Mới đây, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã phát đi văn bản cảnh báo tới tất cả các tổ chức tín dụng (TCTD) và người dân cẩn thận với loại hình “cho vay online” dựa trên nền tảng công nghệ số.
Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Kim Anh khuyến cáo các TCTD thận trọng trong việc ký kết và thực hiện các thỏa thuận hợp tác với các công ty P2P Lending, tránh rủi ro và không ảnh hưởng đến hoạt động uy tín của TCTD, cũng như uy tín, an toàn của hệ thống ngân hàng.
Nguy cơ thông tin cá nhân bị đánh cắp
P2P Lending là hoạt động được thiết kế và xây dựng trên nền tảng ứng dụng công nghệ số để kết nối trực tiếp người đi vay với người cho vay (nhà đầu tư) mà không thông qua trung gian tài chính như TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Sự phát triển nhanh chóng của mô hình P2P Lending trên thế giới trong khoảng một thập niên trở lại đây đã tạo ra một kênh cung ứng vốn mới trên thị trường và góp phần thúc đẩy tài chính toàn diện phát triển.
Tuy nhiên, mô hình này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro cho các bên tham gia, có thể gây ra mất ổn định kinh tế xã hội do các bên có liên quan không trả được nợ; để lại những hệ lụy kéo dài, hết sức nặng nề mà nhiều nước trên thế giới đã phải trả giá thời gian qua.
Ở Việt Nam, gần đây đã xuất hiện một số công ty cung ứng dịch vụ tương tự như mô hình các công ty vận hành P2P Lending trên thế giới.
Thực tế hoạt động của mô hình này trong thời gian qua cho thấy vẫn còn những vấn đề như việc quảng cáo không minh bạch về mức lợi nhuận, không cung cấp hoặc cung cấp thông tin thiếu chính xác về các rủi ro mà các bên tham gia có thể gặp phải, đưa ra mức lãi suất cao phi thực tế để lôi kéo người cho vay tham gia.
Theo các chuyên gia, nguy cơ núp sau hình thức P2P Lending là các TCTD đen, rửa tiền, đánh cắp thông tin cá nhân khách hàng là rất cao.
Đánh giá về loại hình cho vay mới mẻ này, NHNN cũng thừa nhận P2P tiềm ẩn nhiều rủi ro như rủi ro cho vay, rủi ro thông tin, rủi ro phòng chống rửa tiền và rủi ro an ninh mạng, có thể tác động bất lợi, bất ổn đến an sinh xã hội…
Đặc biệt, hiện nay, các nền tảng giao dịch trực tuyến của công ty P2P Lending chưa được cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, đánh giá nên có thể tồn tại nguy cơ bị tấn công mạng và đánh cắp thông tin gây thiệt hại cho các bên tham gia.
![]() |
P2P Lending tạo thêm kênh tiếp cận nguồn lực tài chính, cách thức cho vay đối với nền kinh tế nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro |
Thận trọng khi hợp tác
Một số công ty P2P Lending là kênh phân phối, tìm kiếm khách hàng cho vay công ty tài chính, công ty cầm đồ hoặc công ty cầm đồ hợp tác với công ty công nghệ xây dựng nền tảng giao dịch trực tuyến để công ty cầm đồ tìm người đi vay và thực hiện cho vay.
Theo đánh giá của các chuyên gia, P2P Lending tiềm ẩn nhiều rủi ro nhưng vẫn chưa có những quy định pháp lý cụ thể để quản lý, bảo vệ quyền lợi của người dân. Điều này đòi hỏi cơ quan quản lý cần có những bước đi thận trọng và chặt chẽ.
Trong khi đó, tại cuộc trao đổi về P2P Lending với báo chí mới đây, giới chuyên gia cũng cho biết, P2P Lending giúp cho người dân tiếp cận được dòng vốn, nhưng việc đầu tư trên nền tảng công nghệ số cũng có những rủi ro rất khó kiểm soát.
Ts. Nguyễn Trí Hiếu bày tỏ lo ngại về việc các nguồn vốn đến từ nước ngoài sẽ tìm cách len lỏi vào Việt Nam thông qua hình thức P2P Lending, mà “đó có thể là những dòng tiền của các tổ chức tội phạm”.
“Không những vậy, khi cho vay ra, các đối tượng này sẽ cài cắm những cái bẫy, điều khoản tinh vi để bẫy người đi vay. Thường các “con nợ” sẽ phải trả lại gốc và lãi vay gấp nhiều lần số đó. Dù hoạt động này đang diễn ra khá phổ biến, nhưng vì các đối tượng này hoạt động trên không gian mạng nên rất khó phát hiện và xử lý”, ông Hiếu chia sẻ.
Phía NHNN cũng từng khẳng định đang thực hiện nghiên cứu, tham khảo các cách thức quản lý đối với loại hình P2P Lending và sẽ đề xuất thí điểm hoạt động này. Đồng thời, NHNN cũng sẽ đề xuất đưa P2P Lending vào loại hình kinh doanh có điều kiện.
Trước mắt, NHNN đề nghị các TCTD thận trọng trong việc ký kết và thực hiện các thỏa thuận hợp tác với các công ty P2P Lending.
“Trong quá trình giao dịch, hợp tác với các công ty P2P Lending, TCTD xem xét đề nghị các công ty P2P Lending công bố đầy đủ, minh bạch, trung thực các thông tin về nội dung hợp tác, giao dịch giữa công ty P2P Lending với TCTD trong tất cả các thông điệp và phương tiện quảng cáo, truyền thông, bán hàng mà công ty P2P Lending truyền tải đến người tiêu dùng và các bên có liên quan”, cơ quan quản lý nhấn mạnh
Huyền Anh