“Chính sách xúc tiến công nghệ cho khu vực kinh tế hợp tác, HTX” là một trong những nội dung chính của hội thảo “Xúc tiến thương mại, công nghệ và thu hút vốn cho phát triển HTX Việt Nam”, diễn ra trong khuôn khổ Hội chợ Xúc tiến thương mại cho các HTX năm 2018, tổ chức ngày 18/5, tại Hà Nội.
Hỗ trợ toàn diện
Hiện nay, khu vực HTX đóng góp hơn 4% cho tăng trưởng GDP cả nước. Trong đó, các sản phẩm chính là các mặt hàng về nông sản như rau, củ, quả... thực phẩm chăn nuôi cung ứng cho thị trường, hàng thiết yếu cho đời sống xã hội, đóng góp lớn cho cân đối hàng hóa, ổn định kinh tế vĩ mô.
Thời gian qua, Chính phủ và các bộ, ngành, cấp ủy, chính quyền địa phương đã xác định triển khai ứng dụng CNC vào sản xuất, hoạt động của các HTX là mục tiêu mũi nhọn để thúc đẩy sự phát triển của mô hình HTX.
Trong đó, đặc biệt là ứng dụng CNC trong nông nghiệp giúp nông dân chủ động trong sản xuất, giảm sự lệ thuộc vào thời tiết và khí hậu, tiết kiệm các chi phí như: nước, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, tạo ra một lượng sản phẩm lớn, năng suất cao, chất lượng tốt và có thể cho ra đời các sản phẩm nông nghiệp trái vụ có giá bán cao hơn.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc từng cho biết, đẩy mạnh phát triển nông nghiệp CNC là một trong những định hướng và giải pháp thực hiện cơ cấu lại ngành nông nghiệp Việt Nam.
Do đó, Thủ tướng đã ban hành Nghị định số 55/2015/NĐ-CP về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn và đã dành gói tín dụng 100.000 tỷ đồng để hỗ trợ ứng dụng CNC vào sản xuất.
Chính phủ cũng mong muốn Bộ NN&PTNT đến năm 2020 sẽ phát triển 15.000 HTX và Liên hiệp HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả, trong đó tối thiểu có 1.500 HTX (10%) ứng dụng CNC vào sản xuất.
Thực tế, nhờ ứng dụng công nghệ vào sản xuất, kinh doanh, doanh thu bình quân của các HTX trong năm 2017 khoảng 10,3 tỷ đồng/HTX, trong khi con số này của HTX bình quân là chưa đến 1 tỷ đồng.
 |
|
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thăm một mô hình nông nghiệp CNC tại Bình Phước |
Gian nan phát triển
“Với việc ứng dụng CNC trong sản xuất nông nghiệp, khả năng đạt doanh thu 3 - 4 tỷ đồng/ha là khả thi, bây giờ chỉ còn thiếu hành động quyết liệt trong năm nay”, Thứ trưởng Trần Thanh Nam hồi đầu năm 2018 từng nhận định.
Dù đã đạt được những kết quả tích cực và nhận được sự ủng hộ của các cấp chính quyền, tuy nhiên, việc áp dụng các mô hình ứng dụng CNC trong sản xuất nông nghiệp của HTX vẫn đang còn rất nhiều gian nan.
Cụ thể, tính đến hết năm 2017, cả nước có 19.478 HTX đang hoạt động, trong đó có 11.668 HTX nông nghiệp, mới chỉ có 193 HTX nông nghiệp ứng dụng CNC, chiếm 1,6%. Trong đó, có 155 HTX trồng trọt, lâm nghiệp (chiếm 85,49%), 18 HTX chăn nuôi (chiếm 9,33%), 20 HTX thủy sản (chiếm 5,18%).
Các lĩnh vực sản xuất của HTX ứng dụng CNC phổ biến là sản xuất rau, trái cây, an toàn; sản xuất giống cây trồng; sản xuất hoa, làm nấm; chăn nuôi gà, lợn, bò sữa, nuôi trồng thủy sản; chế biến và bảo quản các sản phẩm nông nghiệp.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, như hàm lượng công nghệ chưa cao, rất ít các mô hình ứng dụng CNC đồng bộ; Liên kết chuyển giao CNC giữa HTX và doanh nghiệp trong chuỗi giá trị nông sản còn yếu; Hoạt động xúc tiến thương mại, tìm kiếm thị trường cho các sản phẩm nông sản CNC còn khá mờ nhạt…
Cùng với đó, việc thiếu quỹ đất tập trung để làm CNC, đất chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất dẫn đến HTX chưa yên tâm đầu tư, ứng dụng CNC vào sản xuất.
Đáng chú ý, chưa có thị trường công nghệ và thiếu các tổ chức, cá nhân làm tư vấn cho các HTX trong đầu tư ứng dụng CNC vào sản xuất. Trên thị trường, giá cả của các sản phẩm nông nghiệp áp dụng CNC hiện nay chênh lệch không nhiều so với các sản phẩm thông thường do khâu tiếp thị còn hạn chế, quản lý thị trường còn yếu kém; chưa khuyến khích được các HTX đầu tư CNC.
Điều này dẫn đến việc nhiều HTX nhận thức rằng nông nghiệp CNC cần sử dụng nguồn kinh phí lớn, công nghệ hiện đại…
Bên cạnh đó, cần có biện pháp giải vốn tín dụng để các HTX, nhất là các HTX có quy mô lớn, có thể ứng dụng nông nghiệp CNC vào sản xuất.
Chính phủ đã ban hành Chương trình phát triển nông nghiệp ứng dụng CNC nhưng việc áp dụng cho các HTX nông nghiệp còn hạn chế. Được biết, hiện chưa có HTX nào được vay từ gói hỗ trợ tín dụng 100.000 tỷ đồng.
Hồng Nhung
