Tạo sinh kế cho người dân vươn lên thoát nghèo bền vững và có cuộc sống ngày càng ấm no là vấn đề được Lai Châu quan tâm. Trong đó, hình thành các mô hình liên kết thông qua HTX được tỉnh chú trọng.
"Bàn đạp" để tăng thu nhập
Một trong những vấn đề mà tỉnh Lai Châu coi trọng là các cấp lãnh đạo đã nhận thấy HTX chính là nơi quy tụ người dân cùng sản xuất kinh doanh, là nơi tiếp nhận các chính sách hỗ trợ, ưu đãi (đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường, đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, hỗ trợ vốn, giống…) khi người dân gặp khó khăn do thiên tai, dịch bệnh.
Ngoài ra, mô hình này còn được Nhà nước khuyến khích phát triển và có những chính sách ưu đãi nhất định về đất đai, thuế… nên sẽ là "bàn đạp" để người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi ở Lai Châu phát triển sản xuất, có thu nhập và ổn định cuộc sống.
Nắm bắt được những khó khăn của người dân ở địa phương là ngại hoàn thiện hồ sơ, giấy tờ trong điều kiện địa hình, giao thông trắc trở, xa xôi nên Lai Châu đã chú trọng hỗ trợ bà con trong đăng ký HTX, liên hiệp HTX theo đúng quy định.
Vấn đề kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác quản lý nhà nước đối với kinh tế tập thể đã được UBND tỉnh quan tâm... Nhờ đó, các HTX phát huy vai trò tập hợp, vận động, thay đổi cách nghĩ, cách làm cho nông dân, tích cực ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, nâng cao hiệu quả sản xuất, thực hiện tốt việc liên doanh, liên kết tiêu thụ, bảo đảm đầu ra ổn định cho sản phẩm.
Điển hình như HTX Phương Nhung (huyện Than Uyên) đã đẩy mạnh ứng dụng có hiệu quả tiến bộ khoa học - kỹ thuật, phát triển sản xuất theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng. Quá trình sản xuất, HTX đảm bảo hài hòa quyền lợi của HTX với thành viên, từ đó có thể huy động nguồn lực nội tại trong HTX để quay trở lại đầu tư cho mô hình sản xuất kinh doanh.
 |
|
Tạo sinh kế thông qua mô hình HTX giúp người dân thoát nghèo. |
Cụ thể là HTX đã đầu tư được máy móc để phục vụ khai thác, xay đá với công suất chế biến đạt sản lượng 20.000m3/năm. Giá thành đá xay bán ra cũng có sự cân đối về giá thành.
Ngoài khai thác và chế biến đá làm vật liệu xây dựng, HTX còn mở thêm ngành nghề kinh doanh nhà nghỉ, vệ sinh môi trường để nâng cao hiệu quả của mô hình HTX.
Không chỉ HTX Phương Nhung, HTX chăn nuôi Dung Bảo (huyện Than Uyên) cũng đã khẳng định vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ thành viên giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người lao động. Mô hình chăn nuôi gia súc, gia cầm khép kín kết hợp liên kết với doanh nghiệp để ổn định đầu vào và đầu ra của HTX đã tạo thu nhập cao cho các thành viên và tạo việc làm cho 3 lao động thường xuyên với mức lương 6 triệu đồng/người/tháng, 2 lao động thời vụ thu nhập 200 nghìn đồng/người/ngày.
HTX cũng là nơi tiếp nhận, chuyển giao có hiệu quả các ứng dụng khoa học - kỹ thuật, góp phần chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, từ đó góp phần không nhỏ vào việc xóa đói giảm nghèo trong nông thôn.
Hàng loạt lực đẩy thiết thực
Để các HTX phát triển ổn định, hỗ trợ người dân giảm nghèo, ngoài chính sách tổng thể, Liên minh HTX tỉnh phối hợp với các đơn vị thuộc Liên minh HTX Việt Nam tổ chức khảo sát, xây dựng và đề xuất 5 HTX tham gia dự án theo Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững do Liên minh HTX Việt Nam triển khai.
Trong đó có mô hình HTX Ứng Thìn, huyện Mường Tè tham gia dự án xây dựng mô hình chăn nuôi lợn đen theo hướng hữu cơ. HTX Nông sản dược liệu cao nguyên Sìn Hồ, huyện Sìn Hồ được hỗ trợ phát triển sản xuất kinh doanh, đa dạng hóa sinh kế, từ đó tạo tiền để để nhân rộng mô hình giảm nghèo bền vững.
