Mô hình sản xuất của HTX Hồ tiêu Đắk RMoan (xã Đắk RMoan, thị xã Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông) là ví dụ điển hình khi không những giúp nông dân thay đổi tư duy sản xuất, mà còn góp phần nâng cao giá trị sản phẩm hồ tiêu trên thị trường trong nước và quốc tế.
HTX Hồ tiêu Đắk R Moan có 8 thành viên, sản xuất theo hướng hữu cơ trên diện tích 17 ha.
Làm cỏ tối thiểu
Theo Ban giám đốc HTX, phương pháp trồng tiêu hữu cơ đang thể hiện rõ ưu thế vượt trội. Đặc biệt trong bối cảnh nhiều vườn tiêu đổ bệnh, không ít nông dân đã phải phá bỏ tiêu để trồng cây ăn trái ngắn ngày khác, trồng tiêu hữu cơ là con đường tất yếu nếu muốn phát triển bền vững.
Điều dễ nhận thấy là khi trồng tiêu, HTX đã thực hiện nghiêm túc các yêu cầu về môi trường nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm cũng như sức khỏe cho con người.
Trong đó, trồng cỏ và để cỏ lớn trong vườn là biện pháp mà HTX đang làm. HTX áp dụng phương pháp làm cỏ tối thiểu, chỉ làm cỏ sạch xung quanh gốc tiêu, còn ở những vị trí khác như: cỏ giữa hai cây tiêu hoặc giữa hai hàng tiêu HTX dùng liềm hoặc máy cắt cỏ để cắt ngắn.
Việc áp dụng kỹ thuật làm cỏ tối thiểu của HTX làm cho đất không bị xói mòn và ngăn ngừa, giúp không bị nhiễm bệnh nấm từ đất bắn lên cây vào mùa mưa. Đồng thời, phần cỏ sau khi hoai mục sẽ cung cấp thêm dinh dưỡng cho đất trồng tiêu, giúp cây tiêu phát triển bền vững và ổn định.
Để cỏ trong vườn, vào mùa mưa diện tích trồng tiêu của HTX có nước thấm tốt, không bị cuốn trôi đất và dinh dưỡng, hệ vi sinh phát triển mạnh hơn. Vào mùa nắng, cỏ che nắng giúp lượng nước thất thoát giảm. Rễ cỏ len lỏi xuống đất giúp đất dễ thở và rễ tiêu sống tốt hơn.
Theo ông Đặng Tiến Thành - Giám đốc HTX, nếu vườn nào xịt thuốc diệt cỏ cả vườn thì cây tiêu rất hay bị bệnh, nên phải sử dụng nhiều thuốc BVTV độc hại. Việc áp dụng kỹ thuật làm cỏ tối thiểu giúp HTX ít phải sử dụng thuốc BVTV trị bệnh cho cây tiêu vì cây luôn khỏe mạnh, sức đề kháng cao.
Phát triển theo hướng sinh thái
Việc trồng cỏ trong vườn tiêu còn giúp tăng tỷ lệ đậu trái. Vì đối với hồ tiêu, khi độ ẩm không khí đạt 70 - 80% sẽ tạo thuận lợi để tiêu thụ phấn tốt. Nếu vườn không trồng cỏ, việc tán xạ ánh sáng trực tiếp lên cây tiêu rất mạnh khiến việc thụ phấn kém và rụng trái nhiều.
Hiện nay, những cây tiêu hữu cơ của HTX được trồng bên cây trụ sống (keo dậu, muồng đen) chứ không phải trên trụ gỗ không rõ nguồn gốc xuất xứ được mua đi bán lại từ nhiều vườn tiêu khác, trong đó không ngoại trừ từ những vườn tiêu đã nhiễm bệnh.
Việc HTX trồng tiêu trên cây trụ sống tạo điều kiện sinh thái phù hợp, cho phép kéo dài thời gian khai thác vườn tiêu, hạn chế được các bệnh nguy hiểm và có thể giảm bớt chi phí đầu tư ban đầu.
Trồng theo phương pháp hữu cơ, những vườn tiêu của HTX luôn giàu sức sống và cho năng suất đạt hơn 20 tấn, lợi nhuận khoảng 700 triệu đồng. Hiện tại, HTX đã ký hợp đồng bao tiêu đầu ra với công ty CP Bách Sinh.
Với chất lượng bảo đảm, tiêu của HTX được công ty thu mua với giá cao hơn thị trường 3.000 đồng/kg. Ngoài ra, HTX cũng được công ty này hỗ trợ phát triển vùng nguyên liệu gắn với địa chỉ trên google maps.
Chỉ cần vào khu vực Đắk RMoan trên google maps, những vườn tiêu của HTX đều xuất hiện, giúp HTX dễ dàng phát triển và thu hút doanh nghiệp đến liên kết đầu tư.
Với quy trình sản xuất và đầu ra thuận lợi, trong HTX đã có một vài thành viên phát triển lên trồng tiêu sinh thái. Theo Ban giám đốc HTX, trồng tiêu sinh thái yêu cầu cao hơn nhưng giá trị kinh tế và môi trường vì thế cũng tăng theo.
Phát triển trồng tiêu theo hướng sinh thái tuy đầu tư cao hơn nhưng không phải dùng thuốc bảo vệ thực vật. Đây cũng là cách thu hút khách du lịch và đáp ứng những tiêu chuẩn của thị trường khó tính.
Như Yến
