Nhận thấy ngành nuôi ong lấy mật ở nước ta có nhiều tiềm năng phát triển, đặc biệt là điều kiện khí hậu nhiệt đới, bốn mùa hoa trái tốt tươi trải dài từ Bắc vào Nam, đồng thời, nhờ khát khao vươn lên làm giàu của nhiều người nuôi ong trên địa bàn, tháng 5/2013, HTX chăn nuôi ong Phong Thổ đã được thành lập. HTX gồm 25 thành viên, trong đó, 70% là đoàn viên thanh niên. Lúc này, số lượng đàn ong của HTX là 4.000 đàn.
Nuôi ong theo tiêu chuẩn Vietgap
Hiện nay, chất lượng sản phẩm từ nuôi ong không được đánh giá cao, do người nuôi ong vì lợi nhuận đã cho ong ăn thức ăn bổ sung không rõ nguồn gốc trong thời kì khai thác, nên mật bị nhiễm Carnendazim (thuốc trừ nấm). Nhận thấy điều đó, HTX chăn nuôi ong Phong Thổ quyết định thực hiện chăn nuôi ong theo tiêu chuẩn Vietgap, để bảo đảm chất lượng sản phẩm.
HTX đã kết hợp chặt chẽ với Sở NN&PTNT tỉnh Tuyên Quang trong việc xác định, đánh giá và lựa chọn địa điểm, con giống, quản lý thức ăn, nước uống, quản lý đàn, quản lý dịch bệnh, quản lý chất thải và bảo vệ môi trường, kiểm soát côn trùng và chất lượng sản phẩm thu hoạch…
Là người có kinh nghiêm hơn chục năm nuôi ong, kể từ khi thành lập HTX, anh Trần Xuân Phong - Giám đốc HTX, cho biết: “Nuôi ong để phục vụ hộ gia đình thì đơn giản, nhưng để lấy mật với số lượng lớn thì không hề dễ, vì ong rất dễ bị mắc bệnh hoặc không đủ nguồn thức ăn tự nhiên để ong thụ phấn, dẫn đến sản lượng bị sụt giảm”.
Để chất lượng mật ong được bảo đảm và đa dạng, HTX nói không với việc bổ sung thức ăn không bảo đảm. Cùng với đó, vào từng thời gian nhất định, HTX đã cử người quản lý đàn, để ong được thụ phấn từ các loại hoa trên cả nước, như: tháng 12, HTX di chuyển đàn ong vào Bình Phước để đón hoa điều; tháng 2 vào Gia Lai để hưởng hoa cà phê; tháng 3 quay về Bắc Giang để hưởng hoa vải, sau đó chuyển về đón hoa nhãn ở Hưng Yên. Tháng 7, ong được di chuyển lên tỉnh Sơn La đón hoa càng cua; tháng 10, 11, ong được di chuyển lên Hà Giang để đón hoa bạc hà.
Để làm được điều này, đòi hỏi các thành viên trong HTX phải nắm bắt được đặc điểm khí hậu, quy luật trưởng thành và đặc biệt, phải liên hệ với các nhà vườn trồng cây an toàn, để ong không bị nhiễm bệnh, giúp chất lượng mật đạt được những tiêu chuẩn đã đề ra.
Nhờ nuôi ong theo quy trình VietGap mà hiện nay, số lượng đàn ong của HTX là 13.000 đàn. Mỗi năm, ong cho thu hoạch 4 vụ, với sản lượng 12.000 tấn mật ong các loại, phấn ong và sữa ong chúa. Ngoài ra, HTX còn tạo việc làm thường xuyên cho 10 - 12 công nhân, với mức lương 4 - 5 triệu đồng/tháng.
![]() |
Anh Trần Xuân Phong - Giám đốc HTX kiểm tra đàn ong
Mở rộng thị trường
Cuối năm 2013, thương hiệu “mật ong rừng Phong Thổ” của HTX đã được Cục sở hữu trí tuệ công nhận là sản phẩm đạt chất lượng và HTX cũng được công nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm tại Chi Cục quản lý chất lượng nông - lâm thủy sản. Điều này không chỉ giúp khẳng định chất lượng sản phẩm của HTX, mà còn giúp phát triển nghề nuôi ong trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang theo hướng sản xuất hàng hóa bền vững.
Từ khi thành lập, để sản phẩm được bảo đảm đầu ra, HTX đã ký hợp đồng với công ty ong Đăk Lăk, nên sản phẩm làm ra đến đâu được tiêu thụ hết đến đó. Nhận thấy, mật ong bảo đảm chất lượng cũng đang là một trong những mặt hàng của nước ta được xuất khẩu sang Mỹ. Chính vì vậy, HTX đang tập trung mở rộng sản xuất để chinh phục thị trường khó tính này.
Hiện, UBND tỉnh Tuyên Quang và Sở TN&MT tỉnh cũng đã tạo điều kiện, cấp giấy phép để HTX thuê đất xây dựng nhà máy chế biến mật ong xuất khẩu tại xã An Khang (Tp.Tuyên Quang), với tổng vốn đầu tư 15 tỷ đồng. Khi đi vào hoạt động, nhà máy sẽ phát huy công suất 1.000 tấn/năm, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng trong nước cũng như nước ngoài.
“Đánh giá cao mô hình sản xuất của HTX nên UBND tỉnh Tuyên Quang đã đồng ý và ký quyết định đầu tư 6 tỷ đồng, giúp HTX xây dựng nhà máy chế biến mật ong. Cùng với đó, các thành viên trong HTX đang đẩy mạnh nuôi ong giống để nhân rộng số lượng đàn, giúp mở rộng quy mô sản xuất để đáp ứng nhu cầu thị trường”, Giám đốc Trần Xuân Phong cho biết.
Ông Nguyễn Văn Mạnh - trưởng Ban Thanh niên nông thôn, cho rằng HTX nuôi ong Phong Thổ không chỉ giúp phát triển kinh tế địa phương, mà còn giúp môi trường tự nhiên tại tỉnh được bảo đảm.Nhờ nuôi ong mà diện tích rừng không bị chặt phá, hệ sinh thái thêm đa dạng, phong phú.
Mong rằng, bằng những gì đã đạt được và đang cố gắng, sản phẩm mật ong của HTX Phong Thổ sẽ từng bước chinh phục được thị trường Mỹ, mở rộng thị trường trong thời gian không xa.
Như Yến