Với 240ha diện tích đất nông nghiệp, trong đó 120ha trồng chuối, xã Vân Nam là địa phương có diện tích trồng chuối lớn nhất huyện Phúc Thọ. Vào vụ chuối tết, thương lái khắp nơi đổ về “xếp chỗ” mua sỉ cả vườn với giá 250.000 – 400.000/buồng, những chiếc ô tô tải, xe máy nườm nượp chở những buồng chuối xanh rì, đẫy quả, tiêu thụ rộng rãi các tỉnh miền Bắc.
Chuối tiêu hồng – “cây làm giàu” của xã
Ở tuổi 64, sức khỏe của bà Doãn Thị Thịnh không được tốt như trước, bà không làm được công việc nặng. Ngoài việc đưa đón cháu đi học, bà tranh thủ thời gian ra chăm sóc vườn chuối, kiếm thêm thu nhập cho gia đình. Trồng chuối đỡ vất vả hơn chăn nuôi, mỗi tháng bà chỉ cần cắt tàu chuối già 3 – 4 lần, bón phân hữu cơ 2 lần.
"Nhờ “dầm mưa dãi nắng” với cây chuối gần 10 năm, gia đình tôi đã “đổi đời”, chuyển từ ngôi nhà ngói cũ sang nhà hai tầng rộng rãi, khang trang, sắm sửa đầy đủ điều hòa, tủ lạnh", bà Thịnh hồ hởi nói.
 |
|
Trung bình mỗi ngày gia đình ông Dũng thu hoạch 5 – 10 buồng chuối để cung cấp cho thị trường |
Kinh tế gia đình ông Đào Ngọc Anh cũng phất lên nhờ việc thu mua, cung cấp chuối cho các trường học, đình, chùa và các chợ đầu mối khu vực Hà Nội. Gia đình tậu ngay chiếc xe tải 300 triệu để tiện việc chuyên chở hàng hóa. Vào vụ chuối Tết, mỗi ngày gia đình ông giao cho khách 3 - tấn chuối. “Chỉ một vụ chuối là lãi ngay được chiếc xe tải”, ông Anh cho biết.
Ông Bùi Ánh Dũng, Phó Giám đốc, HTX nông nghiệp Vân Nam cho biết, trước năm 2012, xã Vân Nam chủ yếu trồng ngô và lúa. Sau khi dồn điền đổi thừa, HTX trồng thí điểm 2ha chuối tiêu hồng và nhận thấy hiệu quả kinh tế cao nên vận động người dân mở rộng diện tích trồng.
 |
|
Buồng chuối non được chăm sóc kỹ lưỡng trước khi bán ra thị trường |
“Cây chuối tiêu hồng đóng vai trò là cây trồng chính, “cây làm giàu” của xã Vân Nam, giúp nâng cao đời sống và tạo doanh thu từ 120 – 140 triệu/ha. Từ khi chuyển sang trồng chuối, đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt, các gia đình đều có nhà cao cửa rộng, cho con cái học hành đầy đủ”, ông Dũng nói.
Nhận thấy cây chuối dễ trồng và chăm sóc hơn các loại cây khác, HTX còn hướng đến giải quyết việc làm cho lao động nhàn rỗi tại địa phương. Ban lãnh đạo HTX đến tham quan và học hỏi từ nhiều mô hình tiêu biểu, đưa giống chuối sạch về, hướng dẫn kỹ thuật, thu mua và bao tiêu sản phẩm cho bà con.
Ba điểm cốt lõi làm nên thương hiệu chuối sạch
Chuối tiêu hồng Vân Nam nổi tiếng khắp vùng với đặc thù: quả chắc, vị ngọt đậm, mùi thơm nhẹ, thanh. Theo ông Đào Ngọc Anh, hộ trồng chuối lâu năm tiết lộ 3 điểm cốt lõi làm nên thương hiệu chuối Vân Nam: đất sạch, giống sạch, cách rấm sạch.
 |
|
Diện tích trồng chuối ở xã Vân Nam đang ngày một mở rộng |
Đất trồng phù hợp để trồng chuối là đất cát pha thịt nhẹ có độ ổn định ở mức pH 6 – 6.5, không nhiễm kim loại nặng và tồn dư hóa chất. Được “ăn” dưỡng chất từ phù sa sông Hồng, vựa chuối của HTX tươi non mơn mởn, buồng chuối sai trĩu, quả to và căng đẫy đà.
Về kỹ thuật trồng, người dân Vân Nam chủ yếu dùng hình thức tách chồi và chọn những cây sừng bò - cây sạch bệnh, to khỏe, chiều cao khoảng 60cm, lá xanh. Vào thời điểm cây chuẩn bị ra hoa, người dân dùng phân chuồng ủ mục bón vào gốc cây để cung cấp dinh dưỡng cho quả to đều.
Buồng chuối ra được 20 ngày, người dân tiến hành bọc buồng, một đầu buộc kín vào cuống buồng, đầu bên dưới để hở. Điều này không chỉ giúp che sương lạnh, tránh gió Đông Bắc làm thâm quả mà còn hạn chế côn trùng châm đốt quả.
Sau khi thu hoạch, buồng chuối được dựng 4 - 5 ngày cho ráo nhựa, xuống quả. Sau đó, người dân cho xuống hầm rấm chuối bằng hương. Mùa hè rấm một ngày một đêm, mùa đông hai ngày một đêm, nhờ hơi nóng của hương giúp chuối chín vàng ươm, vỏ đẹp mỡ màng.
 |
|
Ba điểm cốt lõi làm nên thương hiệu chuối Vân Nam: đất sạch, giống sạch, cách rấm sạch. |
HTX nhận thấy trong điều kiện bảo quản thường, chuối có thể bị nhiễm các loại vi trùng, nấm mốc, làm khô héo, sẫm màu, thối cuống và thịt quả. Do đó, cuối năm 2019, HTX đầu tư 150 triệu xây dựng hệ thống kho lạnh, có thể bảo quản được 5 tấn chuối. Ứng dụng công nghệ hiện đại trong khâu bảo quản giúp các thành viên HTX yên tâm gia tăng sản xuất, sản phẩm chuối đưa ra thị trường ngon ngọt, đẹp mã đúng chuẩn Vân Nam.
Ông Doãn Văn Thắng, Giám đốc HTX nông nghiệp Vân Nam cho biết: HTX xác định cây chuối là mũi nhọn kinh tế của vùng. HTX mong muốn chính quyền địa phương có thể hỗ trợ vốn để HTX tiếp tục đưa công nghệ hiện đại vào bảo quản, chế biến các sản phẩm chuối sấy dẻo, chuối sấy lạnh. Đây chính là giải pháp hiệu quả để tháo gỡ những khó khăn về đầu ra sản phẩm, mở rộng thị trường và nâng cao giá trị nông sản.
Sản phẩm chuối Vân Nam được Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học Công nghệ công nhận nhãn hiệu tập thể, mở ra một hướng đi mới cho việc nhân rộng cây chuối thành cây ăn quả chủ lực, góp phần phát triển kinh tế - xã hội huyện Phúc Thọ.
Xuân Mai
