Mít sẽ được cắt đầu và bôi vôi tại vườn để kiểm tra xem có bị xơ đen hay không (Ảnh: Internet) |
Trên thị trường hiện nay, mít Thái và mít nghệ là hai loại phổ biến. So với mít truyền thống của Việt Nam, hai giống mít này cho năng suất cao hơn, ít nhựa, khi chín không bị chảy nước nên dễ vận chuyển và thuận tiện cho việc cắt miếng bán lẻ.
Cắt đầu để kiểm tra
Theo phương pháp truyền thống, khi mít già nhưng chưa đạt độ chín như mong muốn, mọi người thường dùng phương pháp phơi nắng, đóng cọc hay rắc muối vào cuống. Nhưng đó là cách làm với số lượng ít. Hiện nay, những nhà vườn trồng với diện tích lớn thì cách thu hoạch cũng khác. Mít trước khi đưa ra thị trường đã được cắt đầu và bôi lên đó một thứ bột màu trắng. Điều này đã làm người tiêu dùng phân vân, e ngại không dám mua.
Để làm rõ vấn đề này, ông Nguyễn Viết Vị, Giám đốc HTX Thương mại dịch vụ Phước Thiện (Bình Phước) người từng học chuyên ngành nông nghiệp và gắn bó với cây mít trồng theo phương pháp VietGAP và hữu cơ, cho biết nhược điểm của hai loại mít nghệ và mít Thái là hay bị chỉ xơ đen. Tỷ lệ quả bị xơ đen phụ thuộc vào cách thức và kỹ thuật chăm sóc của nhà vườn.
“Khi thu mua, người ta sẽ cắt một góc vuông trên đầu để kiểm tra bên trong có bị xơ đen hay không. Trái nào bị xơ đen thì sẽ lép múi, nhanh hỏng và không có vị ngọt thơm đặc trưng. Mít bị xơ đen sẽ bị loại bỏ hoặc chuyển sang hàng dạt, bán rất rẻ. Nhà vườn nào không nắm vững kỹ thuật, mít bị xơ đen nhiều thì coi như lỗ vốn”- ông Nguyễn Viết Vị cho biết.
Theo các chuyên gia nông nghiệp, người nào làm nghề lâu năm có thể nhận biết mít có bị xơ đen hay không bằng mắt thường như quả có tròn đều không, gai có dày hay mỏng... nhưng đó chỉ là cách nhận biết thông thường, không bảo đảm 100% nên phương pháp cắt đầu là tối ưu nhất hiện nay.
Ngoài ra, cắt đầu cũng là để kiểm tra trái mít đó đã đủ tuổi thu hoạch hay chưa, múi còn trắng hay đã đạt màu phù hợp... Việc này giúp quá trình vận chuyển thuận lợi hơn, nếu non quá, mít sẽ không thể chín trước khi đến tay người tiêu dùng.
Còn lý giải về lớp bột màu trắng trên vết cắt của mít, ông Vị cho biết do vết cắt rất dễ làm mít bị thối, ảnh hưởng đến quá trình chín và vận chuyển nên người mua phải bôi vôi vào để hạn chế tình trạng trên. Vôi dùng trong trường hợp này là vôi ăn trầu thì không gây hại đến sức khỏe. Phần mặt tiếp xúc với vôi sẽ được cắt bỏ khi ăn.
Là người tiêu dùng thông thái
Bên cạnh vấn đề mít bị cắt đầu, bôi vôi, người dân cũng lo lắng tình trạng mít như vậy liệu có bị tiêm thuốc bảo quản hay thuốc kích chín? Về vấn đề này, ông Nguyễn Đăng Nghĩa, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và tư vấn nông nghiệp nhiệt đới, cho biết nếu muốn sử dụng hóa chất thì không nhất thiết phải cắt đầu vì họ có thể thực hiện bằng các cách đơn giản hơn như tiêm hoặc bôi thuốc lên cuống mà không bị phát hiện.
Tuy nhiên trên thực tế, vẫn có tình trạng dùng thuốc để kích chín vì trong ngành chế biến, không ai có thể chờ từng trái chín rồi mới xuất đưa vào sản xuất, nhất là các loại khó chín đồng loạt như mít.
Vị đại diện Trung tâm nghiên cứu và tư vấn nông nghiệp nhiệt đới cho biết nếu người dân dùng ethephon để làm chín mít và trái cây thì không quá đáng ngại vì đây là chất thuộc nhóm chất điều hòa sinh trưởng, có dinh dưỡng, chứ hoàn toàn không phải là thuốc bảo vệ thực vật. Chất này nếu vào cơ thể con người với liều lượng mỗi ngày không vượt quá 0,05 mg/kg cân nặng vẫn an toàn.
Tuy nhiên, hiện nay, nhiều người không rõ tính năng, thành phần của chất này hoặc mua những loại thuốc thúc chín trái cây không bảo đảm chất lượng trên thị trường, sau đó sử dụng với liều lượng vô tội vạ nên xảy ra tình trạng dư lượng thuốc trong trái cây. Khi ăn tươi và sử dụng hàng ngày sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe.
Đối với những nhà vườn, HTX sản xuất uy tín, thực hiện theo đúng quy trình sản xuất sạch thì ngay cả khâu thu mua cũng đều được kiểm soát chặt chẽ đến khi đưa vào chế biến, xuất khẩu hay vào trong các siêu thị, cửa hàng nông sản sạch. Nhưng vẫn còn không ít nhà vườn sản xuất tự do, bán sản phẩm cho thương lái nên quá trình mít từ tay thương lái đến tay người tiêu dùng không được kiểm soát, rất khó bảo đảm chất lượng sản phẩm.
Chính vì vậy, để bảo đảm an toàn, người tiêu dùng nên mua mít cũng như các loại trái cây ở những địa chỉ uy tín. Vì ngay cả việc sử dụng vôi để phủ lên vết cắt cũng cần phải bảo đảm là vôi tinh khiết dùng cho thực phẩm và dùng với liều lượng nhất định, chứ không phải các loại vôi công nghiệp, vôi xây dựng.
Huyền Trang