Việc triển khai dự án thí điểm TMCB với một số HTX cacao ở vùng Tây Nguyên (dự án NAPP) thông qua hợp tác giữa Liên minh HTX Việt Nam với Tổ chức phát triển Vương quốc Bỉ tại Việt Nam và tổ chức Fairtrade Asia Pacific tại Việt Nam, từ tháng 3/2016 đến nay, đang cho thấy những tín hiệu rất tích cực. Đặc biệt, đã hình thành được mạng lưới HTX cacao tại Đăk Lăk và Đăk Nông để phát triển chuỗi giá trị cacao và đưa ra thị trường quốc tế.
Hiệu quả dự án NAPP
Có 3 HTX, tổ hợp tác (THT) điển hình tham gia dự án NAPP là HTX Thành Đạt, HTX cacao Ea Kar và THT Krong No. Chỉ tính riêng về kết quả kinh doanh của mỗi thành viên ở 3 đơn vị này, trước và sau khi có dự án, đã thấy rõ mức hiệu quả như thế nào.
Đơn cử như tại HTX cacao Ea Kar (huyện Eakar, Đăk Lăk), trước khi có dự án (năm 2015) là khoảng 80 - 120 triệu đồng/năm/hộ thành viên. Sau khi thực hiện dự án theo tiêu chuẩn TMCB, kết quả là 150 - 200 triệu đồng/năm/hộ thành viên. Tổng doanh thu của HTX này năm 2016 đạt hơn 2,24 tỷ đồng.
Đánh giá chung của Liên minh HTX Việt Nam cho thấy 3 HTX, THT này đều đạt chứng nhận cacao đạt tiêu chuẩn TMCB. Họ cũng đạt vượt mức chỉ tiêu đặt ra về số lượng thành viên tham gia HTX, doanh số kinh doanh và tác động của dự án đến cộng đồng. Liên minh cũng đề xuất thông qua dự án NAPP để tìm đầu ra cho các sản phẩm cacao Việt, cũng như tìm đối tác liên doanh liên kết đầu tư dây chuyền chế biến các sản phẩm cacao tại Việt Nam.
Phát biểu tại hội thảo “Cacao TMCB: Hướng đi cho cacao Việt Nam” do Liên minh HTX Việt Nam phối hợp cùng Đại sứ quán Vương quốc Bỉ tại Việt Nam và Fairtrade Asia Pacific tổ chức ở Tp.HCM ngày 15/11, ông Nguyễn Đắc Thắng - Phó Chủ tịch Thường trực Liên minh HTX Việt Nam, đã ghi nhận hiệu quả bước đầu mà dự án NAPP mang lại.
Phó Chủ tịch Nguyễn Đắc Thắng cho biết, quá trình sản xuất cacao theo dự án NAPP trong giai đoạn vừa qua tập trung vào 3 HTX, THT Ea Kar, Thành Đạt, Krong No ở vùng Tây Nguyên nhằm làm sao đạt tiêu chuẩn TMCB. Qua những nghiên cứu, đánh giá, khảo sát, yêu cầu đặt ra là nâng cao năng lực tổ chức hoạt động SX-KD và những tiêu chí hỗ trợ để các HTX, THT này đạt tiêu chuẩn về TMCB
Cũng theo Phó Chủ tịch Nguyễn Đắc Thắng, việc hình thành tổ chức lại sản xuất cacao theo hướng phát triển bền vững với nhiều hình thức liên kết, với nhiều thành phần khác nhau để tạo ra chuỗi giá trị sản phẩm, nâng cao hiệu quả và từ đó đáp ứng được nhu cầu người dân, đặc biệt là nâng cao thu nhập cho nông dân.
Lợi ích lớn cho HTX
“Quá trình triển khai dự án NAPP cần phải được đánh giá khách quan những việc đã làm vừa qua và kết quả đạt được về những vấn đề tổ chức sản xuất, về hộ thành viên, liên kết, bảo quản chế biến... để thực hiện được tiêu chuẩn TMCB. Mục tiêu là làm sao thương hiệu cacao Việt Nam không những được tiêu thụ trong nước mà còn phát triển ra thị trường thế giới, vốn đã được Hội đồng tiêu chuẩn và Hội đồng cacao Quốc tế ghi nhận”, Phó Chủ tịch Nguyễn Đắc Thắng nhấn mạnh.
Chia sẻ về việc triển khai tiêu chuẩn TMCB cho các HTX cacao ở Việt Nam, ông Trần Ban Hùng - đại diện Fairtrade Asia Pacific tại Việt Nam, cho rằng TMCB có nhiệm vụ là giúp nông dân sản xuất cacao có thể quản trị tốt và nâng cao năng suất. Mặt khác, tạo điều kiện cho nông dân bán sản phẩm cacao với giá công bằng.
“Hơn 400 nông dân trồng cacao ở Đăk Lăk và Đăk Nông được hỗ trợ theo tiêu chuẩn TMCB thông qua dự án NAPP và 3 HTX, THT được chứng nhận TMCB và tiếp cận thị trường EU đã minh chứng cho sự hiệu quả này”, ông Hùng nói.
Dành sự quan tâm cho việc phát triển bền vững ngành hàng cacao tại Việt Nam, bà Krista Verstraelen - Trưởng đại diện tổ chức phát triển Vương quốc Bỉ tại Việt Nam, bày tỏ rằng dự án NAPP thông qua sự phối hợp giữa Vương quốc Bỉ với Liên minh HTX Việt Nam sẽ giúp thúc đẩy TMCB cho cacao Việt Nam, mở ra phúc lợi cho người nông dân. Đây cũng là tiền đề cho chiến lược phát triển bền vững công nghiệp sôcôla ở Việt Nam.
Theo ông Ivo Hoodge, Bí thư thứ nhất - Phòng Hợp tác phát triển (Đại sứ quán Vương quốc Bỉ tại Việt Nam), dự án TMCB cho ngành cacao ở Việt Nam sẽ có nhiều thử thách những sẽ có tương lai tươi sáng, đặc biệt là khi nhu cầu tiêu thụ cacao trên toàn thế giới đang tăng cao. Việc phát triển ngành cacao Việt theo TMCB sẽ đi đúng hướng như mong đợi, chất lượng sản phẩm cacao Việt sẽ tốt hơn để cung ứng cho thị trường toàn cầu.
Thế Vinh
