Xác định giảm nghèo là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, tỉnh Lạng Sơn đã và đang ra sức thực hiện chương trình giảm nghèo bền vững. Trong đó, việc đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác, HTX là đặc biệt quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn, thực hiện xóa đói, giảm nghèo.
Tạo sinh kế cho phụ nữ dân tộc thiểu số giảm nghèo bền vững
Cùng với các thành phần kinh tế khác, các HTX đang từng bước thể hiện vị trí, vai trò trong việc phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn, thực hiện xóa đói, giảm nghèo.
Tháng 10/2023, dự án Phát triển chuỗi giá trị hồng Vành khuyên treo gió hữu cơ đã đạt giải nhất Cuộc thi Phụ nữ khởi nghiệp năm 2023 với chủ đề Phụ nữ phát huy tài nguyên bản địa do Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tổ chức. Đây là dự án nhằm tạo việc làm và sinh kế bền vững cho phụ nữ dân tộc Tày, Nùng vùng biên giới Xứ Lạng của chị Vương Thị Thương, Giám đốc HTX Nông sản Toàn Thương (thị trấn Na Sầm, huyện Văn Lãng).
![]() |
Chị Vương Thị Thương với sản phẩm hồng vành khuyên treo gió. |
Với tổng diện tích xưởng trên 1.000 m2, gồm khu sơ chế, nhà kính treo hồng, kho lạnh và máy gọt vỏ, máy hút chân không…, HTX Toàn Thương đã sản xuất thành công sản phẩm hồng vành khuyên treo gió để đưa ra thị trường.
Năm 2023, HTX chế biến 150 tấn hồng tươi, thành phẩm 30 tấn, doanh số đạt 12 tỷ đồng, lợi nhuận khoảng 5 tỷ đồng/năm. HTX tạo việc làm, thu nhập ổn định cho 30 phụ nữ dân tộc Tày, Nùng thông qua sản xuất, tiếp thị các sản phẩm hồng treo gió.
Theo Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Lạng Sơn, thời gian qua, các cấp hội phụ nữ trên địa bàn tỉnh đã đa dạng hình thức hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế. Trong đó, thực hiện Đề án 939 - Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp đã hỗ trợ thành lập 30 HTX, 85 tổ hợp tác, hiện thực hóa 23 ý tưởng khởi sự kinh doanh/khởi nghiệp của hội viên phụ nữ.
“Mô hình hồng treo gió của HTX Nông sản Toàn Thương đã tạo sinh kế cho hàng chục chị em phụ nữ tại địa phương thoát nghèo bền vững”, đại diện Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Lạng Sơn cho hay.
Làm giàu từ canh tác hữu cơ gắn với phát triển du lịch
HTX Nông sản Hữu Lũng là hình mẫu ở tỉnh Lạng Sơn về canh tác hữu cơ, gắn với du lịch trải nghiệm nông nghiệp xanh, tạo công ăn việc làm cho hàng chục lao động.
Diện tích sản xuất của HTX là 6ha trong thung lũng núi thuộc xã Đồng Tân, huyện Hữu Lũng, bao gồm 3 phân khu chính: Khu gieo trồng rau các loại, khu du lịch trải nghiệm nông nghiệp xanh và khu chăn nuôi bò sạch. Trong đó có 1ha nhà kính (nhà màng, nhà lưới) trồng rau quả hữu cơ; 3ha chăn nuôi (1ha trang trại, 2ha trồng cỏ cho bò ăn); các phần diện tích đan xen khác dành trồng hoa cây cảnh, cây ăn quả lâu năm, cùng các quầy nhà bán rau quả hữu cơ, hàng lưu niệm và nhu yếu phẩm cho thực khách đến thăm quan, trải nghiệm.
![]() |
HTX Nông sản Hữu Lũng là hình mẫu ở tỉnh Lạng Sơn về canh tác hữu cơ, gắn với du lịch trải nghiệm nông nghiệp xanh, tạo công ăn việc làm cho hàng chục lao động. |
Để các sản phẩm rau quả của HTX thường xuyên đạt chuẩn hữu cơ, trong quá trình sản xuất, HTX phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định "6 không”: Không bón phân hoá học, không hóa chất bảo vệ thực vật, không phun thuốc diệt cỏ, không dùng chất kích thích sinh trưởng, không sử dụng hóa chất chất bảo quản, không dùng sản phẩm biến đổi gen.
