Với vai trò là kênh dẫn vốn quan trọng nền kinh tế, ngành Ngân hàng đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ các sản phẩm OCOP (chương trình mỗi xã một sản phẩm) vươn xa. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước đã có nhiều cơ chế, chính sách để đồng hành cùng nông nghiệp, nông thôn, trong đó có các sản phẩm OCOP. Các ngân hàng thương mại (NHTM) đã đưa ra nhiều gói tín dụng ưu đãi, đặc thù cho từng ngành, lĩnh vực của nông nghiệp, nông thôn, đặc biệt là các sản phẩm OCOP.
Lãi suất cho vay OCOP thấp hơn 2% so với lãi vay thông thường
Trong 4 năm gần đây có sự “nở rộ” của các sản phẩm OCOP trên thị trường. Đến tháng 6/2024, cả nước hiện đã có 13.368 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên và hơn 7.400 chủ thể OCOP. Con số sản phẩm hàng tháng đều tăng, cơ cấu sản phẩm cũng có sự thay đổi, trong đó có hơn 70% là được đánh giá 3 sao, khoảng 26% được đánh giá 4 sao còn lại là sản phẩm 5 sao.
Đáng chú ý, 46% chủ thể OCOP có tăng trưởng về sản phẩm và doanh thu trong thời gian qua bất chấp đại dịch Covid-19. Trong đó, tỷ lệ tăng doanh thu của các chủ thể này đạt khoảng 29,7%.
Ngày 12/7, chia sẻ tại toạ đàm "Tiếp sức sản phẩm OCOP vươn xa", các chuyên gia, doanh nghiệp nhận xét dòng vốn ngân hàng đã trở thành chất xúc tác quan trọng trong “hành trình” đưa các sản phẩm OCOP ngày càng vươn xa.
Là doanh nghiệp có sản phẩm OCOP đạt 5 sao đầu tiên của tỉnh Phú Thọ, thương hiệu chè Hoài Trung không chỉ được nhiều người tiêu dùng tại thị trường trong nước biết đến, mà còn vươn tầm "xuất ngoại" tại thị trường Châu Âu.
 |
|
Hiện nay nhiều ngân hàng cho vay các chủ thể phát triển sản phẩm OCOP với lãi suất thấp hơn đến 2% so với lãi suất trên thị trường. |
Từ một cơ sở sản xuất chè cá nhân mang tên Mão Hợi tại một nơi xa trung tâm huyện, đơn vị đã trở thành Công ty có dây chuyền sản xuất khép kín với công suất lớn, tạo công ăn việc làm cũng như nâng cao thu nhập cho người dân địa phương.
Bà Bùi Thị Mão, Giám đốc công ty TNHH chè Hoài Trung cho biết, doanh nghiệp có được "vị thế" như ngày hôm nay nhờ có đồng vốn từ ngân hàng lúc khó khăn cũng như giai đoạn phát triển mạnh mẽ của công ty.
Hiện tại sản lượng tiêu thụ của doanh nghiệp chè Hoài Trung tăng trưởng rất mạnh mẽ, trên 20%. Do đó, số tiền đầu tư mỗi tháng dao động từ 2 – 3 tỷ đồng.
"Để có được kết quả như ngày hôm nay, doanh nghiệp chúng tôi đang được ngân hàng Agribank tạo điều kiện và đáp ứng nhu cầu về vốn một cách kịp thời. Hơn nữa, các khoản vay của doanh nghiệp được ngân hàng giảm lãi suất 2%/năm so với thông thường. Đây động lực lớn đối với công ty chúng tôi", bà Bùi Thị Mão bày tỏ.
Ông Chu Ngọc Quý, Phó Trưởng ban khách hàng cá nhân Agribank cho biết, tính đến nay, Agribank đã đáp ứng hơn 500 tỷ đồng vốn tín dụng cho các khách hàng sản xuất, kinh doanh các sản phẩm OCOP, lãi suất cho vay ngắn hạn, trung, dài hạn đối với sản phẩm OCOP từ 3-5 sao thấp hơn tối đa 2%/năm. Đối với chương trình cho vay ưu đãi khách hàng cá nhân sản xuất, kinh doanh sản phẩm OCOP mới triển khai 26/1/2024 đến nay đạt doanh số cho vay 101 tỷ đồng.
Đặc biệt, từ đầu năm 2024, Agribank đã triển khai nhiều giải pháp gia tăng khả năng tiếp cận vốn và thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, trong đó chủ động điều chỉnh giảm lãi suất cho vay, triển khai các chương trình tín dụng quy mô hơn 150.000 tỷ đồng với lãi suất cho vay thấp hơn từ 1-3% so với lãi suất thông thường để khuyến khích, hỗ trợ khách hàng sử dụng vốn.
