Theo Báo cáo của Liên minh HTX tỉnh, đến 30/6/2018, toàn tỉnh 306 HTX hoạt động trên các lĩnh vực, gồm: 167 HTX nông, lâm, ngư nghiệp; 67 HTX công nghiệp - TTCN; 33 HTX thương mại dịch vụ; 21 HTX giao thông vận tải, xây dựng và 17 quỹ TDND, thu hút trên 25 nghìn thành viên tham gia, tạo việc làm thường xuyên trên 7.200 thành viên và hàng chục nghìn lao động thời vụ với mức thu nhập bình quân đạt 44,5 triệu đồng/người/ năm. Doanh thu các HTX đạt trên 1.635 tỷ đồng, lợi nhuận bình quân đạt 336 triệu đồng/HTX, đóng góp vào ngân sách nhà nước 29,7 tỷ đồng.
Đồng bộ thực hiện các giải pháp
Để đẩy mạnh phát triển KTHT, thời gian qua, Liên minh HTX tỉnh với vai trò là Thường trực Ban chỉ đạo (BCĐ) phát triển KTHT tỉnh đã có nhiều giải pháp, trong đó, tập trung đẩy mạnh công tác tham mưu, phối hợp triển khai thực hiện các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước thông qua nhiều hình thức cụ thể, như: Thực hiện Nghị quyết Đại hội V Liên minh HTX Việt Nam; tham mưu cho BCĐ KTHT tỉnh Sơ kết 3 năm, 5 năm thi hành Luật HTX 2012; xây dựng Đề án củng cố, phát triển HTX, THT giai đoạn 2017 - 2020, định hướng đến 2030 và đã được HĐND tỉnh thông qua, UBND tỉnh cũng đã ban hành Quyết định phê duyệt Đề án.
Tỉnh ủy đã lãnh đạo các cấp, các ngành chú trọng công tác phát triển KTHT theo hướng phát triển đa dạng các loại hình HTX, THT trong mọi lĩnh vực; tập trung phát triển HTX nông nghiệp đa ngành nghề gắn với các vùng nguyên liệu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đồng thời, tăng cường liên doanh liên kết, nâng cao chất lượng chuỗi giá trị sản phẩm góp phần xóa đói, giảm nghèo và nâng cao chất lượng cuộc sống cho nhân dân.
Phấn đấu trong nhiệm kỳ V (2018 - 2023), việc thành lập các HTX mới sẽ giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động; thu nhập bình quân đạt 55 triệu đồng/ người/năm; bảo đảm giữ vững tỷ lệ HTX hoạt động ổn định, có hiệu quả đạt trên 75%. Khuyến khích các HTX xây dựng mô hình HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị hàng hóa chủ lực của tỉnh.
Để sớm hiện thực hóa các mục tiêu trên, thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục triển khai các chính sách nhằm hỗ trợ, tạo điều kiện tối đa cho các HTX. Cụ thể, đối với những HTX đang sử dụng đất nhưng chưa được thuê đất, tỉnh sẽ tạo điều kiện trong việc cho thuê đất và cấp giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền trên đất. Riêng đối với các HTX hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp thực hiện miễn, giảm tiền thuê đất theo quy định.
Đồng thời, tiếp tục thực hiện mô hình đưa cán bộ trẻ tốt nghiệp cao đẳng, đại học về làm việc có thời hạn tại HTX. Các HTX hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp còn được xem xét hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản hoặc một phần chi phí sản xuất ban đầu.
Đối với mô hình HTX kiểu mới hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp và theo quy định của Luật HTX 2012, sản phẩm hàng hóa có chất lượng cao, phát triển bền vững lâu dài và có tính lan tỏa; mô hình sản xuất kinh doanh theo chuỗi giá trị, ngoài được hưởng các chính sách trên, ưu tiên xem xét hỗ trợ đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, bao gồm: Trụ sở, sân phơi, nhà kho, xưởng sơ chế, chế biến, điện, nước sinh hoạt, công trình thủy lợi, cơ sở hạ tầng vùng nuôi trồng thủy sản, giao thông nội đồng…
Bên cạnh đó, hàng năm, tỉnh dành nguồn kinh phí từ Chương trình Xúc tiến thương mại, Thương mại điện tử giai đoạn 2016 - 2020 để ưu tiên hỗ trợ các HTX tham gia triển lãm trong và ngoài nước, tổ chức các hội chợ cho khu vực KTHT, HTX; xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa và kinh phí từ nguồn sự nghiệp khoa học, khuyến công để ưu tiên hỗ trợ các HTX ứng dụng khoa học, kỹ thuật, công nghệ vào sản xuất.
