Chủ trương liên kết sản xuất trong ngành nông nghiệp được Sở NN&PTNT Quảng Nam triển khai trong nhiều năm qua. Đến thời điểm này đã có hơn 30 công ty liên kết với nông dân Quảng Nam, cung ứng giống để nông hộ sản xuất lúa giống trên tổng diện tích khoảng 6.000 ha rồi bao tiêu sản phẩm. Trong đó, diện tích canh tác lúa lai F1 chiếm 80%, còn lại là lúa thuần.
Những thành quả
Ông Lê Muộn - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, cho rằng liên kết sản xuất giống lúa lai thu được năng suất trung bình hơn 3 tấn/ha, giúp nông hộ thu lãi hơn 1,5 lần so với canh tác lúa truyền thống.
Từ vài mô hình trình diễn, đến nay toàn tỉnh có khoảng 150 cánh đồng mẫu lớn sản xuất lúa giống. Ở các xã xây dựng nông thôn mới, người nông dân liên kết sản xuất lúa giống thu được giá trị kinh tế hơn 30% so với trước.
“Có xảy ra một số ít trục trặc, nhưng nhìn chung liên kết sản xuất lúa giống trên địa bàn tỉnh ổn định. Từ chỗ sơ khai, đến nay Quảng Nam đã trở thành một trong những trung tâm sản xuất lúa giống hàng hóa lớn với sự tham gia của hầu hết DN đi đầu ở lĩnh vực này trên phạm vi cả nước”, ông Lê Muộn nói.
Cũng trên lĩnh vực trồng trọt, Quảng Nam đang xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi. Có thể kể đến rau sạch Mỹ Hưng (xã Bình Triều, Thăng Bình), rau sạch Bàu Tròn (xã Đại An, Đại Lộc), rau Trà Quế (xã Cẩm Hà, Tp.Hội An), rau sạch Trường Xuân (Tp.Tam Kỳ). Các mô hình nói trên đều triển khai trồng trọt theo hướng VietGAP.
Ông Lê Trọng Quốc - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Nông nghiệp Đại An, cho biết đến thời điểm này, gần 50ha đất canh tác các loại rau quả ở ven sông Quảng Huế đều phát triển tốt. Diện tích trồng rau quả này đều được HTX liên kết với các DN để bao tiêu đầu ra cho sản phẩm.
“Chúng tôi đang liên hệ với nhiều cấp, ngành của huyện, tỉnh để tìm cách vay vốn của các tổ chức tín dụng, đầu tư lớn cho sản xuất. Chuỗi cung ứng sản phẩm được sản xuất khép kín sẽ tiếp tục nâng cao giá trị kinh tế thu được trên một đơn vị diện tích canh tác”, ông Quốc nói.
 |
|
Chuỗi rau sạch của tỉnh đã có thành công bước đầu nhờ đưa vào siêu thị |
Cần cú hích mới
Theo Sở NN&PTNT, liên kết sản xuất theo chuỗi là vận động nội tại của ngành nông nghiệp, nếu không thực hiện, người nông dân sẽ bị... bỏ rơi trong nền kinh tế thị trường. Thành công bước đầu trong liên kết sản xuất là đáng ghi nhận, nhưng tựu trung vẫn chỉ là liên kết ngang.
Thực chất của liên kết ngang mới chỉ là sản xuất theo... gia công. Nghĩa là DN đặt hàng, cung ứng giống còn người nông dân chỉ thực hiện canh tác, sản xuất rồi DN đến thu mua khi đến hẹn. Với cách hợp tác này, nông dân rất bị động, thực tế không ít hợp đồng liên kết lỏng lẻo khiến nông hộ chịu thiệt.
Ông Lê Muộn cho rằng chính bản thân nông dân riêng lẻ không thể kết nối rồi phối hợp với DN để liên kết sản xuất mà mô hình này bắt buộc phải được thông qua HTX hay chí ít là THT.
Trong khi đó, dù được khuyến khích với rất nhiều cơ chế, hỗ trợ nhưng phần đông HTX trên địa bàn vẫn còn nhỏ lẻ, hoạt động manh mún.
“Cái khó nhất trong liên kết sản xuất ngành nông nghiệp qua KTHT là HTX hay THT là không đủ điều kiện pháp lý để vay vốn của các tổ chức tín dụng, đầu tư lớn cho sản xuất hàng hóa. Vì đất đai hay cơ ngơi không phải do họ tự làm ra mà do Nhà nước cấp nên không thể thế chấp vay vốn. HTX cũng cần luồng gió mới vì thế hệ trẻ vốn năng động, giàu sức sáng tạo lại không mặn mà tham gia HTX”, ông Lê Muộn nói.
Ông Lê Muộn cho rằng muốn tái cơ cấu ngành nông nghiệp đúng định hướng thì nhất thiết phải thực hiện hiệu quả liên kết sản xuất theo chuỗi. Muốn vậy, bắt buộc phải nâng cao vai trò hoạt động của KTHT.
Quang Việt
