Theo Báo cáo giám sát thị trường tài chính năm 2011 của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, dư nợ bất động sản (BĐS) thực tế là 348.000 tỷ đồng, cao hơn 1,8 lần con số các ngân hàng báo cáo. Nợ xấu cũng tăng lên 56.770 tỷ đồng cao hơn 8,39 lần.
Theo cơ quan này, trong khoảng thời gian từ giữa năm 2010 đến hết năm 2011, hầu hết các tổ chức tín dụng (TCTD) đều tăng mạnh các khoản mục tài sản khác mang bản chất tín dụng. Do đó, dư nợ tín dụng cần được điều chỉnh tiệm cận với thực tiễn. Dư nợ điều chỉnh tăng từ 2.484.780 tỷ đồng lên 2.794.247 tỷ đồng, tương đương 12,45% so với dư nợ báo cáo.
Tương tự, dư nợ BĐS và nợ xấu cũng cần được điều chỉnh, theo đó một phần số dư các khoản trái phiếu doanh nghiệp, ủy thác đầu tư, các khoản phải thu khác bên ngoài, các tài sản có khác được tính bổ sung vào dư nợ BĐS. Sau điều chỉnh, dư nợ BĐS đạt 348.079 tỷ đồng, gấp khoảng 1,8 lần dư nợ BĐS được các ngân hàng báo cáo.
Nợ xấu BĐS được đánh giá lại đối với từng TCTD trên cơ sở đơn vị đó có cho vay tập trung phát triển dự án BĐS hoặc cho vay kinh doanh đầu cơ BĐS, có góp vốn vào các công ty liên doanh liên kết hoặc cổ đông hoạt động trong lĩnh vực BĐS, hay tập trung cho vay bán lẻ BĐS. Nợ xấu BĐS sau điều chỉnh lên tới 56.770 tỷ đồng, gấp 8,39 lần so với nợ xấu BĐS được các ngân hàng báo cáo.
Nhóm ngân hàng thương mại cổ phần có tỷ lệ dư nợ BĐS cao nhất, chiếm 62,77%, giảm so với mức 63,27% tại thời điểm 30/6/2011. Nhóm ngân hàng thương mại quốc doanh cũng giảm từ mức 30,52% xuống còn 29,46%. Nhóm ngân hàng liên doanh, ngân hàng nước ngoài và công ty tài chính có tỷ trọng cho nợ cho vay BĐS tăng nhẹ so với thời điểm 30/6/2011.
Báo cáo này cũng nhận định, thị trường BĐS đang gặp khó khăn (cung tăng nhanh, cầu giảm mạnh, giao dịch trầm lắng, giá cả sụt giảm) đã làm giảm chất lượng tài sản có và có thể gây ra rủi ro cho các NHTM.
Tính đến 31/12/2011, dư nợ cho vay trong lĩnh vực nhà để ở tiếp tục là lĩnh vực chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu cho vay BĐS của các TCTD. Đây là lĩnh vực ít rủi ro bởi các tác động của chính sách vĩ mô.
Tuy nhiên, dư nợ cho vay trong lĩnh vực kinh doanh văn phòng cho thuê, khu đô thị vẫn chiếm tỷ trọng cao trong tổng dư nợ, thậm chí dư nợ cho vay sửa chữa, mua nhà bán còn tăng 8,9% so với 30/6/2011.
Trong khi đó, tín dụng cho xây dựng khu công nghiệp, khu chế xuất để xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất công nghiệp lại giảm mạnh, bằng 48,9% so với 30/6/2011.
Huệ Văn
