủ điều kiện vay vốn lại không cho vay.
Nguyên nhân chính khiến tín dụng khó tăng, theo NHNN là từ phía doanh nghiệp không có đơn hàng, không có đầu ra nên cầu tín dụng yếu. Hiện nay, Thủ tướng đã chỉ đạo quyết liệt để xúc tiến thương mại nhưng cần có thêm thời gian.
“Doanh nghiệp cũng như các cơ quan cần hướng đến khai thác thị trường nội địa với 100 triệu dân để thay thế cho sự suy giảm của cầu nước ngoài”, Thống đốc nói.
Riêng với nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ, sau đại dịch Covid-19 rất khó khăn, không đủ điều kiện vay vốn nên không thể tiếp cận vốn ngân hàng. Do đó, bà Hồng cho rằng cần có giải pháp để cải thiện điều kiện vay vốn, có thể thông qua các chính sách bảo lãnh vay vốn…
Huyền Anh
