Trong quá trình đi khảo sát thực tế mô hình HTX kiểu mới ở tỉnh Quảng Nam và tại buổi làm việc với UBND tỉnh, thay mặt Đoàn công tác Liên minh HTX Việt Nam, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo đánh giá Quảng Nam là tỉnh có số lượng HTX thành lập mới cao hơn so với bình quân cả nước về cả chất lượng và số lượng HTX, là điểm sáng về phát triển KTHT.
Theo đó, vốn, lợi nhuận, doanh thu, tài sản của HTX tăng so với trước khi chuyển đổi. Mô hình tổ hợp tác (THT) phát triển tốt, địa phương có sự quan tâm, theo dõi quá trình hình thành và phát triển của THT, làm tốt công tác hỗ trợ, giúp THT phát triển.
Chuyển mình về chất
Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo cũng đánh giá cao sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của lãnh đạo tỉnh Quảng Nam đối với khu vực KTHT bằng những chính sách rất cụ thể, thiết thực, tương đối toàn diện. Các chính sách đi vào những vấn đề chính hỗ trợ cho HTX của tỉnh phát triển.
Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo đổi mới phát triển KTTT tỉnh Quảng Nam, tính đến tháng 3/2018, toàn tỉnh có 2.534 THT, 239 HTX. Trong đó, thành lập mới năm 2017 có 43 HTX, quý I/2018 là 9 HTX; có 221 HTX đang hoạt động, 18 HTX ngừng hoạt động.
Qua hơn 5 năm thực hiện Luật HTX 2012, khu vực KTHT, HTX của tỉnh đã có được những kết quả tích cực, hầu hết các chỉ tiêu cơ bản về doanh thu bình quân, lãi bình quân đều tăng, góp phần giải quyết lao động khu vực nông thôn.
Bên cạnh các địa phương đã phát triển mạnh KTHT như Đại Lộc, Điện Bàn, Duy Xuyên… đặc biệt, phong trào khởi nghiệp năm 2017 đã tạo điểm sáng trong phát triển HTX ở một số địa phương như Tiên Phước, Phú Ninh…
Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn về công tác cán bộ quản lý HTX, nguồn vốn sản xuất kinh doanh, công nợ sau chuyển đổi theo Luật HTX 2012, các HTX trong tỉnh đã chú trọng đổi mới phương thức quản lý, điều hành, tiếp nhận những cán bộ trẻ có trình độ đại học về làm tại HTX. Các HTX cũng mạnh dạn đầu tư máy móc, thiết bị, đổi mới công nghệ để tổ chức các hoạt động sản xuất kinh doanh, xây dựng cơ sở hạ tầng.
Theo đánh giá, các HTX của tỉnh đã góp phần quan trọng trong việc hỗ trợ, thúc đẩy phát triển kinh tế hộ, từng bước trở thành chỗ dựa vững chắc của kinh tế hộ và thành viên.
Tuy chưa tạo được sự phát triển mạnh mẽ, nhưng KTHT, HTX cũng đã chuyển mình theo hướng nâng cao chất lượng, hướng vào việc xây dựng các sản phẩm hàng hóa, tham gia vào quá trình liên doanh liên kết với các DN.
Nhiều HTX chú trọng tham gia các hoạt động quảng bá, giới thiệu sản phẩm, xúc tiến thương mại nhằm đưa các sản phẩm của HTX đến với thị trường trong nước, quốc tế…
 |
Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo phát biểu trong buổi làm việc với Ban Chỉ đạo phát triển KTTT, HTX tỉnh Quảng Nam
Hỗ trợ xây dựng mô hình chuỗi
Điểm đáng chú ý là việc xây dựng mô hình HTX sản xuất gắn với chuỗi giá trị đang được thúc đẩy tại địa phương này. Nhằm giúp các HTX trên địa bàn tỉnh phát triển sản xuất kinh doanh bền vững, xây dựng thương hiệu sản phẩm và phát triển sản xuất gắn với chuỗi giá trị, có 4 HTX đã được lựa chọn tham gia vào chuỗi.
Đó là: HTX nông nghiệp Ái Nghĩa tham gia chuỗi giá trị gạo sạch; HTX Hiệp Thuận tham gia chuỗi giá trị sản xuất và tiêu thụ cây keo; HTX nông nghiệp Điện Phước; HTX Duy Đại Sơn xây dựng chuỗi giá trị heo sạch.
Bên cạnh đó, thực hiện chỉ đạo của Liên minh HTX Việt Nam, năm 2018, Liên minh HTX tỉnh đã đề xuất lựa chọn 2 HTX xây dựng mô hình HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị là HTX Ái Nghĩa (tham gia chuỗi giá trị gạo an toàn và bánh tráng) và HTX Nông nghiệp Quế Lâm (tham gia chuỗi giá trị ngô).
Ông Lê Trí Thanh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, Trưởng Ban Chỉ đạo phát triển KTTT tỉnh, cho rằng vấn đề thu xếp vốn đối với các HTX trong tỉnh còn nhiều khó khăn. Cơ chế khuyến khích hợp tác, liên kết theo chuỗi giá trị phải có đặc trưng riêng cho từng sản phẩm cụ thể.
Ông Lê Trí Thanh đề nghị Liên minh HTX Việt Nam cần có giải pháp tháo gỡ khó khăn trong vấn đề vốn vay với các HTX trong tỉnh, đặc biệt là điều kiện thế chấp. Đồng thời, cần tăng cường chỉ đạo, phối hợp với tỉnh nghiên cứu xây dựng mô hình HTX gắn với chuỗi giá trị theo chuyên ngành và quy mô vùng, giúp các HTX đầu tư phát triển công nghệ mới. Các HTX thành lập mới phải gắn với chuỗi thì mới bền vững.
Thông qua buổi làm việc, Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo cho biết Liên minh HTX Việt Nam sẽ đảm nhận việc giới thiệu các DN có uy tín về địa phương khảo sát tình hình thực tế và có hướng liên doanh, liên kết với HTX, nông dân tổ chức sản xuất lúa giống, cây dược liệu theo phương thức hàng hóa tập trung, bao tiêu đầu ra sản phẩm… Đồng thời, ghi nhận các kiến nghị, đề xuất của tỉnh để tổng hợp báo cáo cấp thẩm quyền xem xét, giải quyết theo quy định.
Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo nêu ra ba vấn đề cần giải quyết: Thứ nhất, là thống nhất mô hình tổ chức chung. Liên minh HTX Việt Nam sẽ tư vấn, hỗ trợ theo đặt hàng của chính quyền địa phương và cung ứng dịch vụ cho các HTX. Thứ hai là tư vấn hỗ trợ xây dựng mô hình chuỗi. Thứ ba là mô hình Quỹ hỗ trợ HTX. Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo cũng lưu ý với UBND tỉnh Quảng Nam là cần phát triển HTX nhanh và bền vững, nâng cao năng lực quản trị trong các HTX, việc hỗ trợ HTX phải vừa có sự tham gia của Nhà nước vừa từ nguồn lực xã hội.
Thanh Loan
