 |
|
Do mức độ điều chỉnh giảm của lãi suất cho vay lớn hơn lãi suất huy động, NIM được dự báo sẽ đi xuống trong năm 2020 (Ảnh minh hoạ: Internet) |
Công ty Chứng khoán VNDirect vừa đưa ra dự báo tăng trưởng lợi nhuận sau thuế năm 2020 của các ngân hàng giảm do dịch Covid-19 làm giảm nhu cầu tín dụng, giảm NIM và tăng nợ xấu.
Tăng trưởng tín dụng đạt 11%
Tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống đạt 1,3% vào cuối quý I/2020, mức tăng trưởng thấp nhất trong 6 năm qua. Mặc dù vậy, đây là một sự cải thiện lớn từ mức tăng 0,06% vào cuối tháng 2/2020. Các chính sách hỗ trợ nền kinh tế của Chính phủ như cắt giảm lãi suất, cho phép hoãn thời hạn nộp thuế, yêu cầu ngân hàng giảm lãi suất đối với các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi đại dịch đã giúp tăng trưởng tín dụng có chút khởi sắc.
Theo kịch bản cơ sở, dịch Covid-19 sẽ dần được kiểm soát trong quý II/2020, do đó tăng trưởng tín dụng có thể sẽ tăng trở lại trong quý III và quý IV/2020. VNDirect dự báo tăng trưởng tín dụng trong năm 2020 sẽ đạt 11%. Với kỳ vọng tăng trưởng GDP 5%, tỷ lệ tín dụng/GDP dự báo sẽ tăng từ 110% trong năm 2019 lên tới 116% trong năm 2020.
Tăng trưởng tín dụng sau đại dịch sẽ được hỗ trợ bởi các yếu tố: Lãi suất điều hành và trần lãi suất thấp hơn giảm chi phí đầu vào, tạo điều kiện để các ngân hàng giảm lãi suất cho vay.
Trước đó, tháng 3/2020, Chính phủ Việt Nam đã hạ một loạt lãi suất điều hành từ 50-100 điểm cơ bản. Đến tháng 4/2020, 20 ngân hàng (chiếm 75% tín dụng toàn hệ thống) đã tăng quy mô của các gói tín dụng lãi suất thấp, được thiết lập để hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi đại dịch. Việc hạ lãi suất cho vay khuyến khích các công ty vay mới để tiếp tục hoạt động kinh doanh.
Ngoài ra, việc đẩy mạnh đầu tư công sẽ tạo ra việc làm, từ đó tạo ra nhu cầu tín dụng. Ngày 20/3/2020, Chính phủ đã đồng ý chuyển đổi tất cả các dự án đầu tư (8 dự án) liên quan đến Đường cao tốc Bắc-Nam từ hình thức quan hệ đối tác công tư (PPP) sang đầu tư công, kiến nghị Quốc hội cho phép bắt đầu xây dựng vào tháng 8/2020. Việc thi công tuyến metro Bến Thành-An Sương dự kiến sẽ hoạt động trở lại vào tháng 10/2020.
"Đẩy mạnh đầu tư công sẽ tạo ra việc làm cho cả doanh nghiệp và người lao động, dẫn đến những nhu cầu tín dụng mới, phần nào hỗ trợ cho tăng trưởng tín dụng", VNDirect đánh giá.
NIM chịu áp lực
VNDirect dự báo dịch bệnh Covid-19 sẽ làm giảm tỷ lệ NIM do lợi suất tài sản giảm nhiều hơn chi phí vốn. Nguyên nhân do ngân hàng giảm lãi suất cho vay đối với các khoản vay mới để thúc đẩy tín dụng trong bối cảnh nhu cầu thấp; cùng với đó, các ngân hàng thực hiện miễn giảm lãi đối với các khoản nợ hiện hữu dẫn tới việc thoái thu thu nhập lãi, do đó làm giảm thu nhập từ hoạt động này.
Cụ thể, để hỗ trợ nền kinh tế, vào ngày 16/3/2020, Chính phủ đã hạ lãi suất điều hành từ 50 - 100 điểm cơ bản và giảm trần lãi suất huy động từ 25 - 30 điểm cơ bản đối với các khoản tiền gửi dưới 6 tháng. Do đó, lãi suất huy động của các ngân hàng đã giảm 30-40 điểm cơ bản cho tiền gửi dưới 6 tháng và giảm 20-30 điểm cơ bản đối với tiền gửi trên 6 tháng. Tuy nhiên, theo VNDirect, lãi suất huy động khó giảm sâu do ngân hàng cần duy trì nguồn vốn huy động dài hạn để đảm bảo tỷ lệ vốn ngắn hạn sử dụng cho vay trung/dài hạn.
Về mặt bằng lãi suất cho vay, Chính phủ ra chỉ thị yêu cầu ngân hàng giảm 50 điểm cơ bản lãi suất cho vay ngắn hạn đối với các lĩnh vực ưu tiên. Ngoài ra, ngân hàng cũng được khuyến khích giảm thêm lãi suất để hỗ trợ khách hàng, dựa theo đánh giá của ngân hàng về hoạt động của khách hàng.
Vì vậy, thời gian qua, một số ngân hàng đã giảm lãi suất tới 2%. Tuy nhiên, lãi suất ưu đãi thường được áp dụng cho khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh và mức độ giảm lãi suất khác nhau giữa mỗi khách hàng.
"Lãi suất sẽ giảm trung bình 1% cho các khách hàng bị ảnh hưởng, nhưng lãi suất sẽ dần tăng trở lại sau khi dịch bệnh qua đi. Dự báo dịch bệnh sẽ kết thúc vào giữa năm 2020, do đó lãi suất cho vay kỳ vọng giảm 50 điểm cơ bản trong năm 2020", VNDirect dự báo.
Do mức độ điều chỉnh giảm của lãi suất cho vay lớn hơn lãi suất huy động, NIM được dự báo sẽ đi xuống trong năm 2020. Bên cạnh đó, việc miễn giảm lãi vay sẽ tạo thêm áp lực cho NIM. Việc thoái thu thu nhập lãi có thể sẽ tiếp diễn trong năm 2021 do hiện nay ngân hàng được phép giãn nợ tới tối đa 12 tháng, vì thế sẽ có độ trễ trong việc hình thành nợ xấu. Sau khi dịch bệnh kết thúc, xu hướng của NIM sẽ khác nhau giữa các ngân hàng. Ngân hàng với những đặc điểm sau đây sẽ chịu ít áp lực về NIM hơn: Ngân hàng có tỷ lệ thâm nhập thấp trong phân khúc bán lẻ: việc tiếp tục mở rộng mảng cho vay cá nhân với lãi suất cao hơn sẽ giúp cải thiện lợi suất tài sản, nhờ đó giảm áp lực lên NIM gây ra bởi dịch bệnh; Những ngân hàng có tỷ lệ cho vay/huy động thấp có thanh khoản tốt hơn và đây là yếu tố quan trọng trong thời kỳ khó khăn. Những ngân hàng này chịu ít áp lực hơn trong việc huy động thêm nguồn vốn mới để đảm bảo thanh khoản khi khách hàng không trả được nợ đúng hạn.
Thanh Hoa