Đáng chú ý, các sản phẩm rau của HTX luôn được cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát, công nhận đạt chuẩn hữu cơ Việt Nam nên được các Siêu thị Big C, Tops, Winmart… ký hợp đồng bao tiêu ổn định. Trong năm nay, HTX tăng sản lượng các loại rau quả hữu cơ lên 1.000kg/ngày, nâng số bò nuôi lên 100 con và đưa dịch vụ du lịch trải nghiệm nông nghiệp xanh vào khai thác.
Bà Nông Thị Bông, thành viên tại HTX cho hay, tùy từng loại rau, sau thời gian trồng từ 35 đến 40 ngày sẽ cho thu hoạch. Trung bình mỗi ngày, HTX thu hoạch được khoảng 1 tạ rau các loại, đem lại doanh thu trên 10 triệu đồng/ngày.
“Từ ngày tham gia vào HTX Nông sản Hữu Lũng, chúng tôi được hướng dẫn trồng rau hữu cơ, theo đó năng suất tăng so với trước đây trồng rau theo phương thức truyền thống. Sản phẩm sau khi thu hoạch được HTX bao tiêu đầu ra, vì vậy, người dân yên tâm sản xuất. Từ hộ nghèo trong xã, nay gia đình tôi đã có của ăn của để”, bà Bông cho hay.
Hỗ trợ để HTX phát triển
Trong thời gian qua, thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới, cùng với các chủ trương chung của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Lạng Sơn đã chỉ đạo, kịp thời ban hành các Đề án, chương trình, kế hoạch để lãnh đạo, chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh và đã đạt được những kết quả quan trọng.
Tính đến cuối năm 2023, trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn có tổng số 406 HTX đang hoạt động với tổng vốn đăng ký khoảng 1.032 tỷ đồng, trong đó có 325 HTX nông nghiệp. So với những HTX ở các lĩnh vực khác, HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp có quy mô nhỏ hơn, gặp nhiều khó khăn hơn như thiếu vốn, chất lượng nguồn nhân lực còn thấp, thị trường tiêu thụ nhỏ, hẹp… Đặc biệt, những năm gần đây, tình hình thiên tai, dịch bệnh trên địa bàn tỉnh diễn biến phức tạp khiến cho nhiều HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh gặp một số khó khăn.
Trước bối cảnh đó, các cấp, ngành liên quan trên địa bàn tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp để từng bước tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các HTX. Điển hình như hỗ trợ các HTX nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Trên thực tế, chất lượng nguồn nhân lực của HTX nông nghiệp còn nhiều hạn chế, số cán bộ có trình độ từ cao đẳng, đại học trở lên rất ít. Để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực có trình độ cao cho HTX, thời gian qua, UBND tỉnh Lạng Sơn đã hỗ trợ 30 lượt trí thức trẻ về làm việc tại 29 HTX nông nghiệp. Từ nguồn nhân lực có trình độ được bổ sung đã góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của nhiều HTX trên địa bàn.
Ông Liễu Xuân Du, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Lạng Sơn cho biết, cùng với việc đưa trí thức trẻ về làm việc tại HTX, để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho các HTX, công tác đào tạo, tập huấn được các cơ quan liên quan tập trung triển khai thực hiện. Đồng thời, các cấp, ngành liên quan trên địa bàn đã triển khai các chính sách hỗ trợ khác cho HTX.
“Từ các chính sách hỗ trợ nêu trên đã góp phần quan trọng giúp nhiều HTX nông nghiệp có cơ hội mở rộng sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế địa phương, giúp hoàn thành mục tiêu xoá đói giảm nghèo”, ông Du cho hay.
Sự quan tâm sát sao của các cấp, ngành, những chính sách hỗ trợ của Nhà nước phù hợp cộng với sự tự nỗ lực đã giúp nhiều HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn vượt khó vươn lên phát triển. Theo đó, hết năm 2022, trên địa bàn tỉnh có 36 HTX nông nghiệp hoạt động khá, tốt, tăng 8 HTX so với năm 2021; 169 HTX hoạt động trung bình, tăng 35 HTX so với năm 2021, còn lại là các HTX hoạt động yếu và chưa đủ điều kiện xếp loại. Doanh thu bình quân của 1 HTX nông nghiệp trung bình đạt khoảng 500 triệu đồng/năm; thu nhập bình quân người lao động đạt 3,5-4 triệu đồng/người/tháng.
Hoàng Hà