Với những chính sách thiết thực trên, khu vực KTHT sẽ từng bước đổi mới về tổ chức và hoạt động, tiếp tục khẳng định vai trò, vị trí của mình trong nền kinh tế, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Cơ sở chế biến chè đen xuất khẩu của HTX Kiến Thuận (Văn Chấn) |
Chất lượng hoạt động của thành viên
Trong nhiệm kỳ IV vừa qua, nhờ được tư vấn, hỗ trợ của Liên minh HTX tỉnh, các thành viên HTX, THT đã hiểu, nhận thức đúng đắn về vai trò, vị trí, bản chất và sự cần thiết của KTHT trong thời kỳ hội nhập và phát triển.
Nhờ vậy, đến nay, hầu hết các HTX đều đã củng cố về mặt tổ chức, bảo đảm đúng nguyên tắc hoạt động; chất lượng hiệu quả hoạt động năm sau luôn cao hơn năm trước; thu nhập của các hộ thành viên và người lao động được nâng lên.
Đã xuất hiện nhiều mô hình hoạt động hiệu quả, như: HTX Thanh Niên Q&C, HTX Phú Đạt, HTX sản xuất kinh doanh tổng hợp Tĩnh Dung (Văn Yên), HTX Dịch vụ tổng hợp Kiến Thuận (Văn Chấn), HTX 6/12 xã Đào Thịnh, HTX Dịch vụ tổng hợp Kiên Thành, HTX Quế Hồi Việt Nam (Trấn Yên), HTX vận tải Yên Ninh, HTX vận tải Quyết Tiến (Tp.Yên Bái)…
Từ định hướng đúng của Liên minh HTX tỉnh về việc phát triển sản xuất theo mô hình HTX kiểu mới theo chuỗi liên kết giá trị sản phẩm hàng hóa, các sản phẩm của HTX có thể cạnh tranh xuất khẩu, từ đó đã giải quyết việc làm cho người lao động trong HTX, đẩy mạnh liên doanh, liên kết "4 nhà" bảo đảm ổn định đầu ra, đem lại thu nhập ổn định cho thành viên và người lao động.
Chính thức đi vào hoạt động từ năm 2012, tiền thân là một THT chuyên mua nông sản, quế vỏ, sắn, măng tre, nhờ sự giúp đỡ của Liên minh HTX tỉnh, các thành viên THT thuộc xã Kiên Thành (huyện Trấn Yên) đã quyết định thành lập HTX Dịch vụ tổng hợp Kiên Thành.
Sau khi thành lập, HTX đã liên kết với công ty CP Yên Thành (huyện Yên Bình) bao tiêu toàn bộ sản phẩm măng tre Bát Độ cho gần 1.000 hộ dân trên địa bàn xã và các xã lân cận theo chuỗi giá trị (từ người sản xuất sơ cấp, người chế biến, thương nhân, người cung cấp dịch vụ).
Từ đó, việc liên kết giữa người dân - sản phẩm được HTX chế biến thô - doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu - đầu tư lại cho người dân về kỹ thuật, vật tư tạo thành chuỗi khép kín, mang lại hiệu quả kinh tế cao.
HTX Dịch vụ tổng hợp Kiến Thuận (Văn Chấn) khi mới thành lập chỉ có 20 thành viên, vốn điều lệ 800 triệu đồng, đến nay thành viên HTX đã tăng lên trên 60 người, vốn điều lệ là 3,9 tỷ đồng.
HTX đã mạnh dạn đầu tư 2 nhà máy với 2 dây chuyền sản xuất chè đen công suất 30 tấn chè búp tươi/ngày, 1 dây chuyền chế biến chè xanh công suất 10 tấn/ngày và nhiều trang thiết bị hiện đại sản xuất chế biến chè xuất khẩu, tạo việc làm mới cho hơn 100 lao động có thu nhập ổn định. Doanh thu HTX năm sau luôn cao hơn năm trước, thu nhập bình quân người lao động 6 - 7 triệu đồng/tháng.
Định hướng trong nhiệm kỳ V (2018 - 2023), ông Đỗ Nhân Đạo - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho biết: "Để KTHT tiếp tục phát triển trong nhiệm kỳ tới, Liên minh HTX tỉnh sẽ tiếp tục phối hợp với các sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp hỗ trợ phát triển HTX, tăng cường hoạt động của BCĐ phát triển KTHT các cấp và phân công nhiệm vụ đến từng thành viên; đồng thời đẩy mạnh công tác giám sát tình hình hoạt động của các HTX để có các biện pháp tháo gỡ khó khăn trong quá trình thực hiện.
Phấn đấu 85% số HTX trên địa bàn tỉnh là thành viên Liên minh HTX tỉnh. Cán bộ HTX, THT được tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về quản lý và chuyên môn, nghiệp vụ đạt 100% kế hoạch hàng năm. Tạo việc làm 9.000 - 10.000 lao động thường xuyên trong các HTX. Tiếp tục triển khai hiệu quả Đề án củng cố, phát triển HTX, THT trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2017 - 2020, định hướng đến 2030".
Minh Thành