Dự thảo Luật Hỗ trợ DNNVV khuyến khích các ngân hàng dành tối thiểu 30% dư nợ tín dụng trong hệ thống của mình cho DNNVV, song vẫn còn nhiều ý kiến băn khoăn về nội dung này.
DNNVV vẫn khó “bấu víu”
Có thể nói, VPBank dẫn đầu trong số ngân hàng thương mại cổ phần có nhiều nỗ lực nhằm hỗ trợ cộng đồng DNNVV. Báo cáo thường niên năm 2016 của VPBank cho thấy, dư nợ cho vay khối khách hàng SME (doanh nghiệp nhỏ và vừa) của ngân hàng năm 2016 tăng 30% so với năm 2015; số lượng khách hàng SME vào khoảng 50.000 DN.
Cuối tháng Tư vừa qua, VPBank là ngân hàng thứ tư được Quỹ Phát triển Doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEDF) lựa chọn là ngân hàng nhận ủy thác trong việc giải ngân nguồn vốn hỗ trợ của Chính phủ dành cho các DNNVV với lãi suất ưu đãi trong suốt thời hạn vay vốn từ 5,5 – 7%/năm, với tổng hạn mức khoảng 560 tỷ đồng.
Trong đó, đối tượng ưu tiên là những DN khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; các DN hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản; các DN hoạt động trong ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và các DN hoạt động trong lĩnh vực xử lý rác thải, nước thải.
Tại cuộc hội thảo mới đây, lãnh đạo ngân hàng BIDV cũng khẳng định, BIDV luôn xác định DNNVV là một trong những đối tác ưu tiên trong cơ chế chính sách, tạo điều kiện thuận lợi cho DN tiếp cận nguồn vốn và các dịch vụ ngân hàng, tích cực cải cách quy trình thủ tục hướng đến đơn giản hóa, luôn cố gắng dành cho DNNVV mức lãi suất vay ưu đãi.
BIDV vừa công bố chi 3.000 tỷ đồng để hỗ trợ cho các DN khởi nghiệp và siêu nhỏ, bắt đầu từ trung tuần tháng 5 cho đến hết năm 2017 hoặc khi hết quy mô của gói tín dụng với lãi suất áp dụng cho vay rất cạnh tranh, thấp hơn lãi suất vay thông thường từ 1 – 1,5%/năm.
Ngoài ra, các ngân hàng khác như ngân hàng LienVietPostBank, ngân hàng VPCombank, Maritimebank… cũng dành những gói tín dụng ưu đãi nhằm hưởng ứng chủ trương của Chính phủ hỗ trợ phát triển DN khởi nghiệp, DN siêu nhỏ và DNNVV thời gian qua.
Song thực tế, tuy có nhiều kênh tín dụng ưu đãi nhưng DN vẫn khó tiếp cận vốn. Theo nhiều DN, nguyên nhân do các chuẩn của ngân hàng đưa ra rất cao và chặt chẽ, nhất là yêu cầu về tài sản đảm bảo mà chủ yếu là bất động sản.
|
Các chuẩn của ngân hàng đưa ra rất cao và chặt chẽ. Trong khi đó, luật mới chỉ điều chỉnh DN phù hợp với ngân hàng, không điều chỉnh ngân hàng phù hợp với DN. Vì vậy, luật khuyến khích các ngân hàng dành tối thiểu 30% dư nợ tín dụng trong hệ thống của mình cho DNNVV.
Hỗ trợ DNNVV đang yếu
Theo dự kiến, Luật Hỗ trợ DNNVV sẽ được Quốc hội thông qua trong tuần tới, nhưng hiện nay vẫn có một số ý kiến tranh cãi về nội dung hỗ trợ tín dụng.
Đại diện cho cộng đồng DNNVV, ông Tô Hoài Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội kiêm Tổng thư ký DNNVV cho rằng, hiện nay các chuẩn của ngân hàng đưa ra rất cao và chặt chẽ. Trong khi đó, luật mới chỉ điều chỉnh DN phù hợp với ngân hàng, không điều chỉnh ngân hàng phù hợp với DN. Vì vậy, luật khuyến khích các ngân hàng dành tối thiểu 30% dư nợ tín dụng trong hệ thống của mình cho DNNVV.
Nếu đưa ra một quy định mới cho các ngân hàng về tỷ lệ bắt buộc cho tổng mức dư nợ tín dụng của khu vực DNNVV sẽ rất khó do các ngân hàng cũng là DN. Tuy nhiên, ông Nam cho rằng vì ngân hàng được hưởng đặc quyền rất lớn từ chính sách nên cần có trách nhiệm hơn với cộng đồng.
Liên quan đến chính sách dành 30% dư nợ tín dụng cho các DNNVV, nhiều ý kiến cho rằng điều này sẽ gây khó khăn cho các ngân hàng. Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đặng Huy Đông khẳng định: “Đây là chính sách khuyến khích mà không mang tính ép buộc. Do các ngân hàng là nhóm DN đặc thù, được quyền huy động vốn. Với tỷ lệ 97%, DNNVV đã đóng góp lớn cho xã hội về công ăn việc làm, đóng thuế. Do đó, không có lý do gì để không hỗ trợ khối DN này”, ông Đông nói.
Lấy dẫn chứng, ông Đông nêu, nhiều nước trên thế giới đã áp dụng hình thức cho vay tín chấp, cho phép DN dùng động sản (ý tưởng, sáng kiến hay kế hoạch kinh doanh có độ khả thi cao…) thay vì BĐS (bất động sản) để thế chấp khoản vay, đồng thời áp đặt tỷ lệ dư nợ bắt buộc cho vay DNNVV đối với hệ thống ngân hàng. Ví dụ, Ấn Độ quy định dành tối thiểu 7% tín dụng cho DNNVV, Philippines là 10% và Indonesia là 20%.
Đại diện một số ngân hàng thương mại cho rằng ngân hàng luôn đồng hành, chia sẻ khó khăn cùng DN, nhất là các DNNVV. Nếu các DN có kế hoạch kinh doanh tốt, thị trường ổn định, ngân hàng sẵn sàng hỗ trợ vay vốn mà không cần tài sản thế chấp.
Trên thực tế, một số ngân hàng thời gian qua đã cho vay thế chấp không bằng BĐS. Điều này cho thấy đây cũng là một giải pháp kinh doanh an toàn và hiệu quả. Ông Đông cho rằng nợ xấu của các ngân hàng hiện nay chủ yếu là liên quan đến các “đại gia” mà không phải do tín dụng đối với các DNNVV.
“Số liệu thống kê cho thấy tỷ lệ nợ xấu ở các ngân hàng thuộc nhóm DNNVV, người nghèo khó khăn dưới 1,5%. Lúc cao nhất trên 6% lại nằm ở nhóm khách hàng là các “đại gia” ở hai thành phố lớn là Hà Nội và Tp.HCM liên quan đến khu vực BĐS”, ông Đông cho hay.
Huyền Anh
