Tại họp báo công bố Báo cáo kết quả kiểm toán năm 2016 và kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán năm 2015, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đánh giá, tỷ lệ nợ xấu của hệ thống tổ chức tín dụng (TCTD) đến hết năm 2015 là 476,86 nghìn tỷ đồng, chiếm 8,85% tổng dư nợ.
Còn nhiều khoản nợ khó thu hồi
KTNN mới có kết luận kiểm toán về các tổ chức tài chính, ngân hàng còn tồn tại nhiều sai phạm trong hoạt động tín dụng, nhất là vấn đề nợ xấu và nợ khó đòi tồn đọng nhiều năm vẫn chưa được xử lý dứt điểm.
Đại diện KTNN cho biết, năm 2015, VAMC chưa chủ động xử lý nợ xấu mà chủ yếu thông qua các TCTD bán nợ tự thực hiện với kết quả thấp, tổng thu hồi nợ từ năm 2013 đến 2015 là 22.902 tỷ đồng, chiếm 10,4% dư nợ đã mua.
Việc cân đối vốn của Ngân hàng Chính sách xã hội rất khó khăn, trong đó nhiều khoản vay từ Kho bạc Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) phải gia hạn hoặc khoanh nợ.
Kết luận của KTNN nêu rõ: những khoản nợ công tồn đọng từ nhiều năm qua vẫn chưa được các TCTD thu hồi và xử lý dứt điểm, cùng một số khoản đầu tư tài chính hiệu quả thấp hoặc không hiệu quả, khó thu hồi vốn; Bảo hiểm Xã hội Việt Nam chưa thu hồi được 769,30 tỷ đồng nợ gốc, 735,56 tỷ đồng lãi của công ty cho thuê tài chính II và 26,26 tỷ đồng lãi của công ty cho thuê tài chính I.
Theo Báo cáo của KTNN, đối với việc thực hiện Đề án cơ cấu lại hệ thống các TCTD giai đoạn 2011 – 2015, hệ thống các TCTD bước đầu đã được cơ cấu lại, NHNN đã kiểm soát và từng bước xử lý các TCTD yếu kém; tình trạng tài chính và năng lực hoạt động của các TCTD bước đầu đã được củng cố và lành mạnh hóa; mức độ an toàn và hiệu quả hoạt động của các TCTD được cải thiện, nguy cơ đổ vỡ, gây mất an toàn hệ thống các TCTD giảm đáng kể…
![]() |
Hầu hết các chi nhánh Agribank đểu có sai sót trong hoạt động tín dụng
Tuy nhiên, kết luận của KTNN cho biết, một số TCTD chưa được phê duyệt phương án tái cơ cấu; cơ chế, chính sách hỗ trợ tái cơ cấu, xử lý nợ xấu còn nhiều bất cập; hoạt động của các TCTD còn nhiều tồn tại và tiềm ẩn rủi ro như: tỷ lệ nợ xấu theo báo cáo của NHNN chưa phản ánh đúng thực chất tình hình nợ xấu của các TCTD, việc xử lý nợ xấu chưa hiệu quả.
Điển hình là một số TCTD bị kiểm soát đặc biệt như ba ngân hàng được NHNN mua lại 0 đồng là CBBank, OCeanBank, GPBank.
KTNN cũng “vạch” ra những sai phạm trong hoạt động tín dụng của nhiều ngân hàng thương mại như: tồn đọng nhiều khoản cho vay, công nợ khó thu hồi do lãnh đạo ngân hàng cố ý làm trái, vi phạm pháp luật, việc xử lý hết sức khó khăn và tỷ lệ thu hồi rất thấp. Cụ thể, các ngân hàng như ACB, Eximbank, Sacombank, CBBank, GPBank, OceanBank.
Lợi nhuận, doanh thu không chắc chắn
Trong số sai phạm của các ngân hàng, có thể nói Agribank là nghiêm trọng nhất. Kết luận của KTNN cho biết, Agribank trích lập thiếu dự phòng rủi ro tín dụng hơn 2.848 tỷ đồng; Ngân hàng này cũng để cán bộ chiếm dụng, tham ô 270,50 tỷ đồng, hỗ trợ lãi suất sai quy định 99,73 tỷ đồng; Nợ xấu của Agribank còn rất cao, nếu tính cả nợ đã bán cho VAMC là 73.472 tỷ đồng, chiếm 10,7% tổng dư nợ.
Bên cạnh đó, KTNN cho biết, hầu hết chi nhánh của Agribank được kiểm toán còn sai sót về trình tự, thủ tục cho vay. Một số khoản vay ngân hàng này thẩm định thiếu chặt chẽ, thiếu tài sản đảm bảo, giải ngân không đúng mục đích, không được kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng vốn vay như: công ty Tài chính Cao su gửi 599,50 tỷ đồng tại công ty cho thuê tài chính II – Agribank từ năm 2009 chưa thu hồi được.
Tính đến ngày 31/12/2015, Agribank có 6 trên 9 công ty con lỗ lũy kế với tổng số tiền 12.431 tỷ đồng; trích lập dự phòng rủi ro đầu tư chứng khoán kinh doanh 53,7 tỷ đồng (bằng 48,1% giá trị đầu tư).
Ngoài ra, vẫn còn một số TCTD trong thời gian tái cơ cấu chưa trích lập đầy đủ dự phòng rủi ro tín dụng; nhiều TCTD đang tạo ra và sử dụng lợi nhuận từ doanh thu không chắc chắn (lãi dự thu của các khoản nợ được cơ cấu lại); việc tăng vốn điều lệ để nâng cao năng lực tài chính của TCTD còn khó khăn và không hoàn thành mục tiêu theo Đề án, tình trạng sở hữu chéo vẫn còn và khó kiểm soát.
Điển hình, Vietcombank chưa hạch toán theo phương pháp dồn tích đối với các khoản lãi và phí phải thu thẻ tín dụng; từ năm 2001 đến nay, chưa tính và hạch toán đầy đủ trên hệ thống phần mềm tiền lãi của các tài khoản tiền gửi không kỳ hạn nhỏ hơn 1.000 VND hoặc 0,1 đơn vị ngoại tệ.
Huyền Anh