Không có hợp đồng lao động, đương nhiên vấn đề ATLĐ khó có cơ hội đặt ra |
Nhiều năm qua, đa số NLĐ và người sử dụng lao động (SDLĐ) tại các làng nghề ở Hà Nội nói riêng, khu vực nông thôn nói chung còn thờ ơ với vấn đề ATLĐ, dẫn tới nhiều hệ lụy, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, tính mạng, tài sản của NLĐ và chủ SDLĐ.
Thờ ơ với an toàn lao động
Tại làng nghề cơ kim khí Thanh Thùy (huyện Thanh Oai) - làng gây “ấn tượng” với nhiều người bởi có tên khá chua xót: “Làng cụt ngón” - do tai nạn lao động (TNLĐ) khiến rất nhiều người làng nghề bị mất ngón tay, bàn tay...
Chia sẻ về nghề, chị Nguyễn Thị Ngoãn (NLĐ tại một cơ sở sản xuất trên địa bàn xã) cho biết: “Công việc của tôi là đứng máy đột dập. Làm việc này phải tập trung cao, chỉ lơ đãng một chút là có thể đưa tay vào máy”.
Cũng tại cơ sở này, nhiều NLĐ thường xuyên tiếp xúc với những tấm inox sắc lẹm, tiềm ẩn nguy cơ mất ATLĐ rất cao, nhưng đáng ngại là NLĐ không sử dụng bảo hộ lao động (BHLĐ), dù đã được trang bị…
Chủ tịch UBND xã Thanh Thùy - ông Nguyễn Đức Tuế, cho hay: Cả xã có 2.300 hộ làm nghề (chiếm 90% tổng số hộ), trung bình mỗi tháng có 5 trường hợp TNLĐ: Nát ngón tay, đứt tay... ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, tính mạng và tốn kém chi phí điều trị.
Tương tự, xã Liên Hà (huyện Đan Phượng) là địa phương có nghề mộc phát triển. Qua quan sát tại cơ sở sản xuất đồ mộc Thiết Nhàn, khoảng 30 công nhân đang miệt mài cưa, xẻ gỗ… Trong không gian chật chội, nguyên liệu chất kín lối đi, bụi bay mù mịt, song chỉ có số ít công nhân sử dụng khẩu trang, còn đa số không sử dụng bất kỳ loại BHLĐ nào.
Anh Nguyễn Thế Nhật (NLĐ tại cơ sở) chỉ vào những vết sẹo trên tay, phân trần: “Chúng tôi thường xuyên bê gỗ, sử dụng máy cưa, cắt nên TNLĐ là chuyện thường, nhưng nếu sử dụng găng tay, BHLĐ thì rất khó làm việc”.
Theo thống kê của Sở LĐ-TB&XH Hà Nội, năm 2016, toàn thành phố xảy ra 225 vụ TNLĐ. Từ đầu năm đến nay, số vụ TNLĐ có xu hướng giảm, nhưng mức độ nghiêm trọng của các vụ tai nạn lại tăng. Một trong những vụ nghiêm trọng đó là cháy xưởng sản xuất bánh kẹo của hộ ông Trần Văn Được ở xã Đức Thượng (huyện Hoài Đức) ngày 29/7/2017 đã làm 8 người chết…
Sớm có giải pháp thiết thực
Về vấn đề mất ATLĐ tại các làng nghề thủ công, cán bộ phụ trách lĩnh vực ATLĐ các địa phương cho biết: Hoạt động sản xuất, kinh doanh ở làng nghề phát triển khá sôi động, nhưng chủ yếu theo quy mô gia đình. Việc đầu tư cơ sở sản xuất đáp ứng yêu cầu về ATVSLĐ rất khó vì ít vốn. Hơn nữa, lao động tại đây thường là có mối quan hệ gia đình, hàng xóm với người SDLĐ nên luôn có tâm lý “tin nhau” và thỏa thuận miệng mà không có hợp đồng lao động đi kèm. Không có hợp đồng lao động, đương nhiên vấn đề ATLĐ khó có cơ hội đặt ra.
Mặt khác, do nhiều nguyên nhân, việc tập huấn kiến thức về ATLĐ trong cơ sở làm nghề còn rất ít. Sự chủ quan cùng nhận thức chưa đầy đủ về ATLĐ dẫn đến việc hầu như NLĐ và chủ SDLĐ không chú trọng trang bị kiến thức, kỹ năng, trang phục bảo hộ phòng, tránh TNLĐ…
Để vấn đề ATLĐ vùng nông thôn được cải thiện rõ rệt hơn, Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng LĐ-TB&XH huyện Đan Phượng Nguyễn Văn Bình đề nghị: Các cơ quan chức năng cần thường xuyên tổ chức tập huấn về ATVSLĐ; đồng thời có chế tài xử lý đủ mạnh đối với các trường hợp vi phạm. Bên cạnh đó, công tác kiểm tra ATVSLĐ; PCCN phải được tiến hành trước khi các cơ sở sản xuất hoạt động. Hơn nữa, cần tuyên truyền để người lao động nâng cao ý thức chủ động phòng, tránh tai nạn bằng những biện pháp hỗ trợ cần thiết.
Có thể nói, ATLĐ tại các làng nghề, vùng nông thôn hiện nay cần được quan tâm từ nhiều phía. Tuy nhiên, yếu tố tiên quyết vẫn là nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của NLĐ và người SDLĐ trên cơ sở thực hiện đúng những quy định của Luật ATVSLĐ hiện hành.
Nguyễn Minh