HTX Dương Yến, huyện Phong Thổ cũng được hỗ trợ xây dựng mô hình phát triển sản xuất kinh doanh, đa dạng hóa sinh kế và nhân rộng mô hình giảm nghèo bền vững. HTX Nông nghiệp, Xây dựng và Thương mại Nậm Nhùn, huyện Nậm Nhùn và HTX Mý Dao, huyện Sìn Hồ được hỗ trợ đa dạng hóa kinh kế, từ đó tạo tiền đề giúp người dân giảm nghèo.
Không chỉ hỗ trợ nguồn vốn, khoa học kỹ thuật, Liên minh HTX tỉnh còn phối hợp với Viện Khoa học công nghệ và môi trường (Liên minh HTX Việt Nam) tổ chức các lớp tập huấn nâng cao năng lực vận hành thương mại điện tử cho thành viên HTX, đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Ông Lê Tuấn An, Viện trưởng Viện Khoa học công nghệ và môi trường, cho biết việc tổ chức các lớp tập huấn nâng cao kiến thức ứng dụng công nghệ thông tin và kỹ năng thương mại điện tử cho các HTX và thành viên đồng bào vùng dân tộc thiểu số và miền núi sẽ giúp người dân vượt qua những khó khăn trong việc tiếp cận công nghệ trong sản xuất kinh doanh. Ngoài ra, các HTX cũng được hướng dẫn sử dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc Hoptacxa.vn miễn phí của Viện, thực hành xây dựng và phát triển thương hiệu sản phẩm trên các nền tảng mạng xã hội, thương mại điện tử khác.
Nhờ những hoạt động thiết thực này mà không ít HTX đã phát huy được vai trò tự chủ trong sản xuất - kinh doanh, đảm bảo nguyên tắc tự nguyện, bình đẳng, cùng chịu trách nhiệm. Năng lực nội tại của các HTX được tăng cường, hoạt động của các HTX phong phú đa dạng, số HTX làm ăn hiệu quả tăng. Nhiều HTX đã mạnh dạn đầu tư máy móc, công nghệ, qua đó nâng cao năng suất, thu nhập cho thành viên HTX.
Trợ lực giảm nghèo
Hoạt động hiệu quả của các HTX đang góp phần tích cực vào công tác giảm nghèo của tỉnh Lai Châu. Riêng khu vực kinh tế tập thể, HTX của tỉnh đã tạo việc làm và thu nhập cho khoảng 10.000 người. Tỷ lệ hộ nghèo của Lai Châu vì vậy cũng được kéo giảm. Giai đoạn 2021-2023, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh giảm trung bình 3,4%/năm, huyện nghèo giảm bình quân 4,7%, hộ nghèo toàn tỉnh giảm còn 23,88%. Đến cuối năm 2024, thu nhập bình quân đầu người đạt gần 50 triệu đồng.
Như ở Nậm Nhùn - từng là huyện vùng cao biên giới còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn tương đối cao. Tuy nhiên, với việc đẩy mạnh phát triển mô hình kinh tế tập thể, đến nay, huyện đã có khoảng 30 mô hình HTX.
Tiêu biểu là HTX Thủy sản Long Vũ, HTX thủy sản Hùng Hà, HTX Dịch vụ Nông nghiệp và Thủy sản Hùng Cường, HTX Thanh Niên Mường Mô (xã Mường Mô) hay HTX Nông nghiệp, Xây dựng và Thương mại Nậm Nhùn (xã Nậm Hàng) đang tận dụng hiệu quả tiềm năng địa phương trong việc tạo sinh kế và thu nhập cho người dân. Các HTX đã tạo việc làm và thu nhập ổn định cho khoảng 500 lao động hoạt động trên các lĩnh vực nông - lâm - ngư - nghiệp, dịch vụ nông nghiệp xây dựng và sản xuất vật liệu xây dựng…
Phát triển mô hình kinh tế tập thể được đánh giá là hướng đi đúng trong công tác giảm nghèo khi mang lại kết quả khả quan với tỷ lệ hộ nghèo mỗi năm của huyện giảm trung bình giảm 5-7%, thu nhập bình quân đầu người của huyện đạt 45 triệu đồng/người/năm.
Đặc biệt, các HTX trên địa bàn chính là nơi để huyện tổ chức và hỗ trợ người dân về đào tạo nghề, giải quyết việc làm, ứng dụng khoa học kỹ thuật để đẩy mạnh trồng trọt, chăn nuôi, xây dựng các mô hình mô hình kinh tế hàng hóa một cách hiệu quả. Các hộ nghèo được tham gia các lớp tập huấn về phát triển kinh tế tập thể, kinh tế hàng hóa. Bên cạnh đó, huyện hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi, tạo thuận lợi trong phát triển sản xuất, kinh doanh theo HTX.
Đồng Lợi
