Đến nay, toàn tỉnh Thanh Hóa có 12 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới (NTM), có 346 xã, 902 thôn, bản (trong đó có 690 thôn bản miền núi) đạt chuẩn NTM; 56 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 9 xã, 242 thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Có 236 sản phẩm OCOP cấp tỉnh (được xếp hạng từ 3-4 sao), trong đó có 1 sản phẩm 5 sao.
HTX giúp nâng cao thu nhập người dân
Trong quá trình xây dựng nông thôn mới tại các địa phương, các HTX đang đóng vai trò hết sức quan trọng không chỉ phát triển các chuỗi liên kết sản xuất, nâng cao thu nhập cho nông dân, mà còn thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế đúng hướng.
Thành viên HTX sản xuất miến dong Đồi Ao (Cẩm Bình, Cẩm Thủy) tất bật sản xuất miến dong phục vụ thị trường Tết Nguyên đán. |
Tại huyện Cẩm Thủy, vai trò của các HTX cũng được chú trọng, nhất là với mục tiêu nâng cao thu nhập, đời sống của người dân trong lộ trình xây dựng NTM. Đặc biệt, để xây dựng thương hiệu, nâng cao giá trị cho sản phẩm theo Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP), từ năm 2021, huyện Cẩm Thủy đã lựa chọn những sản phẩm có tiềm năng, lợi thế và thông qua các HTX làm chủ thể để xây dựng và phát triển.
Điển hình như tại HTX sản xuất miến dong Đồi Ao, xã Cẩm Bình (Cẩm Thủy). Với mục tiêu sản xuất, cung ứng sản phẩm miến dong an toàn chất lượng đến tay người tiêu dùng, nâng cao thu nhập cho nông dân, HTX sản xuất miến dong Đồi Ao đã liên kết với các hộ trồng dong riềng trong xã để chuyển giao kỹ thuật chăm sóc, từ đó chủ động nguồn nguyên liệu sạch phục vụ chế biến. HTX cũng đã đầu tư nhà xưởng sản xuất, chế biến sản phẩm bảo đảm chất lượng theo tiêu chuẩn VietGAP, nghiên cứu nâng cao mẫu mã, chất lượng sản phẩm, xây dựng miến dong Đồi Ao thành sản phẩm OCOP nhằm nâng cao hơn nữa thu nhập cho người dân vùng nguyên liệu.
Huyện Thọ Xuân hiện có 48 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, thu hút tới 10.800 thành viên tham gia. Sau khi kiện toàn, đổi mới phương thức hoạt động theo Luật HTX năm 2012, nhiều HTX đã nhanh chóng cải tổ sản xuất. Đặc biệt, trong lĩnh vực nông nghiệp, một số HTX đã năng động kết nối, hình thành các chuỗi liên kết giữa nông dân với doanh nghiệp và thị trường. Cùng với chính sách hỗ trợ tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh, huyện Thọ Xuân cũng đã thực hiện cơ chế hỗ trợ các HTX trong việc ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất. Nhiều HTX dịch vụ nông nghiệp đã trang bị thêm các loại máy móc phục vụ cơ giới hóa đồng ruộng như máy cấy, máy sấy, máy gặt đập liên hợp, máy làm đất để đáp ứng nhu cầu sản xuất nông nghiệp như: HTX Dịch vụ nông nghiệp Thọ Xương, HTX Dịch vụ nông nghiệp Toàn Năng (xã Trường Xuân)...
Các HTX như: HTX Dịch vụ nông nghiệp Thọ Lâm; HTX Dịch vụ nông nghiệp Đông Phương Hồng; HTX Dịch vụ nông nghiệp Xuân Lai cũng đang tích cực đưa khoa học - kỹ thuật, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất và tiêu thụ các loại nông sản rau an toàn, dưa vàng, dưa lưới...
Một số HTX còn kết nối được nhiều hợp đồng tiêu thụ, bao tiêu nông sản, lúa giống quy mô lớn, góp phần nâng cao thu nhập và ổn định tiêu thụ cho nông dân. Điển hình như HTX Dịch vụ nông nghiệp Xuân Minh (xã Xuân Minh) hiện nay đã ký kết hợp đồng với doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm vùng lúa giống cho thành viên và người dân đạt từ 450 - 500 tấn hàng năm, với doanh thu đạt 10,5 tỷ đồng, lợi nhuận đạt 1,1 tỷ đồng.
Hỗ trợ điều kiện để HTX phát triển
Hiện nay, toàn tỉnh có 1.264 HTX trên tất cả các lĩnh vực hoạt động, trong đó có 789 HTX trong lĩnh vực nông nghiệp. Theo kết quả rà soát của Liên minh HTX tỉnh, hiện có gần 500/789 HTX nông nghiệp hoạt động sản xuất, kinh doanh hiệu quả, đạt doanh thu bình quân từ 1 tỷ đồng/năm trở lên. Trong đó, có hơn 1.200 lượt HTX tham gia vào một hoặc nhiều khâu trong các chuỗi sản xuất, liên kết tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp chủ lực.
Đáng chú ý, hoạt động của các HTX thể hiện tư duy đổi mới và sự năng động, góp phần không nhỏ trong thực hiện các tiêu chí nâng cao thu nhập, thay đổi diện mạo NTM trong giai đoạn hiện nay.
Theo ông Nguyễn Đình Tuấn, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Thanh Hóa, hiện doanh thu bình quân của HTX đạt 6,5 tỷ đồng/năm, tăng gấp 2 lần so với năm 2015. Thu nhập bình quân của thành viên trong HTX đạt 44 triệu đồng/năm và lợi nhuận bình quân của HTX đạt 238 triệu đồng/năm, tăng gấp 2,5 lần so với năm 2015.
Để nâng cao hiệu quả hoạt động, phát huy vai trò của các HTX trong mục tiêu xây dựng nông thôn, Liên minh HTX tỉnh đang phối hợp với các ngành, các cơ quan xây dựng, phát triển mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất; nhân rộng các mô hình cây ăn quả chất lượng cao, rau sạch, dịch vụ du lịch cộng đồng và tín dụng.
Đồng thời, Liên minh HTX sẽ tích cực tuyên truyền để các tầng lớp nhân dân hiểu và nắm vững được ý nghĩa, mục đích, vị trí, vai trò và tính tất yếu của kinh tế tập thể, từ đó thu hút ngày càng nhiều người dân tham gia; phối hợp với các sở, ngành, tham mưu cho tỉnh tiếp tục ban hành cơ chế, chính sách mới về hỗ trợ kinh tế tập thể, giúp các HTX có điều kiện phát triển vươn lên.
Cùng với đó, UBND tỉnh Thanh Hóa cũng ban hành kế hoạch thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm về chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới NTM thông minh. Để thực hiện hoàn thành các chỉ tiêu, UBND tỉnh yêu cầu Giám đốc các Sở, ngành, đơn vị cấp tỉnh được giao phụ trách tiêu chí NTM các cấp độ và mức độ theo chức năng, nhiệm vụ được giao, khẩn trương ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện và đánh giá kết quả các tiêu chí NTM ngành được giao phụ trách, nhất là những nội dung tiêu chí mới, khó như: cấp mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc sản phẩm chủ lực, ngành kinh tế chủ lực, các nội dung tiêu chí liên quan đến chuyển đổi số… Điều này cho thấy vai trò của HTX ngày càng trở nên quan trọng.
Minh Trang