Ngân hàng gặp khó khi cho vay
Theo đánh giá của các chuyên gia, dòng vốn ngân hàng đã trở thành chất xúc tác quan trọng, góp phần thay đổi tư duy trong sản xuất của người dân, hợp tác xã, từng bước chuyển đổi từ quy mô nhỏ sang sản xuất theo hướng liên kết chuỗi giá trị, có truy xuất nguồn gốc và theo nhu cầu thị trường.
Ông Đào Đức Huấn,Trưởng phòng OCOP Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn dẫn chứng, trong 4 năm gần đây có sự “nở rộ” của các sản phẩm OCOP trên thị trường và có những thay đổi về bao bì, chất lượng.
Hơn 50% các sản phẩm OCOP tăng giá bán, với mức tăng khoảng 17% - 18%. Về tác động xã hội, đến thời điểm hiện tại, gần 35% chủ thể có tăng lên về quy mô lao động, trong đó có 40% chủ thể là nữ và 18% chủ thể là người dân tộc.
Dù đạt được những kết quả tích cực, nhưng ông Huấn nhìn nhận, xét về mặt tín dụng, sản phẩm OCOP là đối tượng được ưu tiên trong xây dựng chính sách tín dụng. Bản thân các HTX và doanh nghiệp hiện nay rất cần dòng vốn, đặc biệt là dòng vốn ưu đãi để hỗ trợ phát triển sản xuất. Tuy nhiên, chủ thể OCOP thường nhỏ nên không thông thạo các quy định, hoàn thiện hồ sơ vay vốn hay nhu cầu về vốn trong thời gian ngắn.
“Chúng tôi mong muốn trong các quy định về mặt thẩm định hồ sơ, hỗ trợ hướng dẫn có được sự ưu tiên hơn để các chủ thể OCOP có được thuận lợi tiếp cận vốn", ông Huân kiến nghị.
Các ngân hàng cũng cho biết, trong quá trình triển khai, ngân hàng cũng gặp một số khó khăn, vướng mắc khi cho vay đối với khách hàng sản xuất kinh doanh sản phẩm OCOP như các khách hàng cá nhân, hộ kinh doanh sản xuất sản phẩm OCOP thường có quy mô nhỏ, việc áp dụng kỹ thuật mới, công nghệ tiên tiến còn hạn chế dẫn tới khách hàng thường ít có nhu cầu vay vốn.
Hiện tại, HTX là đối tượng được cấp chứng nhận OCOP, tuy nhiên trong quá trình vay vốn có phát sinh như giấy chứng nhận OCOP được cấp cho các HTX, do đó các thành viên của HTX không được cấp giấy chứng nhận OCOP riêng, dẫn tới khó khăn trong việc vay vốn để sản xuất của từng thành viên.
“Nhiều HTX, doanh nghiệp còn ngần ngại trong việc minh bạch tình hình kinh doanh tài chính với ngân hàng, mua bán hàng hóa thiếu hóa đơn tài chính, không đảm bảo chế độ phát hành hóa đơn của nhà nước, do đó ngân hàng không đủ cơ sở để đánh giá, thẩm định cho vay...”, đại diện Agribank cho hay.
Theo ông Phạm Trường Giang, Giám đốc NHNN chi nhánh tỉnh Phú Thọ, về phía ngành Ngân hàng, việc cấp vốn hay lãi suất, hoặc chương trình cho nông nghiệp không phải là vấn đề nhưng lại chưa có gói tín dụng đặc thù cho các khách hàng triển khai các sản phẩm OCOP. Dịch vụ tín dụng chưa đa dạng, chưa gắn với từng sản phẩm đặc thù, vùng miền địa phương. Cùng với đó, công tác tư vấn, hướng dẫn giữa ngân hàng và khách hàng về phương án kinh doanh, quản lý dòng tiền, bảo đảm tiền vay còn có vấn đề. Ngoài ra, phương thức cho vay như theo hạn mức hiện nay chưa phù hợp bởi đặc thù OCOP liên quan đến tính mùa vụ, vùng miền, nơi tiêu thụ…
Giám đốc NHNN chi nhánh tỉnh Phú Thọ cho rằng để triển khai các chương trình OCOP hiệu quả hơn, rất cần các cơ chế chính sách đồng bộ, vì vậy cần xem xét, đánh giá, tổng kết để điều chỉnh phù hợp, cũng như nâng cao sự phối hợp của cơ quan quản lý trung ương và địa phương. Riêng với ngành Ngân hàng cũng cần đưa ra các chính sách.
Thanh Hoa
