Vào mùa, cánh đồng sen rộng 6 ha của HTX Vê Phúc đã tạo nên một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp của làng quê Bắc bộ. Chính người dân nơi đây cũng ngạc nhiên trước vẻ đẹp của sen cũng như sự thay đổi của vùng đất từng bị nhiều hộ gia đình bỏ hoang để cỏ mọc ngập đầu và bị ô nhiễm, do không ít người đem rác ra đổ.
Hiệu quả kinh tế
Thành lập năm 2017, HTX đã lựa chọn sen là cây trồng chủ lực trên vùng đất trũng thôn Bằng Lai. Hiện, HTX đang tập trung trồng hai loại sen là sen lấy củ và sen lấy hoa, hạt, ngó.
Học tập kinh nghiệm từ nhiều vùng chuyên trồng sen từ Bắc đến Nam, các thành viên HTX Vê Phúc đã phải bỏ nhiều công sức dọn rác, bỏ vốn thuê máy múc về dọn dẹp, đồng thời cải tạo vùng trồng bằng cách rắc vôi, lân, sau đó ngâm một thời gian nhất định để khử chua, phèn. HTX cũng xây dựng đê và chia thành những ao nhỏ để dễ dàng cho quá trình chăm sóc. Tổng số tiền HTX bỏ ra thuê máy, cải tạo và mua giống lên đến hơn 1 tỷ đồng.
Qua trồng thử nghiệm trên diện tích 2 ha, nhận thấy mô hình trồng sen lấy hạt, ngó, hoa và trồng sen lấy củ cho thu nhập nhập kinh tế khá ổn định, HTX đã mạnh dạn mở rộng diện tích lên 6 ha và giao khoán mô hình trồng sen cho các thành viên.
Đến nay, cánh đồng sen của HTX đã cho thu hoạch. Thời điểm này đang là giai đoạn thu hoạch hoa, ngó và hạt sen. Trung bình mỗi ngày, HTX thu hoạch được khoảng 40 kg ngó, giá bán 35 nghìn đồng/ kg; 20 kg hạt, giá bán 40 nghìn đồng/kg. Đối với hoa, vào ngày rằm và mùng 1, mỗi ngày được khoảng 1.000 bông, mỗi bông 2 nghìn đồng. Những ngày thường, HTX cũng bán được 100 - 200 bông.
Các sản phẩm ngó và hạt sen được bán cho các siêu thị và các nhà hàng. Riêng củ sen, HTX phối hợp với Nhà máy Chế biến rau quả Kim Tân chế biến, đóng hộp xuất cho các siêu thị, cửa hàng ở Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định…
Kết quả bước đầu thu hoạch cho thấy mô hình trồng sen của HTX cho hiệu quả kinh tế gấp 5 đến 7 lần so với cấy lúa, vì sau khi trồng được khoảng 45 ngày, sen có thể thu hoạch ngó trong vòng 25 ngày, sau đó có thể dưỡng hoa lấy gương, thu hoạch hạt sen. Thời gian thu hoạch hạt sen kéo dài khoảng 6 tháng. Ngoài ra, HTX còn thu hoạch củ 2 lần/năm.
Để giải quyết vấn đề ngó sen, củ sen khó bảo quản vì dễ bị thâm đen nếu không xử lý kịp thời, HTX đang thực hiện xây dựng nhà xưởng chế biến các sản phẩm từ củ sen nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và hiệu quả kinh tế.
![]() |
Cánh đồng sen của HTX đang cho thu hoạch |
Cân bằng môi trường
Không chỉ mang lại giá trị kinh tế, mô hình trồng trồng sen của HTX còn giúp khai thác tối đa lợi thế quỹ đất, cân bằng môi trường sinh thái và hướng đến một nền sản xuất nông nghiệp sạch, bền vững.
Trong quá trình trồng sen, HTX ít sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nên ít tổn hại cho môi trường. Sen là cây vượt lũ, thích hợp ngập úng nên nếu gặp mưa, ngập, sen vẫn sống tốt. Cũng vì thế mà vùng trồng sen của HTX còn là nơi trữ lũ để cấp nước cho vùng trồng lúa và hoa màu ở bên cạnh trong trường hợp khô hạn bất ngờ.
Nhằm mang lại giá trị cao, HTX chú trọng áp dụng các kỹ thuật để sen thích ứng và phát triển hiệu quả. Bùn có vai trò neo rễ và là nguồn cung cấp chất dinh dưỡng, điều tiết pH cho sen, do đó việc bón phân hay xả chất thải xuống nơi trồng sen đều được kiểm soát.
Nước trồng sen cũng phải giữ độ sạch, vì vậy, khi thiết kế ao trồng, HTX đã chú trọng đến hệ thống bơm nước để nước không bị cặn, duy trì độ pH thích hợp. Hệ thống đập và hệ thống bơm nước cũng chiếm một phần trong tổng diện tích đất HTX đang thuê.
Hiện nay, HTX tích cực tham mưu với cấp ủy chính quyền, tạo điều kiện cho các thành viên tham quan học hỏi những mô hình trồng sen hiệu quả, tiếp cận kịp thời nguồn vốn ưu đãi, phối hợp với các ngành liên quan mở các lớp đào tạo nghề, hướng dẫn kỹ thuật trồng sen cho người dân…
Đây cũng là hướng đi của xã Ngũ Phúc nhằm cải tạo phần lớn diện tích thấp trũng, nhiễm phèn hay diện tích ao hồ hoang hóa để mang lại thêm thu nhập cho người dân, đồng thời tạo cảnh quan xanh, sạch, đẹp cho làng quê.
Hiện nay, ngoài phát triển cây sen, HTX Vê Phúc còn đang lên kế hoạch thuê thêm 10 ha đất để trồng cây cúc lấy hoa phục vụ cho các đơn vị sản xuất dược, mỹ phẩm.
Huyền Trang