Để được “mục sở thị” những thành quả mà Phương Xuân đạt được, mới đây, đoàn cán bộ Ban chỉ đạo phát triển kinh tế hợp tác (KTHT) của tỉnh Quảng Bình đã về thăm và làm việc với phường Bắc Nghĩa, một phường “vùng sâu vùng xa, vùng ít người đi lại”.
Ấy vậy mà ở vùng đất bán sơn địa này đang hiện hữu một cuộc sống thanh bình, no ấm. Ven hai bên đường, những cánh đồng lúa đang thì con gái xanh mơn mởn báo hiệu một vụ mùa bội thu.
Đi lên từ bờ vực giải thể
Cùng với những người nông dân cần cù, chịu khó, có lẽ những người làm dịch vụ nông nghiệp nơi đây cũng thấu hiểu lời dạy của ông cha qua câu tục ngữ “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”, nên dù đang vào giữa những ngày hè, nhưng các chân ruộng lúa vẫn bảo đảm mực nước lý tưởng xấp xỉ 10cm, một kết quả đáng phấn khởi của dịch vụ tưới tiêu mà HTX đang triển khai.
HTX dịch vụ Nông nghiệp Phương Xuân thành lập từ đầu những năm 60 của thế kỷ trước. Qua những khúc quanh chuyển đổi cơ chế quản lý, đã có lúc tưởng chừng HTX phải giải thể. Luật HTX 1996 và đặc biệt là Luật sửa đổi 2012 như một cứu tinh, giúp Phương Xuân có hướng đi mới.
Tháng 3/2015, HTX tổ chức Đại hội thành viên nhiệm kỳ 2015 - 2020, chuyển đổi mô hình hoạt động theo Luật HTX 2012. Sau khi chuyển đổi, hoạt động của HTX đã đi dần vào ổn định và phát triển. Công tác quản lý, điều hành các khâu dịch vụ mang lại hiệu quả rõ rệt.
Kết thúc năm 2015, tổng nguồn vốn kinh doanh của HTX đạt: 2.720 triệu đồng, tăng so với vốn điều lệ ban đầu 2.316 triệu đồng. Hiệu quả kinh tế: lãi 169.8 triệu đồng, vốn góp của các thành viên tăng lên 314,6 triệu đồng.
Tiền lương bình quân xã viên từ 3 - 3,2 triệu đồng/tháng. Ngoài việc chi trả đầy đủ các chế độ tiền lương, tiền thưởng, nộp các khoản BHXH, BHYT, thực hiện nghĩa vụ thuế với Nhà nước, HTX còn làm tốt việc chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của thành viên và người lao động, đồng thời tích cực tham gia các hoạt động xã hội, từ thiện của địa phương.
|
Nhờ những chiếc máy gặt, tuốt lúa, ông Trần Văn Diếc trở thành xã viên sản xuất giỏi của HTX
Nổi bật trong các khâu dịch vụ mà HTX đang triển khai là loại hình dịch vụ tín dụng nội bộ. Theo ông Hoàng Văn Lợi - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX, loại hình dịch vụ này tuy mới đi vào hoạt động nhưng rất thiết thực, phát huy tác dụng tốt trong sản xuất, xóa đói giảm nghèo.
Như để minh chứng thêm điều ông nói, tại văn phòng HTX dù còn sớm nhưng đã có khá nhiều người đến để giao dịch. Đây là các thành viên đến vay tiền mua phân bón, vật tư để sản xuất nông nghiệp.
Từ nguồn vốn vay này của HTX, nhiều hộ thành viên đã thoát nghèo bền vững, có công ăn việc làm ổn định, vươn lên làm giàu. Trong số này, có ông Trần Văn Diếc - một thành viên sản xuất giỏi của HTX, đã sử dụng hiệu quả nguồn vốn vay của Ngân hàng nông nghiệp và quỹ tín dụng nội bộ của HTX để đầu tư mua 8 máy (gồm máy tuốt lúa, máy gặt liên hoàn, máy phay đất, máy cày...) để phục vụ nhu cầu của người dân trong vùng. Làm ăn phát đạt, có “của ăn, của để”, gia đình ông đã xây dựng được nhà cửa khang trang, đang xây thêm nhà riêng cho cậu con trai chuẩn bị “tách hộ”.
Trường hợp chị Nguyễn Thị Diệc - một “cây thập lục” và một giọng ca có hạng một thời của phường, lấy chồng, sinh liền mấy đứa con, cuộc sống cứ quẩn quanh túng bấn với mấy sào ruộng. Các con sắp vào đại học, chị liều vay tiền tín dụng nội bộ của HTX mở quán cà phê và ăn sáng. Vậy mà thắng, nuôi đủ hai con học đại học ở xa lại còn dư dả chút ít cho đứa đầu mở dịch vụ rửa xe.
Cùng với loại hình dịch vụ tín dụng nội bộ, HTX cũng nhận thầu thi công hệ thống kênh mương nội đồng, các công trình xây dựng cơ bản và mở thêm điểm cung ứng dịch vụ giống, vật tư nông nghiệp; qua đó tạo dựng được lòng tin cho các thành viên trong HTX và góp phần tăng tính hiệu quả trong SX-KD.
