Vùng đất Hội Am được biết đến là làng nghề nuôi cá giống của thành phố Cảng. Từ đầu thế kỷ XX, người dân Hội Am đến mùa cá đẻ đã chở thùng sơn đi khắp các tỉnh, thành lân cận để bắt cá đẻ trong tự nhiên, đưa về nuôi, ươm thành cá giống.
Thành viên được hưởng nhiều quyền lợi khi gia nhập HTX
Trải qua quá trình làm nghề lâu dài, người dân Hội Am tích lũy được nhiều kinh nghiệm trong ươm nuôi cá giống, nhất là xác định thời điểm cá đẻ và phân loại cá. Đến thập niên 80 của thế kỷ XX, người dân đã tiến hành nuôi cá giống tập trung và cung cấp ra thị trường.
Ông Vũ Văn Độ – Giám đốc HTX Thủy sản Sông Hóa chia sẻ: Lượng cá giống bà con ươm nuôi ngày càng nhiều, nhu cầu của thị trường rất lớn, tuy nhiên sản phẩm của bà con nuôi ra luôn bị thương lái ép giá. Thêm vào đó là sự phát triển của KHCN trong nuôi trồng thủy sản ngày càng phát triển nhưng do làm ăn manh mún, điều kiện ở thôn quê nên người nuôi ít có cơ hội tiếp cận với những ứng dụng công nghệ mới, nuôi cá giống chủ yếu vẫn dựa vào kinh nghiệm do ông bà truyền lại. Góp phần nâng cao năng suất, giá trị cá giống, người nuôi đã cùng nhau thành lập HTX.
Ông Phạm Văn Khởi – thành viên của HTX chia sẻ: "Khi chưa có HTX, thành viên cứ mạnh ai người đó bán cá giống, thương lái ép giá, người nuôi cần tiền là bán vội. Nay có HTX, anh em bảo nhau cùng một loại cá nhất định phải bán cùng một loại giá; bán hết cá giống ở đầm nhà này mới bán đến đầm nhà khác, như thế thương lái khó ép giá được".
Hiện, vùng nuôi cá giống tập trung của HTX có gần 30ha. Thành viên HTX có thể nuôi, nhân giống nhiều loại cá cả nước ngọt, nước lợ và nước mặn như: Cá trắm, trôi, mè, rô, chép vàng, diêu hồng, vược… Cá giống của HTX được phân phối tại hầu hết các tỉnh, thành của 2 miền Bắc Bộ và Trung Bộ. Bên cạnh việc tự nhân giống, HTX còn nhập khẩu nhiều giống cá từ nước ngoài như Thái Lan, Trung Quốc… về để ươm và cung cấp ra thị trường.
Trung bình một tháng, HTX nhập khoảng 15 tấn cám – nguồn thức ăn của cá giống. Trước đây, từng hộ nuôi nhập cám riêng lẻ, các đại lý bán lẻ sẽ không giảm giá. Nay, HTX đã trở thành đại lý cấp 2 của nhà máy cám nên thành viên sẽ được mua cám với giá rẻ. Khoản tiền lợi nhuận từ việc HTX trở thành đại lý cấp 2 của nhà máy cám được dùng để duy trì hoạt động của HTX hoặc chia đều cho các thành viên.
![]() |
Với cách nuôi cá áp dụng KHKT như hiện nay cho năng suất gấp 10 lần cách nuôi truyền thống |
Áp dụng KHCN trong nuôi trồng
Với cách nhân và nuôi cá giống truyền thống như trước thì với diện tích 1000m2 nuôi thả cá chim sau 3-4 tháng cho thu hoạch trung bình từ 3-4 tạ cá giống. Với việc ứng dụng KHCN như hiện nay sẽ thu được trung bình khoảng 3,5 tấn cá giống.
Giải thích về việc tăng sản lượng đột biến như vậy, ông Độ cho biết: Trước đây nuôi phụ thuộc nhiều vào thời tiết. Ở miền Bắc mùa đông lạnh, cá giống chết nhiều, dễ mắc các dịch bệnh như tiêu chảy (do nguồn nước bị ô nhiễm), sưng gan, phù mang… Nhưng hiện nay, HTX đã phổ biến tới bà con ứng dụng nuôi cá làm nhà kính bao phủ xung quanh, nhiệt độ tại đầm nuôi lúc nào cũng duy trì ở 25 - 26 độ C, hạn chế tối đa lượng cá chết. Trước khi vào đợt xuất giống cá hoặc đến mùa hè, người nuôi tháo bỏ dần lồng kính để cá quen với môi trường tự nhiên.
Cũng theo lãnh đạo HTX, nuôi cá giống quan trọng nhất là phải có khoa học kỹ thuật, con cá nào phù hợp với nhiệt độ nào, nếu bị bệnh phải xử lý ra sao… HTX đã cập nhật cho người nuôi những kiến thức bổ ích thông qua việc phối hợp với các ngành chức năng tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật chuyên sâu cho người nuôi cá giống. Ví dụ: Trước đây không được tập huấn, khi thấy cá chết, người nuôi sẽ đồng loạt tháo cạn nước ở các đầm nuôi và bơm nước mới vào. Tuy nhiên cách làm này sẽ làm cá chết nhiều hơn do “sốc nước – môi trường đột ngột thay đổi”. Trong trường hợp này, HTX hướng dẫn thành viên tháo nước từ từ tại các đầm nuôi đảm bảo tỷ lệ tháo 30% nước bẩn ra và cũng bù từng đó nước sạch vào để cá làm quen với môi trường mới và bổ sung các loại thuốc cần thiết nếu cá bị mắc bệnh…
Ông Đỗ Văn Thiết – Phó chủ tịch UBND xã Cao Minh thông tin: Toàn xã hiện có 60ha nuôi cá giống các loại, trong đó hơn 30ha đầm nuôi tập trung, 30ha là các ao nuôi rải rác trong dân. HTX Dịch vụ nuôi trồng thủy sản Sông Hóa ra đời đánh dấu một bước tiến mới của làng nghề nuôi cá giống truyền thống của địa phương: Bài bản và hiệu quả hơn. Với sự nỗ lực và quyết tâm cao, HTX sẽ gặt hái được nhiều thành công trong lĩnh vực nuôi cá giống của mình.
Thanh Vân