Theo số liệu của UBND phường Khắc Niệm, làng nghề sản xuất bún Khắc Niệm, hiện có 154 hộ (dây chuyền) sản xuất bún thuộc ba khu Quế Sơn, Tiền Trong và Tiền Ngoài, với sản lượng 500 - 600 kg bún mỗi ngày, đáp ứng cho nhu cầu tiêu thụ cho Tp.Bắc Ninh.
Ô nhiễm bủa vây
Bên cạnh sự phát triển mạnh mẽ của làng nghề trong những năm gần đây, lượng nước thải từ các hộ sản xuất bún cũng không ngừng tăng lên. Theo kết quả quan trắc của cơ quan chức năng, mỗi ngày làng nghề xả thẳng ra môi trường 3.450 m3 nước thải mà không có một hệ thống xử lý cụ thể nào.
Chị Nguyễn Thị Sâm - một hộ dân sống trên địa bàn phường, bức xúc: “Nước thải từ các cơ sở sản xuất bún, ngày một gia tăng cùng với sự phát triển của làng nghề đã gây ra tình trạng ô nhiễm các kênh tưới, tiêu trong khu vực và sông Tào Khê. Tại khu Tiền Trong, toàn bộ hệ thống cống rãnh, kênh mương và ao hồ, nước thải bốc mùi xú uế nồng nặc. Những hôm trời mưa to một chút là rác thải trôi tràn ra đường, gây mùi hôi hám, khó chịu. Ngày nắng thì nhà nào ở đây cũng cửa đóng then cài, bịt kín mít. Người già và trẻ nhỏ thường hay mắc phải các bệnh ngoài da và đường hô hấp”.
Chị Sâm cũng cho biết nhiều người dân đã gửi đơn kiến nghị lên cơ quan chức năng, nhưng đến nay vẫn chưa có biện pháp xử lý cụ thể.
|
Lời giải bài toán ô nhiễm ở làng bún Khắc Niệm đến từ chính các hộ sản xuất
Anh Nguyễn Văn Ngọc - cán bộ y tế phường, tỏ ra quan ngại việc phần lớn người dân trên địa bàn phường vẫn đang sử dụng nguồn nước giếng khoan làm nước sinh hoạt chính. Điều này tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây bệnh, do lượng nước thải và rác thải quá lớn dễ ngấm vào mạch nước ngầm. Trong khi đó, chất thải lại ngày càng tăng theo cấp số nhân, khiến môi trường sống của người dân ngày càng ảnh hưởng nghiêm trọng.
Thống kê của trạm y tế phường Khắc Niệm trong những năm gần đây cũng cho thấy tỷ lệ người dân mắc các bệnh về đường hô hấp, bệnh ngoài da và đặc biệt là bệnh ung thư ngày càng tăng và diễn biến khó lường.
Sự vào cuộc từ chính quyền?
Ông Hà Minh Họa - Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường (BVMT) tỉnh Bắc Ninh, chia sẻ: Trước tình trạng môi trường làng nghề sản xuất bún Khắc Niệm đang bị ô nhiễm nghiêm trọng như hiện nay, Tỉnh ủy Bắc Ninh đã có Công văn số 331-TB/TU về “Giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường tại phường Khắc Niệm, Tp.Bắc Ninh”.
Qua đó, giải pháp trước mắt là các ngành chức năng, địa phương tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao ý thức BVMT của nhân dân, tổ chức tổng vệ sinh tu bổ, khơi thông hệ thống kênh thoát nước thải tại địa phương. Cải tạo vận hành lại công trình xử lý nước thải công suất 400m3/ngày/đêm đã xây dựng từ năm 2010, sau khi hệ thống vận hành hiệu quả giao cho UBND phường chủ trì thu phí của từ các hộ sản xuất.
Theo ông Họa, về lâu dài, thành phố sẽ tăng cường chỉ đạo phường tổ chức họp bàn với nhân dân, lựa chọn, đề xuất với cấp có thẩm quyền phương án đầu tư xây dựng công trình xử lý môi trường phù hợp với tập quán sản xuất của địa phương theo ba phương án. Phương án một, lập dự án quy hoạch đầu tư khu sản xuất bún tập trung và đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải (có thể lựa chọn hình thức BT hoặc ngân sách nhà nước hỗ trợ một phần, hộ sản xuất đóng góp một phần), đồng thời xây dựng bể biogas xử lý chất thải chăn nuôi tại hộ.
Phương án 2, giữ nguyên hình thức sản xuất, chăn nuôi tại gia đình, yêu cầu các hộ phải cam kết xây dựng bể biogas, sử dụng chế phẩm vi sinh xử lý nước thải, bảo đảm nguồn nước thải đạt tiêu chuẩn trước khi xả ra môi trường. Phương án ba, khẩn trương triển khai dự án xử lý nước thải phân tán theo Quyết định số 1139/QĐ- UBND ngày 29/10/2014.
Sự vào cuộc mạnh mẽ từ chính quyền tỉnh Bắc Ninh là một bước đi vô cùng cần thiết trong việc “giải cứu” môi trường ở làng nghề Khắc Niệm. Tuy nhiên, đó chỉ là điều kiện cần, vì vậy, điều kiện đủ ở đây chính là sự chung tay phối hợp từ các hộ sản xuất ở làng nghề. Có như vậy mới xây dựng được sự phát triển bền vững của làng nghề và BVMT sống, cũng như sức khỏe cho chính người dân nơi đây.
Nguyễn Hiếu
