Huyện Tiền Hải là “cái nôi” cách mạng Việt Nam và là địa danh gắn liền với công trạng cụ Nguyễn Công Trứ khi về đây lấn biển khai khẩn mở đất gần 200 năm trước. Song, như thực trạng chung cả nước, hiện nay các HTX ở Tiền Hải vẫn bế tắc hướng đi, chưa phát huy tiềm năng to lớn của vùng đất ven biển.
Bức tranh hiện thực HTX
Theo báo cáo, Tiền Hải có 35 HTX, chủ yếu trên lĩnh vực nông nghiệp. 100% HTX của huyện hoàn thành chuyển đổi theo Luật HTX 2012, với tổng số 55.763 hộ thành viên, hầu hết là xã viên HTX cũ chuyển sang.
Ở Tiền Hải, các lĩnh vực làng nghề, môi trường, điện, nước sạch… rất khó thành lập HTX. Ở lĩnh vực nông nghiệp, huyện cũng có một số HTX thể hiện được vai trò dẫn dắt kinh tế hộ, góp phần phát triển kinh tế địa phương và tích cực tham gia xây dựng nông thôn mới.
Tiêu biểu như các HTX Đông Quý, Nam Thắng, An Ninh với mô hình cấy lúa cho công ty giống Thái Bình; các HTX Tây Phong, Nam Chính, Nam Hà, Đông Xuyên với mô hình cấy lúa Nhật cho công ty An Đình.
Mô hình cây vụ đông, rau thủy canh có ở các HTX Vân Trường, Đông Xuyên… Ở thế mạnh nuôi trồng thủy sản có mô hình nuôi tôm công nghệ cao tại xã Nam Thịnh và một số mô hình liên kết nuôi ngao, tôm thẻ chân trắng.
Về những tồn tại phát triển HTX, ông Phạm Văn Nghiêm - Chủ tịch UBND huyện, cho rằng không riêng gì Tiền Hải mà ở đâu cũng thế, do mô hình HTX đủ các lĩnh vực và ngành nghề rất rộng, nhưng hành lang pháp lý đến cấp huyện lại chưa phân cấp rõ quản lý HTX. Như quỹ TDND (HTX tín dụng) đến giờ không biết phòng ban nào cấp huyện quản lý… Như thế, để cải thiện phát triển HTX, vấn đề quan trọng trước tiên phải sửa đổi từ cơ chế.
“Thực chất sau khi tổ chức lại theo Luật HTX 2012, các HTX nông nghiệp vẫn “bình mới rượu cũ”, vẫn đi theo lối mòn “hạt lúa củ khoai”, mà không có sáng tạo trong định hướng sản xuất, các mô hình sản xuất nông nghiệp mới xuất hiện hầu như do người dân tự phát”, ông Nghiêm nói.
Tiền Hải có 23km ven biển, đồng đất độ kiềm lớn, rất khác biệt với các vùng lúa ở Thái Bình. Thế nên, huyện đang chỉ đạo tìm kiếm bộ giống lúa, mô hình rau sạch phù hợp đồng đất có kiềm lớn và đẩy mạnh nuôi trồng thủy sản, trong đó coi trọng nuôi con tôm thẻ chân trắng đang rộng mở thị trường tiêu thụ.
|
Đoàn công tác Liên minh HTX các cấp thăm mô hình HTX làng nghề ở huyện Tiền Hải
Hệ thống chính trị cần vào cuộc
Theo ghi nhận, các chính sách tỉnh Thái Bình hỗ trợ các HTX rất nhiều, nhưng thị trường vẫn là nỗi lo lớn nhất. Hơn nữa, việc xây dựng mô hình HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị sản phẩm quy mô lớn gặp khá nhiều rào cản, khó nhất là hạ tầng giao thông, điện, nước chưa đồng bộ. Cách làm nông nghiệp của người dân vẫn nhỏ lẻ, tự phát và chưa có ai định hướng.
Từ thực trạng đó, lãnh đạo huyện thừa nhận chưa có giải pháp nào đột phá phát triển HTX và kinh tế nông nghiệp. UBND huyện đề xuất Liên minh HTX Việt Nam nghiên cứu tìm giải pháp “đột phá” phát triển HTX trên địa bàn.
Phát biểu trong buổi làm, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo đánh giá công tác quản lý nhà nước về HTX tại Tiền Hải còn nhiều “khoảng trống”, nhất là việc đôn đốc thực hiện chính sách HTX. Bước phát triển HTX ở huyện chưa có đột phá. Song, qua khảo sát cũng thấy những nơi có tiềm năng rõ nét, đặc biệt Tiền Hải có thể hỗ trợ các mô hình lúa, cá và thủy sản nước lợ, rau sạch…
Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo đưa ra một số giải pháp phát triển HTX tại Tiền Hải, mà trọng tâm nhất là việc ký kết hợp tác “ba bên” (UBND huyện, Liên minh, Học viện Nông nghiệp), như thu hút đầu tư phát triển, đào tạo cán bộ HTX, quy hoạch các vùng sản xuất, chuyển giao tiến bộ công nghệ, khơi thông thị trường đầu ra… Đó là tiền đề triển khai các dự án xây dựng mô hình HTX kiểu mới.
Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo cam kết phân công Tổ công tác có đủ cán bộ chuyên môn tư vấn hỗ trợ HTX. Từ nay, Tổ công tác sẽ đồng hành với các cấp ngành ở huyện Tiền Hải và các HTX, cùng khảo sát, xây dựng và tổ chức triển khai các dự án hỗ trợ HTX, trước mắt tập trung vào ba mô hình lúa, rau và nuôi tôm.
“Phát triển các loại hình HTX kiểu mới ở Tiền Hải, ở vùng đất giàu truyền thống cách mạng là vấn đề đáng phải suy nghĩ. Thành phần kinh tế nào cũng quan trọng, song huyện chỉ có một số dịch vụ công, còn phần lớn kinh tế hộ, tư nhân và HTX có xuất phát điểm “siêu nhỏ”. Đề nghị huyện cần quan tâm ra Nghị quyết chuyên đề phát triển HTX, phải huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, từ đó mới mong sự nghiệp phát triển HTX thành công”, Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo nói.
Lưu Đoàn