Yếu tố tạo thành công
Thành công bước đầu của HTX sau chuyển đổi được thể hiện rõ trên nhiều mặt, cả về điều hành SX-KD dịch vụ cũng như phương pháp quản lý, nhất là trong dịch vụ tín dụng nội bộ.
“Sự đổi mới của Luật HTX 2012 mở ra nhiều hướng đi mới cho cơ sở, các chính sách hỗ trợ của Nhà nước có tác động thiết thực, như: Bù giá giống lúa, bù thủy lợi phí... hệ thống kênh mương nội đồng do Nhà nước chuyển giao, đất đai gò đồi, có ruộng lúa nước tập trung, còn có sự quyết tâm cao của Đảng bộ, chính quyền phường, của lãnh đạo thành phố Đồng Hới về xây dựng mô hình HTX kiểu mới để xóa đói giảm nghèo thúc đẩy KT-XH phát triển. Từ mục tiêu đó mà phường đã được UBND thành phố phê duyệt Quy hoạch phát triển KT-XH, trong đó ưu tiên phát triển nông nghiệp”, ông Lợi cho biết thêm.
Để đạt kết quả này, trong điều hành và quản lý SX-KD, HTX luôn đặt tính hiệu quả và “chữ tín” lên hàng đầu. Điều này được thể hiện rõ qua các khâu dịch vụ mà HTX đang thực hiện. Nhờ được nâng cấp, sửa chữa, hệ thống kênh mương nội đồng đã cung cấp nước tưới tiêu chủ động cho 184 ha đất canh tác lúa, với quy trình vận hành nguồn nước hợp lý, phù hợp với sự sinh trưởng của cây trồng và giảm thiểu tối đa sự lãng phí nước.
Đây là khâu quan trọng nhất trong các dịch vụ của HTX. Một số dịch vụ khác như: làm đất, bảo vệ sản xuất và dịch vụ sau thu hoạch cũng được tính toán kỹ, sát với thực tế mùa vụ và giá cả hợp lý, được bà con nông dân chấp nhận.
Xác định giống là khâu đột phá để tăng năng suất và chất lượng nên các giống lúa được Ban quản trị HTX đặc biệt quan tâm, không chỉ cung ứng đủ theo yêu cầu mà còn tư vấn, hướng dẫn bà con gieo trồng đúng thời vụ và thực hiện kỹ thuật chăm sóc đúng quy trình.
Nhờ vậy, dù là địa phương ở vùng gò đồi, thổ nhưỡng không ưu đãi nhưng năng suất lúa bình quân năm 2015 vẫn đạt 65 tạ/ha/vụ, ngang với bình quân chung của cả tỉnh. Dịch vụ cung cấp vật tư, thuốc bảo vệ thực vật luôn đảm bảo chất lượng, đúng thương hiệu, có hướng dẫn phòng trừ đúng quy trình, đúng chủng loại thuốc nên hạn chế được tác hại của sâu bệnh, được bà con nông dân tin tưởng.
Cùng với thực hiện công khai, minh bạch trong quản lý tài chính, việc triển khai dịch vụ tín dụng nội bộ, đến cuối năm 2015, dư nợ quỹ tín dụng nội bộ của HTX là 2.060 triệu đồng, lãi tín dụng 262 triệu đồng.
Mấu chốt dẫn tới thành công này là HTX nắm chắc các nguyên tắc cơ bản trong hoạt động tín dụng, có cơ chế huy động vốn phù hợp và đảm bảo lợi ích của người góp vốn. Với sự nhất trí cao của các thành viên, bài toán về huy động vốn lúc đầu tưởng chừng không có lời giải, nay đã tìm được đáp án. Ngay thời điểm thành lập quỹ, HTX đã huy động được 404 triệu đồng, đúng như điều lệ quy định (tối thiểu 1 triệu đồng/thành viên)
Qua thực tế hoạt động và kết quả kinh doanh của dịch vụ tín dụng nội bộ, có thể khẳng định đây là một hướng đi mới mang lại nhiều lợị ích, không chỉ giúp các thành viên HTX chủ động nguồn vốn trong SX-KD, mà về mặt hiệu quả xã hội còn góp phần xóa đói giảm nghèo, ngăn chặn nạn “tín dụng đen” trên địa bàn.
Tuy nhiên, quan trọng và quyết định hơn cả vẫn là yếu tố con người điều hành trực tiếp. Xác định được tầm quan trọng này, HTX đã lựa chọn và xây dựng được một đội ngũ cán bộ chủ chốt quản lý, điều hành khá chuyên nghiệp, từ người đứng đầu đến các thành viên HĐQT, đội ngũ cán bộ khuyến nông, nhân viên kỹ thuật, nhân viên điều hành SX-KD.
Hiện nay, HTX có 3 cán bộ trình độ đại học, 5 cán bộ trình độ trung cấp. Trên cơ sở chú trọng tạo nguồn nhân lực có chất lượng, HTX tiếp tục bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ những kiến thức, kỹ năng điều hành, quản lý HTX; qua đó góp phần tạo nền tảng cho phong trào xây dựng nông thôn mới ở địa phương và thúc đẩy KTHT phát triển bền vững.
Đặng Mỹ Liên
