Kiểm toán Nhà nước (KTNN) vừa gửi đến Quốc hội kết quả kiểm toán Báo cáo tài chính (BCTC), các hoạt động liên quan đến quản lý, sử dụng vốn của các ngân hàng năm 2016, trong đó nhiều ngân hàng đang phải đối mặt với những khoản đầu tư tài chính lên đến hàng nghìn tỷ đồng có nguy cơ mất trắng.
Nhiều "ông lớn" thua lỗ nặng
Theo báo cáo này, VietinBank là ngân hàng có khoản cho vay lớn nhất, lên tới gần 32.000 tỷ đồng, trong đó khách hàng chủ yếu là các doanh nghiệp nhà nước đang trong quá trình tái cơ cấu, có tình hình tài chính "bết bát" thua lỗ lâu năm.
Có thể kể: công ty cổ phần DAP số 2 – Tập đoàn Hóa chất 1.113 tỷ đồng, công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên 1.824 tỷ đồng, công ty Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc 1.921 tỷ đồng, công ty TNHH Khoáng sản và Luyện kim Việt Trung 4.646 tỷ đồng, công ty cổ phần Hóa dầu và Xơ sợi dầu khí 1.204 tỷ đồng, Dự án Đạm Ninh Bình – Tập đoàn Hóa chất 725,9 tỷ đồng, công ty cổ phần Xi măng Công Thanh 8.401 tỷ đồng, công ty cổ phần Sửa chữa tàu biển NOSCO 3.078 tỷ đồng, công ty cổ phần quốc tế C&T 919 tỷ đồng, công ty cổ phần Đất Việt 1.035 tỷ đồng…
Vietcombank cũng đang sở hữu những khoản vay dư nợ tiềm ẩn rủi ro lớn, đó là nhóm khách hàng kinh doanh thẻ cào điện thoại vay vốn tại Vietcombank Tp.HCM từ năm 2011, 2012 quá hạn trả nợ từ năm 2014, dư nợ gốc đến 31/12/2016 là 251,7 tỷ đồng, lãi 85,7 tỷ đồng, sử dụng vốn sai mục đích, có dấu hiệu lừa đảo. Đại diện nhà băng này cho biết đang đề nghị Cơ quan an ninh điều tra xử lý.
Trong khi đó, BIDV đầu tư vào 3 công ty con tổng số tiền 3.128 tỷ đồng và 12 khoản đầu tư dài hạn khác 280,2 tỷ đồng không nhận được cổ tức…
Ngoài ra, một số ngân hàng nhỏ cũng đang đối mặt với nguy cơ mất vốn khi những khoản đầu tư tài chính khó thu hồi.
Hiện, GPbank có 3.420 tỷ đồng phát sinh trước năm 2012, trong đó 2.982 tỷ đồng liên quan đến nguyên Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐQT Tạ Bá Long và Đoàn Văn An (Cơ quan cảnh sát điều tra – Bộ Công an đã khởi tố, bắt tạm giam). Hay GPbank chi 362 tỷ đồng tạm ứng mua bất động sản nhưng bị tranh chấp pháp lý, chưa hoàn thiện thủ tục chuyển nhượng…
Với Oceanbank, khoản vốn góp chiếm 11,62% vốn điều lệ công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Gia Định, chiếm 13,37% vốn điều lệ công ty PVC Duyên Hải và 15,63% vốn điều lệ công ty cổ phần Tư vấn dự án Điện lực Dầu khí từ trước thời điểm Ngân hàng Nhà nước (NHNN) mua lại 0 đồng đến nay vẫn chưa thu hồi được.
 |
|
Hàng trăm tỷ đồng "bốc hơi" vì đầu tư ngoài ngành |
Phân loại nợ chưa phù hợp
Hạn chế tiếp theo được KTNN chỉ ra là hầu hết các ngân hàng thương mại phân loại nợ chưa phù hợp, sau khi KTNN điều chỉnh, nhiều ngân hàng đã có nợ xấu, nợ có nguy cơ mất vốn tăng mạnh.
Cụ thể, VietinBank giảm dư nợ nhóm 1 là 717,6 tỷ đồng, tăng dư nợ nhóm 2 là 478,1 tỷ đồng, tăng dư nợ nhóm 3 là 239,5 tỷ đồng.
Vietcombank nợ nhóm 5 giảm còn 37,5 tỷ đồng, nợ nhóm 2 giảm còn 503 tỷ đồng, tuy nhiên, nợ nhóm 4 tăng là 17,1 tỷ đồng, tăng dư nợ nhóm 1 là 517 tỷ đồng.
Oceanbank giảm dư nợ nhóm 1 là 133,8 tỷ đồng, tăng dư nợ nhóm 5 là 131,6 tỷ đồng. Còn GPbank giảm dư nợ nhóm 1 là 9 tỷ đồng, tăng dư nợ nhóm 5 là 5,6 tỷ đồng…
Bên cạnh đó, việc trích lập dự phòng rủi ro tín dụng cũng chưa chính xác. Sau khi kiểm toán vào cuộc, chi phí dự phòng của nhiều ngân hàng đã tăng đáng kể. BIDV tăng 0,69 tỷ đồng, VietinBank tăng 36,5 tỷ đồng, Ngân hàng HTX tăng 27,2 tỷ đồng, Oceanbank tăng 376 tỷ đồng, GPbank tăng 15 tỷ đồng.
Tuy nhiên, cũng có một số ngân hàng có chi phí dự phòng giảm như: VCB 37,3 tỷ đồng…
Báo cáo của KTNN cũng chỉ ra một số ngân hàng có hệ thống công nghệ thông tin chưa đáp ứng yêu cầu quản lý.
Hệ thống công nghệ thông tin của Ngân hàng HTX vẫn đang được vận hành bởi nhiều phần mềm rời rạc, thiếu tính kết nối và tập hợp cơ sở dữ liệu, chưa đáp ứng kịp thời, đầy đủ, chính xác các báo cáo quản trị rủi ro (quản trị tín dụng, rủi ro lãi suất, thị trường…), thiếu các kiểm soát cơ bản tự động theo quy định của NHNN, còn sai sót trong quá trình quản lý nghiệp vụ.
Phần mềm quản lý tài sản đảm bảo của VietinBank chưa hỗ trợ đầy đủ yêu cầu nghiệp vụ, chưa thiết lập đầy đủ kiểm soát tự động theo quy trình quản lý tài sản đảm bảo. Hệ thống công nghệ thông tin của Oceanbank còn lạc hậu, không hỗ trợ tính và hạch toán tự động các khoản lãi ngoại bảng.
Đặc biệt là GPbank, giao dịch trên hệ thống thường xuyên bị nghẽn, thời gian chạy cập nhật dữ liệu cuối ngày kéo dài trên 12 tiếng, nguy cơ gián đoạn hoạt động vào ngày giao dịch hôm sau; tài nguyên lưu trữ của hệ thống máy chủ quá tải, nếu không có biện pháp khắc phục, hệ thống có thể ngừng hoạt động.
Huyền Anh
