Với đặc điểm thổ nhưỡng và khí hậu thích hợp, Lào Cai là một trong những “vựa” chè của vùng miền núi và trung du phía Bắc. Trong số các đơn vị kinh doanh nổi bật trên địa bàn tỉnh, HTX Quang Tom với mô hình kinh doanh sáng tạo, chủ động khai thác tiềm năng của cây chè shan tuyết đã tìm được chỗ đứng riêng tương đối vững chắc trên thị trường.
Hướng đi mới cho nông sản địa phương
Cao nguyên Bắc Hà (Lào Cai) nổi tiếng với vẻ đẹp thơ mộng, là xứ sở của mận tam hoa và chè shan tuyết. Năm 2021, HTX Quang Tom được thành lập với 7 thành viên, kinh doanh các sản phẩm chủ lực từ chè shan tuyết.
 |
|
Toàn bộ các khâu từ trồng, chăm sóc, thu hoạch, chế biến của HTX đều theo tiêu chuẩn hữu cơ, đảm bảo nguyên tắc “3 không”. |
Trò chuyện với VnBusiness, anh Đỗ Đình Phước - Giám đốc kinh doanh HTX Quang Tom cho biết, để sản xuất ra được một sản phẩm chè shan tuyết chất lượng đến tay người tiêu dùng đòi hỏi phải trải qua nhiều công đoạn phức tạp: thu hái, phơi, sao, sấy, ép thành miếng,…
Nhằm duy trì ổn định nguồn nguyên liệu đầu vào, HTX Quang Tom đã liên kết với các hộ dân trồng chè shan tuyết trên địa bàn huyện Bắc Hà, nhất là ở vùng chè shan tuyết cổ thụ xã Tả Củ Tỷ để thu mua chè tươi, hướng dẫn bà con chăm sóc, thu hái đúng kỹ thuật. Toàn bộ các khâu từ trồng, chăm sóc, thu hoạch, chế biến của HTX đều theo tiêu chuẩn hữu cơ, đảm bảo nguyên tắc “3 không”: không có sâu bệnh, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân hóa học, không pha tạp.
Với mục tiêu đưa đặc sản miền núi ra thị trường, HTX Quang Tom đầu tư các loại máy móc để phục vụ quá trình chế biến, sản xuất chè thành phẩm: máy sao, máy sấy, máy vò,…Đặc biệt, HTX xây dựng hệ thống nhà kính để phơi chè, tránh nhiễm bụi bẩn, côn trùng.
Ngoài ra, HTX cũng đẩy mạnh nghiên cứu và đưa ra thị trường thêm sản phẩm từ cây chè shan tuyết cổ thụ. Tất cả các quy trình từ chăm sóc, lựa chọn nguyên liệu đầu vào đến thành phẩm đều được HTX thử nghiệm kỹ lưỡng trước khi đưa sản phẩm tới tay người tiêu dùng.
Để phát huy tốt vai trò đầu tàu liên kết, HTX còn là cầu nối đứng ra thu mua các sản phẩm của bà con trong vùng, đưa nông sản địa phương tới nhiều thị trường tiêu thụ mới, nhằm nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống cho thành viên HTX và người dân.
Có thể nói, HTX Quang Tom dần trở thành biểu tượng của sự sáng tạo và phát triển trong ngành nông nghiệp Bắc Hà, tạo ra một loạt thương phẩm chất lượng, nâng cao giá trị kinh tế cho nông sản địa phương.
Nhờ tinh thần cầu thị, luôn sẵn sàng tiếp thu và thay đổi, mỗi tháng HTX xuất bán ra thị trường vài chục nghìn sản phẩm, tạo việc làm ổn định cho gần 10 lao động địa phương với mức thu nhập khoảng 6 triệu đồng/tháng.
"HTX Quang Tom đã và đang góp phần không nhỏ vào việc phát triển bền vững kinh tế xã hội địa phương, đồng thời thể hiện rõ tinh thần khởi nghiệp và sáng tạo của người dân miền núi trong lĩnh vực nông nghiệp", lãnh đạo địa phương đánh giá.
Xây dựng thương hiệu riêng nhờ sự khác biệt
Cầm trên tay gói trà shan tuyết, Giám đốc kinh doanh Đỗ Đình Phước kể, khi mới bắt đầu sản xuất trà, HTX phải đối mặt với vô vàn thách thức, trên thị trường có rất nhiều thương hiệu trà nổi tiếng từ lâu, ai cũng băn khoăn những người nông dân chân chất ở đây liệu có thể đưa sản phẩm "xuống núi" được không?
 |
|
HTX Quang Tom đầu tư các loại máy móc để phục vụ quá trình chế biến, sản xuất chè thành phẩm: máy sao, máy sấy, máy vò,…. |
Sự khác biệt là hầu hết các sản phẩm trà của HTX Quang Tom đều được lên men và có thể để lâu năm, càng để lâu càng ngon và có giá trị hơn. Ngoài ra, trà luôn được khử ta lanh để lên men nên khi uống không bị chát và không gây mất ngủ, thích hợp với nhiều lứa tuổi.
