HTX Thượng Nông là mô hình toàn xã có tiền thân ra đời từ năm 1963. Sau 3 lần chuyển đổi hoạt động, nhưng như thực trạng chung trước khi có Luật HTX 2012, HTX này gặp nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, tồn đọng tài chính chưa có biện pháp giải quyết triệt để, đa số thành viên HTX chỉ có tên trên sổ sách mà không góp vốn vào HTX…
Vai trò HTX ở xã nông thôn mới
Thực hiện Luật HTX 2012, HTX tổ chức đại hội chuyển đổi vào tháng 7/2013 và tổ chức lại hoạt động cơ bản bám sát quy định của Luật HTX mới.
Tuy nhiên, việc tự chủ trong sản xuất kinh doanh của HTX gặp nhiều vướng mắc bởi bộ phận lớn xã viên cũ chưa nhận thức đầy đủ về Luật HTX, rất khó bàn bạc dân chủ đầu tư phát triển, nhất là nâng cấp hạ tầng giao thông thủy lợi nội đồng, hợp tác đầu tư hình thành vùng sản xuất lớn.
Tính đến nay, HTX thu gọn còn 23 thành viên, so với năm 2013 là 947 thành viên thì giảm tới 924 thành viên. Tổng vốn điều lệ HTX hiện gần 5,2 tỷ đồng, tăng 2 tỷ đồng so với năm 2013 và chủ yếu tăng từ tài sản công trình giao thông thủy lợi.
Ngày 27/9/2016, UBND tỉnh Phú Thọ quyết định công nhận xã Thượng Nông cán đích nông thôn mới. Theo đánh giá của tỉnh, ở xã Thượng Nông, HTX như “cầu nối” thúc đẩy hợp tác phát triển nông nghiệp. HTX không chỉ duy trì tốt các khâu dịch vụ đầu vào cho trên 265ha đất ruộng của 947 hộ toàn xã, mà còn liên kết hiệu quả với các công ty, doanh nghiệp hình thành các chuỗi sản phẩm hàng hóa lớn, bảo đảm chất lượng nông sản an toàn.
Ông Nguyễn Mạnh Thắng - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Thượng Nông, cho rằng HTX có vai trò rất quan trọng trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp, đặc biệt là việc chuyển đổi cơ cấu sản xuất cây trồng vật nuôi và ứng dụng tiến bộ công nghệ mới.
Như nhiều giám đốc HTX chỉ hay làm nhưng vụng nói, ông Nguyễn Mạnh Thắng mới đây đã không thể trả lời lãnh đạo Liên minh HTX Việt Nam về mô hình HTX liên kết phát triển sản xuất kinh doanh và một số chủ trương chính sách lớn hỗ trợ HTX…
Trên thực tế, HTX Thượng Nông trước nay vẫn làm tốt vai trò tham mưu cho xã xây dựng các phương án sản xuất phù hợp với địa bàn. Đáng kể như HTX chủ động liên kết với công ty Giống cây trồng Trung ương tổ chức sản xuất 60ha lúa giống và hàng năm bao tiêu 120 - 125 tấn giống lúa chất lượng cao. HTX liên kết với công ty Hoàng Long VAC mở mang các mô hình trồng đu đủ, ớt… tăng thu cao gấp 3 - 4 lần so với lúa.
|
Cây chuối Tây Thái Lan rất phù hợp đồng đất xã Thượng Nông
Liên kết chuỗi với doanh nghiệp
Trực tiếp dẫn phóng viên ra xứ Đồng Sau (xã Thượng Nông), Giám đốc Nguyễn Mạnh Thắng cho biết: Đây là mô hình dự án HTX liên kết với công ty XNK nông sản Hưng Yên để hình thành vùng sản xuất quy mô lớn, với cây chuối Tây Thái Lan xen chân cây Đinh lăng lai.
Theo hợp đồng liên kết, HTX và công ty cùng chi kinh phí tỷ lệ 50 - 50 đối với tất cả các hạng mục đầu tư. Phía HTX đứng ra thuê lại 10 năm diện tích 10,6ha ruộng của 287 hộ dân (giá thuê mỗi năm 150 kg thóc/sào). Từ đó, HTX huy động nhân lực từ người dân, tổ chức quy hoạch, chăm sóc tới nông sản thành phẩm, còn công ty chịu trách nhiệm bao tiêu xuất khẩu.
Với lợi thế đất phù sa cổ ven sông, chuối Tây Thái Lan sinh trưởng to ở mật độ 75 cây/sào, mỗi cây cho lãi khoảng 50.000 đồng/buồng. Như vậy, sau 1,5 năm đầu tiên, trừ hết chi phí (khoảng 100.000 đồng/cây), HTX có lãi 5 triệu đồng/sào, các năm tiếp theo lãi tăng 7 triệu đồng/sào. Tính cả cây Đinh lăng, tổng lãi mỗi năm của HTX là 12 - 13 triệu đồng/sào, cao gấp 5 lần so với cấy lúa.
Trao đổi với Thời báo Kinh Doanh, Giám đốc HTX Nguyễn Mạnh Thắng nói: “Đất xã Thượng Nông vốn thuần nông, nếu các hộ cứ tự phát canh tác nhỏ lẻ, thì chắc chắn không đáp ứng nhu cầu về sản lượng lớn và chất lượng sản phẩm theo nhu cầu thu mua của doanh nghiệp. Xuất phát từ hai vấn đề chủ yếu đó, HTX thuê lại đất của dân để sản xuất các mô hình quy mô đủ lớn, ứng dụng công nghệ bảo đảm chất lượng nông sản an toàn...”.
Thời gian tới, HTX tiếp tục đẩy mạnh liên kết sản xuất, chủ động tìm kiếm thị trường, phát triển thêm các dịch vụ để phục vụ thành viên trong xã và các xã lân cận. Đặc biệt HTX tiếp tục hoàn thiện thêm các nguyên tắc của mô hình HTX kiểu mới theo Luật HTX 2012, xứng đáng mô hình HTX điển hình của huyện Tam Nông và tỉnh Phú Thọ.
Lưu Đoàn
