Các HTX đã góp phần không nhỏ trong việc chuyển dịch lao động và tăng thu nhập cho đồng bào dân tộc Cơ Tu nơi đây ổn định cuộc sống, thoát nghèo và vươn lên làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.
Làm giàu từ nông nghiệp sạch
Tại HTX Nông nghiệp sinh thái Rừng Xanh Rau Sạch, xã Gari, cô gái Cơ Tu Cor Thị Nghệ cho hay, nhận thấy nông sản của bà con sản xuất ra như chuối, dứa… không ai thu mua, hoặc bán với giá rẻ nên nông sản thường hỏng.
![]() |
Được sự quan tâm của các cấp chính quyền, địa phương, nhiều hộ nông dân người Cơ Tu đã biết cách đầu tư phát triển các mô hình kinh tế, đặc biệt là mô hình kinh tế tập thể, HTX. |
Để khắc phục tình trạng "được mùa mất giá" và được sự khuyến khích, hỗ trợ của các cấp, các ngành, từ tháng 12/2021, chị Nghệ thành lập HTX Nông nghiệp sinh thái Rừng Xanh Rau Sạch do chị làm giám đốc để giúp bà con tiêu thụ nông sản sạch với 21 thành viên.
Theo chị Nghệ, bà con duy trì cách trồng truyền thống lâu nay để đảm bảo rau củ luôn sạch, nghĩa là không phân bón, thuốc trừ sâu. HTX đã đón nhiều đoàn cán bộ, các doanh nghiệp chuyên thực phẩm sạch lên thăm cách trồng trọt, chăm sóc, thu hoạch của bà con. “Họ cầm đất khen đất tốt, cầm quả dưa ăn không cần rửa, ai cũng hài lòng cả”, chị Nghệ nói.
HTX hiện đang trồng 2 ha cam bản địa, 1 ha táo mèo cùng rất nhiều rau củ quả khác trên những quả đồi, nương rẫy. Sắp tới đây sẽ trồng thêm dứa mật, mía, chuối…những mặt hàng được người dân miền xuôi ưa chuộng. Bà con từ đây đã có sinh kế, có thu nhập, có động lực để lao động.
Bên cạnh đó, sản phẩm của HTX Nông nghiệp sinh thái Rừng Xanh Rau Sạch luôn hưởng ứng và thường xuyên tham gia các "Phiên chợ hàng Việt", "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam", chương trình khởi nghiệp, góp phần chung tay xây dựng nông thôn mới diễn ra tại nhiều cấp khác nhau ở Quảng Nam và TP. Đà Nẵng. Thời gian qua, HTX còn tham gia nhiều hội chợ, ban đầu chủ yếu là quảng bá sản phẩm, lấy thu bù chi, nhiều lúc thâm chi hay hòa vốn, nhưng cái được nhất là giới thiệu các mặt hàng cùng văn hóa ẩm thực của đồng bào Cơ Tu vùng biên.
Chia sẻ những thành công ban đầu đó, nhưng chị Nghệ trăn trở: "Khởi nghiệp là một hành trình đầy gian lao đối với một phụ nữ Cơ Tu, ở địa bàn miền núi lại càng khó khăn hơn khi kinh doanh các mặt hàng có tính cồng kềnh, nặng nề và đường sá xa xôi nên chỉ có lòng nhiệt huyết và tình yêu quê hương mới theo nghề được. Song, chúng tôi luôn đảm bảo với người tiêu dùng về nguồn gốc, chất lượng, an toàn cho tất cả các sản phẩm”.
Có thể nói, đây là mô hình HTX tiêu thụ nông sản vùng cao của đồng bào Cơ Tu miền núi huyện Tây Giang. Từ đó đã mở ra một hướng mới cho đồng bào Cơ Tu ở các huyện miền núi Quảng Nam có cơ hội tiêu thụ sản phẩm sạch, an toàn, phát triển kinh tế, góp phần xóa đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống cho đồng bào dân tộc thiểu số vùng cao.
Cuộc sống 'bứt lên' nhờ dược liệu
Tại huyện biên giới Tây Giang, các sản phẩm như đẳng sâm, sâm ba kích, táo mèo, sa nhân... rất phong phú. Chính quyền huyện Tây Giang đã triển khai “Mô hình cây dược liệu liên kết theo chuỗi giá trị gắn với tiêu thụ sản phẩm” tại một số xã trên địa bàn.
![]() |
Các HTX đã góp phần xóa đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống cho đồng bào dân tộc thiểu số vùng cao. |
Để xây dựng, phát triển mô hình trồng cây dược liệu liên kết theo chuỗi giá trị, gắn với tiêu thụ sản phẩm, một số xã đã tập hợp nông dân, đồng bào Cơ Tu tham gia mô hình THT và HTX để sản xuất bền vững, giúp xóa đói giảm nghèo.
Sự ra đời HTX Nông lâm nghiệp Thiên Bình ở xã Lăng, là một điển hình trong việc phát triển loài cây dược liệu này. HTX Nông lâm nghiệp Thiên Bình với 11 thành viên, phần lớn là người Cơ Tu.
HTX có vườn ươm giống ba kích rộng 1.500 m2, có thể ươm tạo 400.000 cây giống ba kích tím mỗi năm. Để giúp bà con đỡ vất vả, tăng năng suất lao động, tăng giá trị kinh tế cho nông sản, HTX đã đầu tư mua sắm nhiều loại máy móc phục vụ việc sơ chế, rửa, sấy nông sản, máy ngâm ủ và lọc rượu ba kích, đẳng sâm.
Ông Nguyễn Bá Hiển, Giám đốc HTX Nông lâm nghiệp Thiên Bình, là người đã giúp đồng bào Cơ Tu ở huyện Tây Giang làm nông nghiệp “chuyên nghiệp” hơn. Năm 2021, đơn vị đã mở thêm 9 ha về trồng vùng nguyên liệu cây ba kích, xây dựng trang trại nuôi 39 con dê, 12 con bò, làm vườn rau lủi, rau dớn rộng 2 ha để “lấy ngắn nuôi dài”. HTX tạo việc làm tại chỗ cho 32 người Cơ Tu, lợi nhuận đạt hơn 300 triệu đồng/năm.
HTX Thiên Bình cũng tham gia chương trình OCOP với sản phẩm tâm huyết là “Cao ba kích” đã đạt chứng nhận 4 sao. HTX cũng xây dựng trung tâm nuôi cấy quy mô lớn để bảo tồn, phát triển hàng hóa dược liệu chính, giải quyết việc làm cho hơn 100 lao động người Cơ Tu. Hoàn thiện hệ thống sản xuất mặt hàng nông sản sẵn có để đăng ký OCOP, xây dựng vườn dược liệu tập trung 50 ha, kết hợp du lịch trải nghiệm dược liệu.
Ông Nguyễn Văn Lượm, Chủ tịch UBND huyện Tây Giang chia sẻ, huyện Tây Giang đã có đề án phát triển vùng trồng nguyên liệu đẳng sâm lên hơn 3.000ha theo đề án phát triển cây dược liệu. Do đó, huyện đang kêu gọi các nhà đầu tư cùng địa phương phát triển vùng dược liệu quý, tạo đầu ra cho sản phẩm đẳng sâm ổn định, giúp người dân xóa đói, giảm nghèo.
Phạm Trang