Để bảo vệ môi trường, thu gom rác thải, tái chế và hạn chế xả rác là những việc cần làm ngay. Trong đó, phát huy hiệu quả của mô hình xã hội hóa môi trường cũng được nhiều địa phương triển khai.
Xây dựng mô hình bảo vệ môi trường
Tiêu biểu như tại xã Ea Kpam (huyện Cư M’gar). Từ năm 2012, địa phương bắt đầu triển khai hoạt động thu gom rác thải tại địa bàn thôn 3 với sự đóng góp của người dân, đến nay 100% số thôn, buôn trong xã đều thành lập tổ thu gom rác. Nhờ đó, tình trạng ô nhiễm môi trường từ rác thải sinh hoạt đã được cải thiện rõ rệt, ý thức chấp hành về vệ sinh môi trường của người dân đã có chuyển biến tích cực, nhất là trong việc tập kết rác theo đúng giờ, nơi quy định.
Tiêu biểu tại xã Cư Pui (huyện Krong Bông) đã thành lập tổ thu gom rác thải sinh hoạt tập trung. Hiện nay trên địa bàn xã Cư Pui đã có 7 thôn, buôn dọc Tỉnh lộ 12 thực hiện việc đóng góp phí để hợp đồng với người thu gom rác.
Cứ thứ bảy hàng tuần, tổ thu gom rác thải sinh hoạt lại đi dọc các trục đường 7 thôn, buôn để thu gom rác. Rác thải được các gia đình, cơ quan, trường học bỏ vào bao, tập hợp trước cổng. Lượng rác thu gom ở 7 thôn, buôn mỗi tuần từ 3 - 4 xe công nông. Do rác thải được thu gom đều đặn, ý thức của người dân về bảo vệ môi trường cũng được nâng lên nên dọc tuyến đường các thôn, buôn trong xã luôn sạch sẽ, không có tình trạng người dân vứt rác tràn lan, ô nhiễm môi trường.
Còn tại xã Quảng Tiến, thị trấn Ea Pốk (huyện Cư M’gar), xã Hòa Đông, Hòa Sơn ( huyện Krông Pắc) lại thực hiện hiệu quả mô hình thu gom, xử lý bao bì thuốc bảo vệ thực vật.
 |
|
Thu gom rác từ vỏ thuốc bảo vệ thực vật được một số xã ở tỉnh quan tâm |
Cụ thể, từ năm 2016, xã Hòa Sơn đã xây dựng khoảng 20 bể chứa rác từ thuốc bảo vệ thực vật trên những cánh đồng ở các thôn buôn để người dân tự cho vỏ bao thuốc bảo vệ thực vật sau khi dùng vào các bể chứa rác đã quy định.
Các bể chứa này được đặt ở những điểm phù hợp, thuận lợi tại mỗi thôn, buôn để người dân có thể thấy và bỏ rác thải để tránh tình trạng vứt các chất thải độc hại gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe. Để bảo đảm an toàn, xã tuyên truyền và quy định người dân không được để chung rác thải sinh hoạt, xác động vật vào bể thu gom rác từ thuốc bảo vệ thực vật, mà phải tập kết thu gom riêng theo quy định.
Tháo gỡ vướng mắc
Những mô hình thu gom rác thải tại các thôn, xã trên đã cho thấy ý thức bảo vệ môi trường, ý thức vì cộng đồng của các đơn vị thu gom rác thải và của các địa phương. Sự vào cuộc của các mô hình này đã giúp vấn nạn ô nhiễm môi trường nông thôn trên địa bàn tỉnh dần được cải thiện, ý thức người dân cũng nhờ đó đã có sự chuyển biến nhất định.
Tuy nhiên, đời sống ngày càng tăng cao, nhu cầu sinh hoạt và phát triển sản xuất ở các địa phương là rất lớn. Những mô hình thu gom rác thải trên địa bàn huyện còn ít và còn yếu do thiếu vốn. Nhiều mô hình hoạt động chỉ nhờ vào phần phí ít ỏi thu của các hộ dân, trong khi để thu gom được rác thải với số lượng lớn, không chỉ nhân lực mà cơ sở vật chất cần được đầu tư.
Bên cạnh đó, tình trạng chăn nuôi nhỏ lẻ, chưa chú trọng liên kết với doanh nghiệp vẫn còn cao nên tình trạng xử lý, thu gom chất thải chăn nuôi vẫn chưa hiệu quả.
Theo số liệu thống kê của UBND tỉnh, đến năm 2018, toàn tỉnh mới có trên gần 60 % số hộ chăn nuôi có chuồng trại gia súc hợp vệ sinh; gần 65% hộ có nhà tiêu hợp vệ sinh; đồng thời, chỉ mới có 17 đơn vị dịch vụ công ích hoạt động trong lĩnh vực thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải sinh hoạt và gần 20% số xã có hoạt động dịch vụ thu gom rác thải sinh hoạt...
Do đó, để đảm bảo vệ sinh môi trường, nhất là vấn đề thu gom xử lý rác thải sinh hoạt khu vực nông thôn, ngoài hoạt động thường xuyên của các tổ, đội thu gom và của đơn vị chuyên trách về môi trường, mỗi người dân cần nâng cao ý thức trong việc phân loại, xử lý rác thải.
Về lâu dài, để giải bài toán bảo vệ môi trường, khắc phục ô nhiễm do rác thải sinh hoạt ở các địa phương vẫn là việc khuyến khích đầu tư thành lập thêm các đơn vị thu gom do Tổ hợp tác, HTX làm chủ; xây dựng hệ thống xử lý chất thải tiên tiến, bảo đảm các quy định và đặc biệt phải có hình thức xử lý nghiêm đối với những cá nhân, tổ chức có hành vi xả rác bừa bãi, thiếu ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường tại khu dân cư và nơi công cộng.
Huyền Trang
