Theo thống kê, Phú Lộc hiện nay đang có hơn 200 hộ làm nghề sản xuất và kinh doanh rượu. Kết quả quan trắc cho thấy Phú Lộc là một trong những làng nghề có mức độ ô nhiễm môi trường nước nghiêm trọng nhất trên địa bàn tỉnh Hải Dương với các thông số TSS, COD, BOD5, N-NH3... đều vượt quy chuẩn cho phép nhiều lần.
Ám ảnh vì ô nhiễm
Khảo sát trên địa bàn làng nghề Phú Lộc, 100% các hộ làm nghề chưa có hệ thống xử lý thải đạt chuẩn. Phần lớn lượng chất thải được thải trực tiếp ra môi trường, đổ thẳng xuống ao, hồ, tràn ra các khu ruộng… mà không qua bất kỳ một khâu xử lý nào.
Ông Nguyễn Văn Tiển - Chủ tịch xã Cẩm Vũ, cho biết: “Tình trạng ô nhiễm môi trường luôn là vấn đề nan giải của địa phương. Để khắc phục tình trạng này, một hệ thống kênh, mương thoát nước đã được đầu tư, xây dựng hoàn chỉnh. Hệ thống thoát nước mới giúp giải quyết tình trạng ùn ứ, ngập lụt trong mùa mưa, nhưng chưa thể giải quyết triệt để tình trạng ô nhiễm”.
Ô nhiễm không được giải quyết triệt để đang “bức tử” nhiều khu ruộng ở Phú Lộc. “Nước thải tràn ra ruộng khiến các khu ruộng bị ô nhiễm nặng, không thể cấy lúa. Tại một số ruộng khi cấy thì lúa bị lốp vì quá tốt, không thể làm đòng, cho hạt. Nhiều nhà phải chuyển sang trồng rau để nuôi lợn, thậm chí là bỏ hoang ruộng”, ông Long, một người dân thôn Phú Lộc chia sẻ.
Ngoài ra, nước thải theo kênh mương thải thẳng ra kênh trung thủy nông chảy qua làng gây ô nhiễm, bốc mùi khó chịu, nước kênh luôn trong tình trạng đen ngòm. Con kênh trở thành nỗi ám ảnh của người dân địa phương, đặc biệt là những hộ dân sống xung quanh.
Bên cạnh đó, lượng chất thải từ hoạt động nuôi lợn (nghề kèm theo nghề nấu rượu) cũng gây ô nhiễm nghiêm trọng. Bình quân mỗi hộ nấu rượu thường nuôi từ 5 đến 20 con lợn, nghĩa là với hơn 200 hộ nấu rượu, số lượng lợn có thể lên tới hàng nghìn con, lượng chất thải khổng lồ từ đây càng khiến cho hệ thống thoát thải trở nên quá tải.
|
Hiệu quả kinh tế cao, nhưng nghề rượu cũng gây hệ lụy nghiêm trọng cho môi trường
Tìm hướng đi bền vững
Ông Vũ Đình An - Trưởng thôn Phú Lộc, chia sẻ: “Nghề sản xuất và kinh doanh rượu đem lại thu nhập cao cho người dân làm nghề. Trung bình mỗi hộ sản xuất 10 - 30 lít rượu/ngày. Đặc biệt, trong khoảng thời gian cao điểm từ tháng 10 năm trước đến tháng 3 năm sau, khối lượng tăng lên gấp 2 - 3 lần. Thu nhập bình quân cho mỗi gia đình vào khoảng 50 - 70 triệu đồng/năm. Bã rượu được tận dụng để phát triển chăn nuôi cũng đem lại nguồn thu nhập đáng kể”.
Những lợi ích về kinh tế khiến người dân làm nghề bỏ quên vấn đề ô nhiễm môi trường. Nếu không được quan tâm hơn, ô nhiễm sẽ gây ra những hệ lụy khôn lường, đe dọa sức khỏe người dân và sự phát triển bền vững của làng nghề.
Theo ông Nguyễn Văn Tiển: “Địa phương đang triển khai nhân rộng mô hình hầm khí biogas tại các hộ gia đình để xử lý triệt để lượng chất thải từ chăn nuôi lợn, đồng thời, tiếp tục nâng cấp hệ thống kênh, mương trong khu vực. Chúng tôi cũng vận động người dân đầu tư kỹ thuật, áp dụng các công nghệ mới, nâng cao ý thức hơn trong việc giữ gìn vệ sinh môi trường”.
Ngoài mục tiêu giảm ô nhiễm môi trường, những kế hoạch để nâng cao chất lượng và phát triển thương hiệu rượu Phú Lộc cũng được các cấp chính quyền tỉnh Hải Dương đưa ra. Đầu tiên là lựa chọn và nâng cao chất lượng men để tăng chất lượng rượu. Sau đó là áp dụng khoa học công nghệ như công nghệ chưng cất tiên tiến và “lão hóa” rượu (ủ rượu trong vòng 6 tháng trước khi bán) để giảm độc tố trong rượu.
Những kế hoạch để nâng cao thương hiệu, tìm kiếm và mở rộng hơn thị trường được chú trọng đầu tư. Công tác nghiên cứu, thiết kế, sản xuất bao bì đựng rượu có mẫu mã đẹp, đáp ứng yêu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu cũng đang được quan tâm hơn.
Rõ ràng, để có được sự phát triển bền vững, ngoài việc đảm bảo đời sống kinh tế, những yếu tố về con người, môi trường cũng cần được đặc biệt quan tâm. “Chúng tôi mong muốn sẽ nhân được quan tâm nhiều hơn từ các cấp để có thể phát triển tốt đồng thời cả về kinh tế và an sinh. Tuy nhiên, để công việc được hiệu quả, chúng tôi rất cần sự ủng hộ của người dân làm nghề. Sự quan tâm của chính quyền và sự ủng hộ của người dân sẽ là cơ sở để làng nghề Phú Lộc ngày càng phát triển”, ông Tiển nói.
Văn Hiến
