Trò chơi trí tuệ khối vuông rubik đã trở nên quen thuộc với cả triệu triệu người trên thế giới, nhưng ít ai biết rằng cha đẻ của trò chơi này – Giáo sư Erno Rubik, 68 tuổi, người Hungary, đã phải vượt qua bao khó khăn để trở thành tỷ phú từ trò chơi này.
Đến nay sau gần 40 năm kể từ ngày khối rubik ra đời, vị giáo sư tỷ phú vẫn không ngừng sáng tạo để tạo ra những món đồ chơi trí tuệ mới.
Erno Rubik sinh ngày 13/7/1944 tại Budapest, Hungary. Mẹ của ông là nhà văn, còn bố là kỹ sư thiết kế ngành hàng không, làm việc tại nhà máy sản xuất máy bay. Cậu bé Erno Rubik lớn lên trong sự lãng mạn của người mẹ và sự tính toán khoa học chính xác của người bố. Erno yêu thích khoa học công nghệ, bị cuốn hút bởi ngành thiết kế, nhưng viết lách cũng rất giỏi. Khi trưởng thành, Erno còn tự xuất bản tạp chí… Es jatek (tạm dịch là Những trò chơi) chuyên đề về các trò chơi trí tuệ, kể cả giải ô chữ.
Thiên tài xuất thân nghèo khó
Năm 1974, khi phát minh ra khối vuông rubik ở tuổi 30, Erno đã bước qua ranh giới khác. Ông là người đầu tiên sáng chế ra trò chơi có không gian ba chiều với cách tư duy mà khó ai có thể nắm bắt được. Nhưng do cơ chế bao cấp tại Hungary thời đó, Erno khó mà phổ biến rộng “khối vuông kỳ diệu” của mình. May mắn là sau đó có một người Hungary khác đã nhìn thấy tiềm năng từ sức hấp dẫn của trò chơi này. Đó là Tibor Laczi - một người Hungary mang quốc tịch Đức, doanh nhân chuyên kinh doanh các sản phẩm mới của máy vi tính.
Laczi nhớ lại lần đầu tiên gặp Erno Rubik: “Khi Erno bước vào căn phòng, tự nhiên tôi có ý muốn đưa ông ấy ít tiền. Ông ấy trông như người nghèo, ăn mặc rất tồi tàn, miệng ngậm điếu thuốc lá loại rẻ tiền. Tuy vậy, tôi hiểu ngay rằng mình đang gặp một thiên tài. Tôi nói với ông ấy, nếu hợp tác kinh doanh rubik chúng tôi sẽ kiếm được hàng triệu USD”.
Có được chấp thuận sơ bộ từ phía Erno, ông Laczi mang vài khối rubik trong túi. Ông ta đi dọc các gian hàng tại các hội chợ ở Đức để tìm kiếm đối tác. Sau hai ngày ròng rã không mang lại kết quả, thật may mắn Laczi gặp một người Anh là Tom Kremer, có mẹ là người Hungary. Tom Kremer là chủ hãng Seven Towns Ltd, chuyên kinh doanh trò chơi và đồ chơi của nhiều nước tại London. Cũng như Laczi, Kremer rất thích trò chơi rubik và nhận thấy có thể phát triển kinh doanh mặt hàng này nên đồng ý hợp tác toàn diện. Theo thỏa thuận giữa hai bên, Laczi tháo vát sẽ trở lại Budapest để ký hợp đồng với Erno, còn Kremer thì bay đến Mỹ để lôi kéo sự chú ý của những người bên kia bờ đại dương với trò chơi trí tuệ này.
|
Trải qua không ít khó khăn thử thách cuối cùng vào đầu năm 1980, rubik được ra mắt toàn thế giới tại các hội chợ ở London, Paris, New York và Numberg. Ngày 5/5/1980, rubik còn được giới thiệu tại Hollywood. Từ đây bắt đầu những ngày tháng huy hoàng của trò chơi trí tuệ này.
Vị giáo sư tỷ phú bình lặng
Đến nay, trên toàn thế giới đã có khoảng 350 triệu khối vuông rubik được bán ra. Trong số này, các sản phẩm lậu chiếm hơn một nửa. Thậm chí đã từng có thời điểm doanh số rubik là nguồn thu chính cho ngân sách Hungary. Do đơn đặt hàng quá nhiều, phía Hungary phải mở thêm nhà máy sản xuất rubik ở Hồng Kông, Đài Loan (Trung Quốc), Costa Rica và Brazil.
Trong 40 năm qua, tiền bản quyền của Erno Rubik đối với trò chơi trí tuệ của ông đã giúp ông trở thành tỷ phú tại khu vực Đông Âu. Một vài nguồn tin cho biết tài sản của Erno vào khoảng 4 tỷ USD. Còn hãng Seven Towns Ltd., của Tom Kremer mỗi năm thu lợi 2,5 triệu USD tiền hoa hồng.
Thị trường đồ chơi ngày một căng thẳng, một phần vì xuất hiện nhiều trò chơi điện tử, phần khác do nhiều hãng ở châu Á cho ra đời những trò chơi tương tự. Nhân tình hình lắng dịu, giáo sư Erno thành lập phòng phát minh riêng của mình. Ông tập trung vào nghiên cứu, sáng chế ra nhiều trò chơi trí tuệ khác. Chẳng hạn, ông sáng chế ra loại “rubik” hình con rắn có 3 góc có thể xoay để tạo nên những con vật khác nhau như rùa, chó, hay các hình thù như quả cầu, khẩu súng. Erno còn cải tiến khối vuông rubik khi thiết kế mỗi mặt có 4 hay 5 hàng các ô vuông thay cho 3 hàng như nguyên bản của nó.
Đến đầu những năm 1990, Erno Rubik hợp tác với người bạn của mình là Janosch thành lập Học viện Kỹ thuật Hungary và Quỹ rubik quốc tế nhằm giúp đỡ các nhà sáng chế trẻ. Vị giáo sư này được nhận vô số các giải thưởng và danh tiếng nhưng với lao động trí óc cần phải có sự yên tĩnh. Do đó vào giữa những năm 1990, Erno đến một làng hẻo lánh để sinh sống, làm việc tại Anh. Tránh mặt báo giới lẫn bạn bè, Erno có thể bình tâm sáng tạo mà không cần kiếm tiền. Bởi theo luật quốc tế, bản quyền trò chơi rubik vẫn thuộc về ông trong vòng 70 năm sau khi ông qua đời.
Tin tức về Erno hầu như không còn ai được nhắc đến trong một thời gian dài. Và khi báo chí Anh loan truyền tin tức về rubik 360 thì mọi người biết rằng điều kỳ diệu đã đến. Erno đã trở lại, trò chơi rubik đã trở lại qua hình thức mới với những kỳ vọng mới. Giáo sư Erno Rubik nói về trò chơi mới do mình sáng chế: “360 - đây là trò chơi trí tuệ mới nhất và lôi cuốn nhất kể từ khi khối vuông rubik ra đời. Để chơi nó, cần phải có sự thông minh, tư duy hợp lý và sự nhanh nhẹn, khôn khéo”.
Đình Vũ