"Hiện nay, Bắc Hà có nguồn nguyên liệu chè shan tuyết rất dồi dào. Nhận thấy những cây chè ở đây rất có giá trị nhưng chưa được khai thác đúng mức, HTX đã xây dựng sản phẩm OCOP để giúp bảo tồn, phát huy giá trị của sản phẩm chè shan tuyết, giúp đời sống đồng bào được nâng cao", anh Phước chia sẻ.
Trong quá trình sản xuất, HTX luôn đặt ra mục tiêu đổi mới tư duy và phương thức sản xuất để cho ra thành phẩm trà shan tuyết có chất lượng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, vì quyền lợi và sức khỏe người tiêu dùng và bảo vệ môi trường gắn với phát triển du lịch sinh thái.
Hiện, các sản phẩm như Phổ shan trà, Hồng shan trà, Rượu lên men mận tam hoa đã đạt chứng nhận OCOP 3 sao, được người tiêu dùng Hà Nội, Sài Gòn, TP Lào Cai,… ưa chuộng.
“Thời gian tới, HTX tiếp tục củng cố, hoàn thiện chuỗi sản xuất, tiêu thụ chè gắn với xây dựng thương hiệu; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ mới trong khâu chế biến chè theo hướng công nghiệp, hiện đại có quy mô phù hợp với sản xuất. Đồng thời, ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, nhất là ứng dụng thương mại điện tử trong quảng bá, tiêu thụ sản phẩm, giúp sản phẩm thâm nhập tốt hơn vào thị trường”, anh Phước thông tin.
Sẵn sàng vượt qua thách thức
Mặc dù đã đạt được những thành tựu đáng kể, song HTX Quang Tom vẫn phải đối mặt với một loạt thách thức trong quá trình phát triển.
 |
|
Giám đốc kinh doanh Đỗ Đình Phước luôn đau đáu về sự đổi mới trong hướng tiếp cận thị trường, tuyên truyền, quảng bá sản phẩm của HTX. |
Anh Phước giãi bày, là một HTX miền núi nên việc tiếp cận với những chính sách hỗ trợ còn gặp nhiều khó khăn. Từ khi thành lập đến nay, các thành viên HTX huy động vốn khắp nơi, thậm chí vay họ hàng, người thân để đầu tư trang thiết bị.
“Với hoạt động nhỏ lẻ, chất lượng không ổn định và khó kiểm soát cả về chất và lượng như hiện nay, rất khó để sản phẩm của HTX có thể cạnh tranh trên thị trường. Chính vì vậy, để có thể phát triển lâu dài, HTX mong muốn nhận được sự hỗ trợ từ các ban ngành, định hướng thị trường tiêu thụ và kết nối đến các doanh nghiệp, mở rộng tệp khách hàng”, anh Phước nói.
Hiện tại, các sản phẩm của HTX chủ yếu phân phối tới các đại lý, một số ít được bán trên các trang thương mại điện tử nhưng chưa phổ biến. Mặc dù chè shan tuyết có tiềm năng thị trường cao, nhưng việc tiếp cận và tiếp thị sản phẩm vẫn là một thách thức và cần có chiến lược tiếp thị hiệu quả để thu hút và giữ chân khách hàng.
Ngoài ra, đối diện với việc giữ vững giá cả cạnh tranh trên thị trường, HTX phải tìm cách tối ưu hóa quy trình sản xuất và giảm thiểu chi phí, đồng thời duy trì chất lượng sản phẩm để cạnh tranh với các đối thủ trong và ngoài nước.
“Để có được sự phát triển đó, ngoài sự ưu đãi của thiên nhiên ban tặng, kinh nghiệm, ứng dụng kỹ thuật trong chăm sóc, thu hoạch và chế biến, còn là sự đổi mới trong hướng tiếp cận thị trường, tuyên truyền, quảng bá sản phẩm của HTX. Đây chính là tiền đề, cơ hội mới mang nhiều kỳ vọng về sự đổi thay, phát triển của các sản phẩm ở địa phương”, Giám đốc Đỗ Đình Phước chia sẻ.
Lê Hồng - Phạm Hòa
