 |
|
Dịch bệnh đã tác động đến nhiều lĩnh vực, ảnh hưởng đến nhu cầu vay vốn của khách hàng (Ảnh minh hoạ: Internet) |
Tính đến ngày 20/3, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống ngân hàng chỉ đạt 0,68% so với cuối năm 2019. Tạm tính trong khoảng 80 ngày đầu năm, toàn hệ thống mới giải ngân thêm khoảng 55.700 tỷ đồng tín dụng ra nền kinh tế, tương đương chưa tới 700 tỷ đồng/ngày.
Đây là mức tăng trưởng tín dụng thấp nhất trong nửa thập kỷ qua của ngành ngân hàng, mà nguyên nhân trực tiếp là do doanh nghiệp gặp khó khăn bởi dịch Covid-19.
Lãi suất liên ngân hàng liên tục giảm
Thanh khoản hệ thống dồi dào đã khiến lãi suất trên thị trường liên ngân hàng liên tục xuống thấp. Theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), trong tuần 23-27/3, doanh số giao dịch của hệ thống ngân hàng tiếp tục giảm so với tuần trước đó.
Cụ thể, theo báo cáo của các tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài qua hệ thống báo cáo thống kê, doanh số giao dịch trên thị trường liên ngân hàng trong kỳ bằng VND đạt xấp xỉ 354.704 tỷ đồng, bình quân 70.941 tỷ đồng/ngày, tăng 6.564 tỷ đồng/ngày so với tuần từ 16 – 20/3/2020; doanh số giao dịch bằng USD quy đổi ra VND trong tuần đạt khoảng 140.778 tỷ đồng, bình quân 28.156 tỷ đồng/ngày, giảm 7.363 tỷ đồng/ngày so với tuần trước đó.
Theo kỳ hạn, các giao dịch VND chủ yếu tập trung vào kỳ hạn qua đêm (71% tổng doanh số giao dịch) và kỳ hạn 1 tuần (13% tổng doanh số giao dịch). Đối với giao dịch USD, các kỳ hạn có doanh số lớn nhất là kỳ hạn qua đêm và 1 tuần, với tỷ trọng lần lượt là 83% và 6%.
Đáng lưu ý, lãi suất bình quân liên ngân hàng bằng VND giảm ở hầu hết các kỳ hạn, trừ các kỳ hạn 1 tháng có xu hướng tăng nhẹ. Cụ thể, lãi suất qua đêm bình quân trong tuần là 1,92%/năm, giảm 0,12% so với tuần trước đó; lãi suất lỳ hạn 1 tuần là 2,18%/năm, giảm 0,13%/năm; lãi suất kỳ hạn 2 tuần là 2,29%, giảm 0,12%; lãi suất kỳ hạn 3 tháng là 3,37%/năm, giảm 0,02%/năm; lãi suất kỳ hạn 9 tháng là 3,41%/năm, giảm 2,12%/năm.
Bên cạnh đó, do khó cho vay trong khi thanh khoản dư thừa đã tác động tới lãi suất huy động đầu vào. Theo thông tin từ NHNN, hiện lãi suất huy động bằng VND phổ biến ở mức 0,1-0,5%/năm đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng; 4,3-4,75%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng; 5,3-6,8%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 6 tháng đến dưới 12 tháng; kỳ hạn từ 12 tháng trở lên ở mức 6,6-7,4%/năm. Tuy nhiên, theo quan sát tại các ngân hàng thương mại trong tháng 3, một số ngân hàng đã nhiều lần điều chỉnh giảm lãi suất kỳ hạn dài.
Chẳng hạn, Techcombank đã có 3 lần điều chỉnh lãi suất trong tháng 3, đưa mức lãi suất cao nhất từ 7,2%/năm (áp dụng cho kỳ hạn 18 tháng, khách hàng gửi từ 3 tỷ đồng trở lên) xuống còn 6,5%/năm. NamABank giảm 0,3 điểm phần trăm lãi suất ở các kỳ hạn 30 tháng – 36 tháng xuống còn 7,5%/năm.
Ngoài ra, các ngân hàng chủ động giảm lãi suất tiền gửi kỳ hạn dài có thể kể đến như VietinBank, BacABank, GPBank, KienlongBank...
Khó tìm được khách hàng vay
Như vậy, so với đầu năm, lãi suất huy động đầu vào ở cả thị trường 1 (với cá nhân, tổ chức kinh tế) và thị trường 2 (liên ngân hàng) hiện nay giảm đáng kể sau đợt điều chỉnh vừa qua. Bình quân lãi suất huy động kỳ hạn từ 6 tháng trở lên trên thị trường đã giảm khoảng 0,2 điểm phần trăm; lãi suất kỳ hạn dài giảm khoảng 0,3 điểm phần trăm.
Nhìn vào những con số này có thể thấy thanh khoản đang dư thừa, ngân hàng sẵn sàng vốn để cung ứng cho nền kinh tế, nhưng sức hấp thụ của các doanh nghiệp lại rất thấp.
Theo đánh giá, hiện nay dịch bệnh còn diễn biến phức tạp, việc các hoạt động sản xuất ngưng trệ khiến thị trường khó hấp thụ nguồn vốn ngân hàng. Nhiều doanh nghiệp dừng hoạt động do thiếu nguyên liệu đầu vào và đầu ra. Do đó kể cả khi các ngân hàng liên tục tung ra gói tín dụng hàng trăm nghìn tỷ với lãi suất giảm từ 1-2%/năm nhưng cũng không có nhiều doanh nghiệp vay vốn.
Trong khi đó, ở phân khúc khách hàng cá nhân, sự khó khăn trong thời gian tới là khó lường trước, nhất là đối với những người vay mua nhà, khi mà thu nhập có thể giảm sút là điều hiển hiện trong bối cảnh các doanh nghiệp gặp khó khăn, phá sản, tỷ lệ thất nghiệp tăng lên, khiến lãi vay ngân hàng ở những khách hàng cá nhân này trở thành một gánh nặng.
Ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ Tín dụng NHNN, thừa nhận ngân hàng không thiếu tiền. Nhưng trong tình hình dịch bệnh, có doanh nghiệp nào muốn vay tiền thời điểm này hay không lại là chuyện khác.
“Dịch bệnh đã tác động đến nhiều lĩnh vực, ảnh hưởng đến nhu cầu vay vốn. Trong 3 tháng đầu năm, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống rất thấp, nghĩa là muốn cho vay mà cũng rất khó ở thời điểm này”, lãnh đạo một ngân hàng cho hay.
Bởi vậy, nhiều chuyên gia cho rằng, ưu tiên hàng đầu hiện nay vẫn là chống dịch, giảm thiểu thiệt hại và chờ bứt phá sau khi dịch đi qua.
Huyền Anh
