Gần đây, kinh tế biên mậu làm thay đổi căn bản diện mạo Tp. Móng Cái. Bởi thế, Quảng Ninh đang ngày càng thúc đẩy mạnh chính sách, nỗ lực đưa thương mại cửa khẩu trở thành động lực chính phát triển kinh tế của vùng biên này và của cả tỉnh.
HTX bốc xếp vùng biên
So với các cửa khẩu Tân Thanh, Hữu Nghị ở Lạng Sơn, hàng Việt Nam xuất đi Trung Quốc qua cửa khẩu Móng Cái ít hoa quả và nông sản hơn, mà chủ yếu các mặt hàng vải vóc, quần áo, hải sản, bánh kẹo và một số loại nông sản, chè khô. Còn từ Trung Quốc nhập về phần lớn hàng gia công, hàng thô giày da và may mặc.
Móng Cái thu hút rất đông số lượng lao động bốc vác, ngoài người dân các xã quanh vùng còn có nhiều dân ngoại tỉnh. Trong hoạt động giao thương sôi động, ở cửa khẩu từng thường xuyên xảy ra các vụ tranh giành hàng hóa và chủ hàng. Nguyên nhân là do không có cá nhân, tổ chức nào đứng ra điều tiết, nên xảy ra thực trạng “mạnh ai nấy làm”, chủ yếu các đội, tốp, tổ nhóm lao động bốc xếp nhỏ lẻ tự phát cạnh tranh nhau, xảy ra tranh chấp mối hàng, chủ hàng...
|
Cửa khẩu Ka Long - thị trường có ưu thế với mô hình HTX bốc xếp
Theo Giám đốc HTX - ông Nguyễn Nam Sơn, với sự trợ giúp của các cấp ngành, HTX dịch vụ bốc xếp vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu Móng Cái ra đời năm 2005, đi lên từ tổ đội bốc xếp tại cửa khẩu Ka Long. Có thời điểm, số lao động HTX lên tới 200 người. HTX lúc đầu bốc xếp thủ công khá nặng nhọc, đến nay đã trang bị máy cẩu, băng tải, máng trượt… Hàng ở trên bộ chỉ bốc xếp chuyển sang xe, còn hàng theo đường sông Ka Long chuyển qua băng tải từ trên bờ xuống dưới đò, sà lan và tàu thuyền vận chuyển qua Trung Quốc.
HTX bố trí công việc phù hợp, tạo ra môi trường đoàn kết, biết chia sẻ khó khăn, bảo đảm mức thu nhập ít nhất 3 - 3,5 triệu đồng/người như hiện nay, phấn đấu 100% lao động tham gia đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế… Để giữ vững uy tín trong quá trình hoạt động, HTX luôn động viên người lao động phấn đấu vượt khó khăn, phục vụ khách hàng nhiệt tình, chu đáo, chất lượng cao…
Những khó khăn vẫn ở phía trước
Từ khi HTX dịch vụ bốc xếp đi vào hoạt động, tình trạng tranh giành hàng hóa và chủ hàng ngày càng giảm đi và ổn định hơn. Chủ hàng tự tìm đến HTX, chỉ cần giao nhận hàng cho HTX mà không lo mất hàng như trước đây. HTX từng bước củng cố uy tín, được khách hàng tin tưởng, nhất là chính quyền Tp.Móng Cái thấy được vai trò HTX và luôn ủng hộ.
Trước đây, mỗi lần đi khảo sát các tỉnh biên giới, lãnh đạo tiền nhiệm Liên minh HTX Việt Nam đều lưu ý Liên minh HTX các địa phương cần tham mưu phát triển mới mô hình HTX bốc xếp, dịch vụ có ưu thế lớn với kinh tế biên mậu.
Và thực tế ở cửa khẩu Móng Cái với nhiều điểm thông quan, từ khi HTX dịch vụ bốc xếp ra đời đã trở thành điểm sáng, kéo theo ở mỗi điểm đều thành lập các HTX, hoặc DN cùng ngành nghề bốc xếp, hoạt động không độc quyền. Giá cả bốc xếp, tiền thuế bến bãi dựa trên cơ sở thống nhất chung, thông qua Hiệp hội Doanh nghiệp Móng Cái và được UBND Tp.Móng Cái phê duyệt mới áp dụng.
Tuy nhiên, Giám đốc Nguyễn Nam Sơn cho biết, hiện nay, hoạt động biên mậu trầm lắng hơn, đẩy các đơn vị bốc xếp vào thực trạng rất khó khăn. HTX ngày càng bởi các DN tham gia bốc xếp lập ra nhiều, cộng với việc phụ thuộc hoàn toàn vào lượng hàng XNK tại cửa khẩu.
Bên cạnh đó, do ở Móng Cái có sự điều chỉnh về địa điểm bốc xếp hàng hóa, HTX không chủ động được trong tiếp nhận, ký kết hợp đồng bốc xếp. Thế nên, số lao động thường xuyên thiếu việc làm, nhiều lao động đã phải tìm công việc tạm thời khác…
Trước tình cảnh đó, HTX dịch vụ bốc xếp vận chuyển hàng XNK Móng Cái xác định trước hết cố duy trì lực lượng lao động thời vụ, trực chờ bốc xếp để tiếp tục bảo đảm hiệu quả hoạt động. Mặt khác, HTX chủ động tìm hiểu thị trường, tích lũy vốn, kinh nghiệm, để tìm kiếm cơ hội kinh doanh đa ngành nghề hơn.
Quảng Ninh là tỉnh giáp biên với nhiều cửa khẩu và các cặp chợ giao thương hai bên biên giới… Đây chính là cơ hội phát triển HTX dịch vụ bốc xếp, vận chuyển hàng hóa. Tuy nhiên, để vượt qua những khó khăn hiện nay, mô hình HTX dịch vụ bốc xếp đang cần có sự quan tâm tạo điều kiện hơn của các cấp ngành, hỗ trợ HTX duy trì tồn tại và phát triển.
Lưu Đoàn
