Mới đây, hội thảo triển khai dự án “Tăng cường vai trò của Liên minh HTX Việt Nam trong Chương trình quản lý rừng bền vững (QLRBV) và Chứng chỉ rừng (CCR)” được tổ chức tại Hà Nội đã cho thấy, rừng gắn liền với sự phát triển kinh tế và các mục tiêu quốc gia. Phát triển rừng bền vững là sự sống còn không chỉ riêng của nước ta.
Vai trò quan trọng
Tại hội thảo, các chuyên gia cho rằng Đề án thực hiện QLRBV và CCR đã được Chính phủ quan tâm và thực hiện ở một số địa phương (Thừa Thiên Huế, Phú Yên, Quảng Ngãi, Yên Bái, Hà Giang…). Muốn phát triển và thực hiện thành công đề án này, trong giai đoạn 2017 - 2020, cần có sự vào cuộc và cố gắng của nhiều cấp ngành, cũng như người dân trên cả nước.
Mục tiêu khi thực hiện đề án là thực hiện quản lý và sử dụng bền vững tài nguyên rừng, bảo tồn đa dạng sinh học và các giá trị dịch vụ môi trường rừng, thúc đẩy cấp CCR ở Việt Nam nhằm đáp ứng các các yêu cầu của thị trường trong nước và thế giới, qua đó, góp phần nâng cao giá trị gia tăng ngành lâm nghiệp.
Đến năm 2020, trên cả nước có ít nhất 500.000 ha rừng sản xuất được cấp CCR bền vững, trong đó có 350.000 ha rừng trồng và 150.000 ha rừng tự nhiên.
Theo Ts. Nguyễn Đắc Thắng - Phó Chủ tịch Thường trực Liên minh HTX Việt Nam, hiện nay, trên cả nước có 10.000 HTX, tổ hợp tác (THT) lâm nghiệp và hoạt động liên quan đến lâm nghiệp, không chỉ cho thấy tiềm năng của rừng mà còn cho thấy sự cần thiết của việc QLRBV, tạo quy trình sản xuất đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.
|
Rừng cũng phải “sạch” và đạt các tiêu chuẩn chung
QLRBV và CCR có vai trò quan trọng khi nước ta đang trong thời kỳ hội nhập. CCR là điều kiện cần và đủ để đáp ứng yêu cầu của thị trường. Đạt CCR không phải là để gỗ bán được giá cao hơn, để bảo đảm góp phần phát triển kinh tế bền vững, môi trường bền vững, xã hội bền vững.
Ông Lê Văn Bách - Vụ Phát triển sản xuất lâm nghiệp Việt Nam, cho rằng: “Sân chơi hội nhập là sân chơi chung, nên có những ràng buộc chung. Chúng ta muốn được chấp nhận và thành công trong sân chơi ấy, thì phải có CCR. Nói cách khác, chúng ta đang trồng rau sạch, sản xuất thịt sạch theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, Organic… thì rừng cũng phải “sạch” và đạt các tiêu chuẩn chung”.
Lợi ích người trồng rừng
Theo Ts. Nguyễn Đắc Thắng, muốn thực hiện được đề án về QLRBV và CCR, cần phải xác định được những lợi ích của dân - người trực tiếp sản xuất, để họ thấy BVRBV là việc như cơm ăn nước uống hàng ngày.
Hiện nay, quy mô sản xuất rừng của các hộ dân còn rất nhỏ (3 - 5ha), nếu sản xuất độc lập thì không thể phát triển. Vì vậy, cần có các HTX, THT và thậm chí là liên kết các HTX với HTX, HTX với DN để nâng cao chất lượng và năng suất.
Chúng ta không nên trông chờ vào các nguồn hỗ trợ, mà phải chủ động và đa dạng các nguồn hỗ trợ (từ Nhà nước, DN, các chủ rừng…) đồng thời tích cực chuyển giao KH-KT bằng cách liên kết các tổ chức nghiên cứu, quản lý chặt chẽ và chuyển giao các giống mới đến tận tay người dân.
Để làm được những điều trên, vai trò của Liên minh HTX Việt Nam là vô cùng quan trọng, khi đứng ra làm cầu nối liên kết người dân với người dân trong HTX và liên kết HTX, THT với DN để bảo đảm đầu ra, thực hiện thành công tái cơ cấu theo chuỗi.
Ông Richard Laity - Tổ chức cấp Chứng chỉ lâm nghiệp - rừng phụ trách khu vực Đông Nam Á, cho biết: “Việt Nam đặt mục tiêu thu nhập bình quân đầu người là 7,8 tỷ USD vào năm 2020. Để phát triển lâm nghiệp bền vững, Việt Nam phải tìm ra những HTX , THT tiêu biểu, phù hợp để thực hiện trước, sau đó tiến hành nhân rộng. Tôi thấy ở một số địa phương như Thừa Thiên Huế, Quảng Ngãi, Phú Yên… các Liên minh HTX tỉnh đã giúp đỡ các HTX và THT rất nhiệt tình và ở những địa phương này đã thực hiện tốt vấn đề QLRBV và cấp CCR”.
Bên cạnh phát triển sản xuất gỗ, Liên minh HTX Việt Nam và các Liên minh HTX tỉnh phải hướng dẫn cụ thể cho các HTX, đưa ra phương pháp sản xuất thích hợp, có thể trồng xen các loại cây ngắn ngày để tăng thu nhập cho người dân và tạo vòng quay sản xuất, vì thời gian cho một lần thu hoạch rừng là không ngắn.
Ts. Nguyễn Đắc Thắng cũng cho rằng: “Để thực hiện tốt, chúng ta cần thông qua các HTX để cập nhật thông tin một cách chính xác. Các tổ chức cần phối hợp với cơ quan chức năng (Bộ NN&PTNT, Chính phủ…) để sản phẩm rừng phải gắn liền với lợi ích của người dân nói chung, các thành viên trong HTX, THT nói riêng, để từ đó từng bước hòa nhập quốc tế”.
Như Yến
