Thành lập từ năm 2005, HTX Võ Thành Trang đã tạo nên một cuộc “cách mạng” thay đổi tư duy quản lý - kinh doanh chợ, trao quyền tự chủ cho tiểu thương. Sau một giai đoạn dài chuẩn bị, năm 2016, HTX tiến hành nâng cấp khu chợ thực phẩm tươi sống cho tiểu thương buôn bán.
Nâng “chất” chợ truyền thống
Bước sang năm 2017, với nguồn vốn 200 triệu đồng từ ngân sách quận Tân Bình, cùng nguồn chi phí tái đầu tư tu bổ chợ do các tiểu thương là thành viên của HTX cùng đóng góp, chợ Võ Thành Trang được đầu tư thay mới toàn bộ mái ngói với tổng chi phí 400 triệu đồng.
Bà Nguyễn Thị Lan - Giám đốc HTX kiêm Trưởng ban quản lý chợ, cho biết HTX Võ Thành Trang đã trúng thầu khai thác chợ từ nhiều năm nay, mọi hoạt động quản lý đã đi vào quy củ, các tiểu thương buôn bán với ý thức tự giác cao, đem lại sự an tâm cho người tiêu dùng.
“Những vấn đề về vệ sinh thực phẩm khiến chợ truyền thống ngày càng mất khách, thu nhập tăng lên cũng khiến người dân chuyển hướng sang siêu thị. Vì vậy, chúng tôi đã đề nghị các cấp, các ngành quan tâm đến chợ truyền thống nhiều hơn để vực dậy kinh tế chợ. Riêng đối với các HTX quản lý chợ, đề nghị cho kéo dài thời gian đấu thầu khai thác chợ lâu hơn (hiện thời hạn 5 năm) để các HTX không chỉ thực hiện công tác quản lý, thu ngân sách mà còn có chiến lược phát triển chợ, làm sao cho khách an tâm mua sắm ở chợ hơn”, Giám đốc Nguyễn Thị Lan nói.
Theo Giám đốc Nguyễn Thị Lan, chợ Võ Thành Trang là 1 trong 33 khu chợ do các HTX quản lý trên địa bàn Tp.HCM. Ngoài chợ này, một số chợ như Bàu Cát, Tân Kiểng… cũng do các HTX khác nhau quản lý và duy trì được hoạt động tương đối tốt.
Bà Lê Thị Hoàng Yến - Chủ tịch Liên minh HTX Tp.HCM, cho biết mô hình HTX quản lý chợ đang phát huy hiệu quả rất lớn. HTX Võ Thành Trang là một trong những tấm gương điển hình.
Chợ Võ Thành Trang đang hoạt động hiệu quả dưới sự quản lý của HTX
“Liên minh HTX Tp.HCM đang đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến nhằm tăng tỷ lệ HTX hoạt động trong lĩnh vực quản lý chợ, nhưng để làm tốt, chúng tôi rất cần sự đồng hành của các quận, huyện tạo điều kiện cho những HTX trên địa bàn đấu thầu quản lý chợ”, bà Yến cho biết.
Hiện tại, 33 khu chợ do các HTX đấu thầu, quản lý đều hoạt động tốt gây được thiện cảm rất tốt với người tiêu dùng. Vì là HTX quản lý chợ, các thành viên cũng là “đồng quản lý” HTX, nên rất chăm chút các hoạt động và công tác quản lý.
Nhân rộng mô hình HTX quản lý chợ
Chị Thanh Hương - tiểu thương, thành viên HTX Võ Thành Trang, chia sẻ: “Việc hoạt động dưới sự quản lý của HTX giúp các tiểu thương yên tâm buôn bán, cạnh tranh công bằng. Uy tín của HTX cũng thu hút lượng khách hàng đông hơn. So với các khu chợ khác, lượng khách tại chợ Võ Thành Trang đông hơn 20 - 30%”.
Những thành công của HTX Võ Thành Trang và các mô hình HTX quản lý chợ trên địa bàn đã truyền cảm hứng đến nhiều địa phương khác. Mới đây, Phó Giám đốc Sở Công Thương Tp.HCM - ông Nguyễn Ngọc Hòa, đã đề xuất thành phố nhân rộng mô hình HTX quản lý chợ.
“Với những kết quả đã đạt được, Tp.HCM cần đẩy mạnh thí điểm tổ chức các HTX quản lý chợ mà ở đó mỗi tiểu thương sẽ là 1 thành viên. Các thành viên trực tiếp góp vốn vào HTX bằng chính tài sản là các ki ốt, sạp hàng, đóng các loại thuế, phí theo quy định của Nhà nước”, ông Hòa nói.
Cùng theo ông Hòa, việc các tiểu thương trở thành thành viên, giữ vai trò làm chủ, khiến họ nâng cao hơn trách nhiệm bảo vệ, củng cố “ngôi nhà” của mình và ra sức đóng góp, nâng sức cạnh tranh của chợ.
Nhà nước không cần phải trực tiếp quản lý mà chỉ làm nhiệm vụ cho thuê mặt bằng - như đối với các trung tâm thương mại, siêu thị.
Giám đốc Nguyễn Thị Lan cho rằng ưu điểm lớn nhất của mô hình này là tạo ra không gian mới cho chợ hoạt động, thay đổi tư duy quản lý - kinh doanh chợ và trao quyền tự chủ cho tiểu thương. HTX hoạt động theo tinh thần tự chủ, công bằng, mọi hoạt động quản lý, cân đối thu chi, đầu tư nâng cấp hay lời lỗ ở chợ sẽ do những người chủ - thương nhân cùng gánh vác.
Mô hình HTX quản lý, kinh doanh chợ đang cho thấy rất nhiều ưu điểm. Do đó, Tp.HCM đang có chủ trương khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư, khai thác, quản lý chợ. Không chỉ Tp.HCM, một số tỉnh, thành khác cũng đã chọn áp dụng mô hình này và bước đầu triển khai tại những chợ có quy mô nhỏ.
Văn Nguyễn