Là vựa cây ăn trái của vùng ĐBSCL, tuy nhiên việc thiếu một điểm tựa là HTX để tạo ra sự liên kết sản xuất và nơi tiêu thụ đang là “rào cản không nhỏ” trong việc phát huy hết tiềm năng của vùng.
Nhiều tiềm năng
Theo số liệu từ Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), Tiền Giang là tỉnh có diện tích cây ăn quả lớn nhất cả nước, với hơn 72.000 ha, chiếm 8% tổng diện tích cây ăn quả cả nước, chiếm 25% diện tích cây ăn quả vùng ĐBSCL.
Hàng năm, Tiền Giang cho sản lượng trên 1 triệu tấn, với các loại trái cây nổi tiếng như: xoài cát Hòa Lộc, vú sữa Lò rèn Vĩnh Kim; khóm (dứa) Tân Phước; thanh long Chợ Gạo, sầu riêng Ngũ Hiệp, sơ ri Gò Công, bưởi Lông Cổ Cò.
Việc phát triển kinh tế từ cây ăn quả vẫn giữ vị trí quan trọng trong việc cải thiện đời sống và nâng cao hiệu quả kinh tế nhanh chóng cho người dân Tiền Giang, góp phần tích cực vào việc hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới.
Ông Nguyễn Đình Phú - một chủ cơ sở trồng thanh long ở huyện Chợ Gạo, chia sẻ bình quân canh tác 1 ha vườn chuyên canh, sau khi trừ các chi phí sẽ cho lợi nhuận 200 - 300 triệu đồng/năm. Cây xoài, sầu riêng, thanh long được mệnh danh là “cây trồng chủ lực” của người dân Cái Bè, Cai Lậy, Chợ Gạo trong việc xóa đói giảm nghèo trên vùng đất trũng phèn Đồng Tháp Mười.
Theo ông Trần Văn Tự (xã Lương Hòa Lạc, Chợ Gạo) - chuyên canh hơn 5 ha thanh long theo mô hình mới, đầu tư hệ thống tưới nhỏ giọt bằng năng lượng mặt trời, cho biết: “Với giá thanh long ở mức ổn định như hiện nay, mỗi ha thanh long cho lãi ròng hơn 300 triệu đồng/năm”.
![]() |
Cây ăn quả ở Tiền Giang cần điểm tựa HTX để "vươn mình"
Tuy nhiên, trên thực tế hiện nay ở Tiền Giang việc liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ vẫn còn lỏng lẻo, chưa thật sự bền vững, các hộ tham gia trồng các loại cây ăn quả còn “chạy theo phong trào” dẫn đến tình trạng được mùa mất giá trong khi công tác giống và quản lý chất lượng còn có nhiều bất cập.
Ông Mai Văn Thưởng - chủ một vườn thanh long có diện tích tới 5ha ở xã An Thạnh Trung huyện Chợ Mới, cho biết: “Người dân ở xã chúng tôi thường sản xuất mang tính tự cung tự cấp là chính, nhiều khi đến lúc thu hoạch phải loay hoay đi tìm thương lái để bán sản phẩm. Việc tiêu thụ chủ yếu lệ thuộc vào thương lái nên giá cả bấp bênh, không thật sự ổn định. Mong muốn lớn nhất của chúng tôi là thành lập HTX để làm cầu nối cho việc tiêu thụ sản phẩm”, ông Thưởng chia sẻ.
Cần lắm HTX!
Bà Nguyễn Thị Mộng Tuyền - Phó Chủ tịch UBND xã Đạo Thạnh (Tp.Mỹ Tho, Tiền Giang) cho biết hiện nay trên địa bàn xã nhiều hộ dân đã chuyển sang sản xuất cây ăn quả theo chuẩn VietGap, nhưng việc tiêu thụ còn gặp khó do còn sản xuất mang tính “phong trào” chưa tham gia vào một chuỗi liên kết như HTX, mặc dù chất lượng trái cây đã đạt chuẩn.
Theo bà Tuyền, chỉ có HTX mới xây dựng được chuỗi liên kết tạo ra đầu ra bền vững cho các sản phẩm cây ăn quả và người dân sẽ được bảo vệ lợi ích chính đáng của mình khi tham gia HTX.
Trao đổi về vấn đề này, ông Trần Văn Khởi - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc Gia, cho rằng ở Tiền Giang hiện nay, vấn đề tạo ra chuỗi liên kết 4 nhà là hết sức quan trọng, đây chính là bước đệm để phát huy hết tiềm năng về lợi thế cây ăn quả của tỉnh trong việc đưa các mặt hàng nông sản vươn ra thị trường bên ngoài.
Theo ông Khởi, để tạo ra liên kết sản xuất hiệu quả, bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt từ các ban ngành, các cấp chính quyền, cần xây dựng các HTX kiểu mới để tạo ra sự kết nối cung cầu, hình thành các chương trình liên kết giữa doanh nghiệp và người dân. Trong đó, HTX đảm nhận việc sản xuất, doanh nghiệp chịu trách nhiệm cung ứng vật tư nông nghiệp và tiêu thụ sản phẩm cho HTX.
Với việc xây dựng đề án tổng thể mô hình HTX kiểu mới gắn liền với phát triển chuỗi giá trị sản phẩm được triển khai từ Đại hội V Liên minh HTX Việt Nam, trong đó nhiệm vụ trọng tâm là đẩy mạnh xây dựng HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị sản phẩm hàng hóa chủ lực ở từng địa phương, rõ ràng tỉnh Tiền Giang đã có những điều kiện cần và đủ trong việc thành lập các HTX chuyên ngành để tháo gỡ những khó khăn nội tại và phát huy được tiềm năng nông nghiệp của vùng trong thời gian tới.
Nguyễn Hiếu